PAWKOM‎ > ‎

MIPHUN SUNMANG

MIPHUN SUNMANG (National Vision)

 

Kawlram a tumsuk, lole a thansoh dingzatin a thansoh lonak bik cu ziang asi pei? Ramsung thilsuak a that lo ruangah asi pei maw?. Rampi pawl ramdangmi pawl hnakin an at cuang ruangah asi pei maw? Thu tampi lakah abik kan sim asile hruaitu pawlin ramppi sunmang (global national vision) an hloh ruangah a si bik. Leitlun pumhuap sungah Kawlrampi ih hmakhua an ruat ban lo, hmuban lo, cumi hrangah rampi ke an karpi lo ih ramsung minung pawl ziangtin kan (kawlpawl-ralkap) kutsungah kan uk thei ding, ziangtin ramsung mi uknak thuneihnak kan kut sungah a um thei ding, timi lawng an ruat ruangah asi. 1962 laiah Rangon cu Asia ramkulh sungah khawpi mawibik (pakhat?) a rak si. Kan dunglam kum 50 sungah ram thansoh dingzat a thansoh lo tikah Kawlrampi cu leitlun ramkulh 200 lenglo lakah a thangso lo bik, farah bik ram sungah siar tel asi. Ziangruangah?

 

America ram hi ziangruangah a thangso bik, tiah leitlun thiamsang filawr pawlin an tlir theu. Thu tampi lakah, i) thuanthu hawi in sim asile I & II leitlun ralpi lakah Russia, Europe pawl nasa ten an cem lai ah America cun sumpai malte lawng milai an thi ih sumpai, ralthuam zuar in siseh sumpai a cawihmi pawl ruangah siseh nasa ten a rak hlawkpi. Cutin leitlun ralpi I & II a cem tikah leitlun ram thangso pawlih ban rual loin hma a sawn. Ii) Cun khatlamah ramsung minung pawl dinhmun lam in thlir asile America ramah leitlun pumpuluk ihsin thiamsang filawr pawl finkhawm awknak hmun asi. Cutikah leitlun miphun tiantian ram tintian ihsin mifim mithiam an finkhawm awk tikah fimthiamnak lamah leitlun hmahruaitu an si. Curuangah pursum leilawnnak lam ah siseh hma an sawn in ramdang hmaiah an tlancak. Iii) Political policy lam in thlir asile democracy pa bik ram dinhmun in ramsung milesa pawl fimthiamnak zalen zetin an hman thei dingin ram uknak in tha a pek lawng si loin canpual tha  a onsak, a bawm, a tungding tikah an thangso. Iv) Cun khatlamah pursum leilawnnak lamah sumpai tuakdan zalennak a pek tikah leitlun pumhuap in bulpak, mibur in simpai tipung, hawl, hnatuandan an zuam cio ih thansohnak an suahpi. V) Cun thlarau lam in thlir asile I & II leitlun ralpi a cem tikah England ram cu a tumsuk sinsin. Asinan America ram cun leitlun ramtin ah missionary a thlah, cabu tampi a suah, Pathian rawngbawlnak ah $$ million tawmin leitlun killi ah American mi thawngsiar tel in missionary ah an feh suak ih Thuthangtha an karhzaiter. Cupawl cu thulangsar pawl an si. American ram hruaitu pawl ih miphun sunmang (National vision) cu America ramkulh lawng asilo, politics, economics, thlarau lam ah le pawlkomnak ah siseh leitlun huap sunmang (globalized national vision) an nei ih Pathian in thiltha tuahsuaknak hrangah leitlun huap in a hmang. Cutin America mipi neihmi mibur thazang (social political capital) khal leitlun huap mipi hrangah thiltha tuah in an hmang aw ve.

 

Chin miphun thuanthu kan zoh asile Northern Chin state ah Falam, Hakha, Tedim hi khaipa bik an rak si theu. Thlanglam laitang hi an than a tlai deuh, bulpak in filawr zetzet an um nan mibur in an than a tlai deuh. Northern Chin ramkulh sungah social, biaknak, miphun hmin cangvaihnak ah Hakha, Falam, Tedim hi zapi huap cangvaihnak a um rualrual in a hran teten cangvaihnak khal a um. Peng dinhmun in kan thlir a sile mai peng sung uk awknak, thuneihnak fangfang ah a buai rero tu pawl an thuanthu a tumsuk vivo ding, lole an thansoh ding zat rualban in an thangso lo dingih Chin mi zapi huap, Kawlram pumhuap, leitlun huap in ruahnak kau, miphun sunmang (globalized, national vivion) a nei ih huap kau zetin hma a nawrtu an thangso vivo dingih miphun tampi hrang thiltha tuah dingin Pathian in a khaisang vivo ding tiah simcia theih asi. Mai peng sung thuneihnak fangfang ah a buai rerotu pawl cu an peng sungah thunei bik, si bik si an cuh aw dingih anmah le anmah an cuk aw rero ding. Cutin miphun dang an thansoh rero lai ah tappi kom awh anmah le anmah an cuk aw rero ding tiah sim theih asi. Cucu leitlun milai mibur, miphun thuanthu zoh in thil umdan asi.

 

Miphun pakhat ih sinak ah bulpak, insang, khua le tlang, hrinhnam, peng, denomination, party, rampi huap, le leitlun pumhuap in kan neihmi mibur thazang (social political capital & resource) hmaizai thiam hi tuisun leitlun huap tlan zuam awknak (globalized comptetition age) hrangah a thupi hleice. Cuvek thotho in thlarau lam khalah bulpak, insang, kawhhran pawlkom sung cangvaihnak a hran teten a um vek in kan zapi ten satan raal, raal pakhat kan do ih Pathian uknak sungah Khrih ah unau, lamtang khat kan si timi mit zoh ih thiltha kan tuah rualrual in kanmai lamtang asi mi a siat suah pang lo nak ding, le thiltha kan tuahmi in kan raal satan lungawinak a suahter lo ding ruat thiamnak, vanlam fimnak kan tul zet asi.

 

Nang, na umnak telnak mibur, miphun sunmang ziang asi? Ziang huap in na telnak mibur nan cangvai ih nan neihmi mibur thazang zianghrangah nan hmang aw? Nan hruaitu pawl sunmang le ruahnak in ziangtiang an huap, hrinhnam, peng, pawlkom pakhat sung thuneihnak fangah an buai tawk maw, miphun zapi, rampum, leitlun huap in miphun sunmang thawn an lo hruai in an lo hruai maw?

 

 

 

“When people do not accept divine guidance, they run wild” (Proverb 29:19). “

“Pathian hnen ihsin theihternak mipi in an cohlan lo tikah mipi an pawngrawng.”

 

 

 

 

 

Merry Christmas to you all!

 

 

Comments