MIPHUN THUANTHU THIMTERTU 7
                        (Tuisan Laimi dinhmun parah thlirkhawmnak asi)

Saklam laitlangah Falam hi a thangsolo zet tiah an sim. Midang, pengdang mawhsiatnak tongkam kan thei tam zet. A thahnemlo, kan thansoh phah cuanglo. Kan thuanthu ihsin kan zir ih kan thleng aw lo asi le kan parah a thleng zo mi a tlengsal rero lai ding ti simcia theih asi. Biaknak, politics, miphun, pursum leilawn, mibur cangvaihnak tinkim ah duhtu a sam lo zet. Ziangvek pawlin Falam khua, Falam milesa mibur umkhawmnak khua a thimter, thuanthu ihsin zirin thleng awknak lamzin, santhar lamzin eng sialin zawh thlang uhsi.

1) Hruaitu le hruaitu dodal awknak
Falam milesa pawl, hruaitu pawl hi pengdang unau pawl hnakin an aa, an tawntai cuang lo. Hauitu pawl dodal awknak in mipi thinlung a siatsuah.
Thu rel tlanglo: Miphun, mibur hruaitu pawl thu hla an reltlang maltuk. Mahte fimbikah ret awaw, mahlemah duh awknak, porh awknak lungput in pehtlaihnak a siatsuah. Fimnak thiamnak a neitu pawl hnen ihsin thurawn lak le thutha hawl thlangin hnatuan tlang kan thiam lo. Khat le khat hnen ihsin zirding, thazang lak ding, thazang hlawmkhawm hna an rak thiam lo.

Cohlang aw lo: Khat le khat hruaitu ah an co hlang aw lo. Mibur a tum maw, a te maw, tuanlai maw, tuan hrih lo maw, cawlzo maw, hruaitu pawl co hlang aw tawnin kutkai in hnatuan tlang ding thuanthu in a phutzat in a rak um lo.Miphun dang cu kan ngaisang zet. Mai miphun hruaitu cohlang thei lo in miphun dang upat le cohlang timi cu amah le mah a thei aw lo, miphun siatsuahtu asi.

Dodal awaw: hruaitu le hruaitu dunglam ihsin keu aw, relsia, thangsiat awknak pawl hi miphun siatsuahtu asi, tawpter a cu tuk zo. Biaknak, miphun mibur hruaitu pawlin hruaitu dang an simsiat, relsiat, thangsiat tikah ngaisak hlah. Huatnak in a luahkhat mi pawlin thiltha an tuah mi hnakin a tawpah an siatsuahmi a tam ringring asi ti milai thuanthu in in sim. Dodal awknak tawpter in siatnak ah humtaw tawnin, palh nak ah ngaidam aw tawn in tungding aw tawn in duhdawtnak a leng ding maw, mipi thinlung siatsuahtu kan si hrih ding maw? Hril cio uhsi.

Hnatuan tlang thei lo: Santhar fimsan asi. Dictator san asi nawn lo. Lamtangbul nei in polkom sung hnatuansan asi nawnlo. Mithiam mifim pumpe aw theithei tuantlangsan asizo. Thiamtheh, thei theh, fim theh ti a um lo. Thathnemnak nei lo an um loih midang tullo zohman an um lo. Mai peng, mai miphun cohlang aw tawn in tumtah bang aw pohpoh hnatuan tlangsan asi. Leitlun pumhuap tuantlangsan asi. Tuantlang kan zir ding maw, kan miphun thuanthu dung kan tawlhpi sinsin ding maw, hril cio uhsi.

2) Hruaitu tha hring suak lo
Hruaitu hlawktling tehfung pakhat cu hruaitutha a hringsuakmaw ti asi. Hruaitutha hringsuak dingin canpualtha lamzin tha sangka onsak hawlsakin kaihruai, zirh, tundin awksan asizo. Namthlak, lamzin phihsak awksan asi nawnlo.Mah le mibur, pawlkom cio ah a thangso thei dingmi a tawp tiang an thansoh theinak dingin neih sumsaw, tummi hmanrua, canpualtha pe in tungding aw tawn sawn uhsi.

3) Zo kan si? (Identity)

Thleidan awknak, huatnak thlaici tuhnawn hlah uhsi. “Kanmah” “anmah” kan timi kan zoh a cu fel a cu zo. Khrih ah pumkhat, miphun-Chin ah pumkhat sinak in kan mipun pawl tawntem sawn seh. Kawhhran pawl, hrinhnam tek tete, tvp in thenthek nak “false identity” tuah nawn hlah uhsi. Kan thuanthu a cem tikah miphun thenthek tu si loin pumkhat sitertu sawn si uhsi. Rinhlelhnak thlaici tuh nawn hlah uhsi. Mai hnatuanpi siseh mah thawn a tuan lomi hruaitu siseh midangin an huat ding, rinhlelh dingin tongkam, tuahnak, lungput thalo pawl bansan thlang uhsi. “An” “Kan” ti tikah zumnak thu sim tikah “Khrih” ah miphun thu sim tikah”Chin” ah pumkhat kan sizia kan milesa lungsungah tumbik ter uhsi. Thenthek awknak cu miphun siatnak asi. Satan hmanrua asi.

4) Mawhsiat awknak
Midang mawhsiat thiamtu upatnak lungphun ti a um dah lo. Kan khua, kan ram, kan miphun, kan pawlkom thuanthu parah midang mawhsiat bang tlang uhsi. Khua pakhatah inn pakhat cu a rawp, ruah a zun, phar a cim, tikah zosi kan mawhsiat ding? Hmuansak hmuan thlang mawhsiat rerosan asi nawnlo. Kanmai insang, khua le ram, kan miphun thuanthu cu kanmai liang parah suangin tuan cio uhsi.


5) A rahsuakmi
Hruaitu parah hngat awk lo nak thlun awk theilonak a suak, senpi vangtlang thatnak hrang pek awknak a tlaniam sinsin. Miphun thuanthu tuahtha dingin zohman in mai tabul vekin liangparah suangtu an um nawn lo ahcun khua le ram, miphun thuanthu cu miphun dang kutah kan pek vek asi. Zovek an si khal le Pathian pekmi in hruaitu pawl cohlang uhsi, upat uhsi, pumpe aw uhsi.

6) Sunmang umlo santhar Mino
Hruaitu pawlin thuanthu an sim nawnlo tikah sunmang um loin santhar mino an pang-vai, an va-vai. Khui lamzin zawh ding kan si, zo in ziangvek canah ziang a tuah ding, zion zo vek milai cu ziangvek upatnak a pek dingih ziangtin mibur miphun thuanthu tuahthat asi ding? Ziangtin leitlun khawmual miphun tintian lakah a burin kan tlan ve ding , tvp thuanthu lamzin hmuhtu an um nawn lo. "Sunmang a um lo tikah mipi siatnak an tawng" timi vekah miphun thuanthu dinhmun a thleng asi.Zo kan si, ziang tuanvo ka nei, ziangvek canpual ka nei, timi miphun, mibur umtuzia, sunmang santhar milesa pawl lungsung khatko in burh thlang uhsi. Leitlun nun lamzin hmuhtu meifar kan miphun in a tul asi.

7) Mahlemah cawimawi aw thei lo
 Miphun thangso pawlin siabgpahrabg an nei. Miphun dangin thah an tum tikah anmai thisen thawn an miphun siangpahrang cu an hum theu. An miphun cawimawitu asi. Mai miphun hruaitu dodal, simsia, thangsiat zawk rero miphun an thangso dah lo, tlak siatnak hrampi asi. Mai miphun, mibur, pawlkom hruaitu cawimawi hnakin namthlak awknak pawl hi bansan a cu tuk zo. Mifim pawl an fimnak vekin hman thiam, hruaitu pawl thlunthiam zir uhsi. Absalom cawimawi cu siatnak in dung a tlun ringring asi. Cawimawi tlak mifim mithiam hruaitu tha Pathian pekmi cawimawi le thlun zuam cio uhsi. Kanmai miphun, pawlkom hruaitu pawl cu kanmah in kan cawimawi lo asile miphun dangin in cawimawi sak dah lo ding. In hnihsan men sawn asi.

Santhar mino pawl in kan lungput, tongkam le tuahnak in kan thleg aw ding maw, santilian in miphun thuanthu a fen rero lai hrih ding maw? Falam milesa mibur lamzin a thim hrih ding maw, santhar ni eng mawi thawn a tleu ve thlang ding maw? Mi zo khakin hril ding kan nei asi.

1) Hruaitu tangtlang, tuantlang uhsi, bawm aw tawn uhsi.
2) Hruaitu tha hringsuak uhsi, Namthlak lamzin phih thangsiat awksan asi nawnlo. Hruaitu tha hringsuak uhsi.Lamzin tha, canpualtha hawlsak, onsak, khihhmuh aw tawn uhsi.
3) “Kan”, “An” ti aw hlah uhsi. Huatnak le thentheknak tipungtu, Satan palai tuan nawn loin duhdawtnak tipungtu Khrih palai, zumnak ah le miphun ah pumkhat sinak dinpi uhsi.
4) Thuanthu sia ruangah midang nawhsiat bang uhsi, kanmai thuanthu cu kanmai liang parah a thum awk vekin tuanvo le mawhphurhnak la ngam thlang uhsi.
5) Mipi pawl khalin hruaitu hruainakah hngat awaw in pumpe aw uhsi
6) Kaa cip nawn hlah uhsi; khui lamzin ah kan miphun thuanthu feh dingmi asi, santhar Mino hnenah lamzin hmuh vivo uhsi
7) Cawimawi tlak kan mifim mithiam, hruaitu pawl dodal bang thlangin cawimawi uhsi, an dungthlun uhsi, a tulmi senpi thazaang thawn dinpi uhsi.

A tha lo kan hmuhmi pawl tuahtha dingin siseh thiltha kan hmuhmi, neihmi, theihmi pawl a hlawkpitu ding hnenah pe sawng dingin Pathian kawhmi, hrilce mi kan si. Hi ca a siartu poh in kan kiangkapah kna hmuhmi thiltha lo, kan miphun le leitlunmi Pathian in amai hmuihmel kengin a sersiammi pawl parah a thleng reromi, milai thuanthu tuahthatu dingah Pathian kawhmi kan si. Kan hmuhmi, neihmi, theihmi thiltha pawl hmuahhmuah a hlawkpitu ding pawl hnenah zemsawng simsawngtu dingah Pathian in kan hnenah in hmuhter, theihter, neihtermi asi. Pathian in bulpak, insang, mibur, venghnen, le pawlkom umnak kipah thiltha tipungtu, duhdawtnak tipungtu, nunrah burzat rah thei dinin lam lo hruai in lo umpi vivo hram seh.