KAWHHRAN CONSTITUTION & BYLAWS SAMPLE (A hnuailam ih nganmi hi kawhhran (local church) ah dan le dun (constitution le bylaws) zohthim dingah nganmi asi ih nanmah local church thawn kaih aw in rem, bet, hman theih asi). -------(na kawhhran hmin) ih Constitution & bylaws tuahtu committee in a hnuailam pawl hi a zohfiah hnu ah Church council hnenah ---- ni ah a ap ih church council in ni ------ ah an lungkim hnu ah kawhhranpi general meeting ni ------- ah nemhnget ding/mi asi. (Kawhhran hrekkhat ahcun “Church Council” lole “Church board” lole “Combined Commettees” lole “Executive Committee” tla asi thei.) Church constitution & by-laws tuah tikah local church lenglam ihsin association pehtlaihmi a um asile association ihsin upa, constitution lamah epert, lole kawhhran lenglam ihsin kawhhran kaihhruai awknak lamah thiamsang pawl rawn in constitution committee pawlkom ruangzing nakah sawm in thurawn neih a tha. CONSTITUTION AND BYLAWS -----------(kawhhran hmin ) ih Constitution & By laws.
Thuhmaihruai Himi constitution cu a hnuailam thu pawl hrangah asi: 1) Zumnak thurin kenkawh le kilhimnak, 2) Kawhhran member pakhat ciar ih zalennak dingfel zetin kilhimnak, 3) Pawnlam biaknak pawlkom ih hnaihnoknak um loin rawngbawlnak zalennak kilhimnak, 4) Kawhhran sung thu felfai ten lairelnak, member pawl kaihhruainak, lenglam thawn pehtlaihnak le kawhhran thansohnak hrangah felfai le a thabik in rawngbawl thei nak hrangah tuah mi asi.
I. HMIN Kawhhran hmin cu --------------------tiah kawh asi ding. II. PEHTLAIHMI. Kawhhran association ----------------------- ah le -----------------convention ah a tel ding. III. HMUN Kawhhran hmunpi cu ------------------------(kawhhran address) ah asi ding. IV. TUMTAH MI ------------(kawhhran hmin) ih tumtahmi pawl tla cu: 1) Pathian thangthat sunloih (Seem 1:27, Isaiah 43:7, I Kor. 10:31)). Pathian hmin sunloihtu dingah sersiam kan si vekin Pathian hmin sunloih thangthat. 2) Leitlun miphun tinkim hnenah Thuthangtha karhzai ter (Mathai 28:19-20). 3) Zumtu pawl nun tundin: Zumtu pakhat cio Pathian in a kawh vekin Pathian rian in an tuanvo an tuansuah thei nak hrang tundin (Eph. 4:12; 4:16).
V. ZUMNAK THURIN. A hnuailam kawhhran thurin hi zumnak thuhrampi asi. (a hnuai lam ih zumnak thuken ngan mi hi Southern Baptist ih zumnak thurin le thuken “The Baptist Faith and Message” lehmi asi). 1. THU HIANGHLIM (The Scriptures) Bible Thianghlim cu milai hnenah Pathian a phuansuah awknak thupuan asi ih Pathian thawkkhawmnak in milai ih nganmi asi. Pathian ih in zirhnak famkim ro sunglawi asi. Pathian cu thuhram suahnak asi ih rumdannak cu a tumtahtawp si in a sungthu cu palhnak umloin thutak asi. Curuangah Thuthiang hmuahhmuah cu a zaten rinsan tlak a dikmi asi. Pathian in milai parah lai a reldan pawl in sim ruangah leilungtawp tiang a hmun dingih khrihfa pawl pumkhat sinak thuhrampi, milai zapi ten nuntu dan milai nun thuken, biaknak lam ruahnak thuhrampi khal asi. Thuthiang zapi ten Khrih theihpitu asi ih Pathian thupuan ih a simfiangbikmi khal asi. Exodus 24:4; Deuteronomy 4:1-2; 17:19; Joshua 8:34; Psalms 19:7-10; 119:11,89,105,140; Isaiah 34:16; 40:8; Jeremiah 15:16; 36:1-32; Matthew 5:17-18; 22:29; Luke 21:33; 24:44-46; John 5:39; 16:13-15; 17:17; Acts 2:16ff.; 17:11; Romans 15:4; 16:25-26; 2 Timothy 3:15-17; Hebrews 1:1-2; 4:12; 1 Peter 1:25; 2 Peter 1:19-21. 2. Pathian (God) A nungmi Pathian diktak cu pakhat lawng a um. Amah cu fimnak, thlarau, bulpak nunnak, Sersiamtu, Rundamtu, Kilhimtu, sersiammi ziangkim Uktu asi. Kilkip famkimnak ah siseh thianhlimnak ah siseh tahthim ding um lomi asi. Pathian cu ziangkim ti thei, ziangkim thei asi; ziangkim a theihnak cu ziangkim a huap, tuihlan thil cang zomi, hlan thu, a tu ah a cang rero laimi, a cang lai dingmi, le a sersiammi pawlih duhhril nak in thuthluknak an tuah dingmi pawl tiang a huap theh asi. Amah cu a sangbik duhdawtnak, upatnak le thungainak thawn sunloih ding kan si. A sunglam thu ah thumkom Pathian asinak cu kan hnenah Pa, Fapa, le Thiang Thlarau in a lang ih pakhat ciar in a pak sinak nei nacingin Pathian pakhat sinak, a nungmi, a ummi sinak a thenthek ter cuan glo. A. Pa Pathian (God the Father) Pa Pathian in a zangfahnak hnuaiah a tumah vekin lei le van sersiammi parah siseh milai thuanthu thleng aw rero mi parah siseh sersiammi ziangkim parah a uk in a kilveng asi. Ziangkim ti thei cakkim, thei kim, duhdawtnak in famkim, le fimnak in a famkimmi asi. Jesuh Khrih ah Pathian fate zapi te hrangah Pa Pathian cu thutak Pa asi. Milai zapi te parah Pa lungput neitu asi. Genesis 1:1; 2:7; Exodus 3:14; 6:2-3; 15:11ff.; 20:1ff.; Leviticus 22:2; Deuteronomy 6:4; 32:6; 1 Chronicles 29:10; Psalm 19:1-3; Isaiah 43:3,15; 64:8; Jeremiah 10:10; 17:13; Matthew 6:9ff.; 7:11; 23:9; 28:19; Mark 1:9-11; John 4:24; 5:26; 14:6-13; 17:1-8; Acts 1:7; Romans 8:14-15; 1 Corinthians 8:6; Galatians 4:6; Ephesians 4:6; Colossians 1:15; 1 Timothy 1:17; Hebrews 11:6; 12:9; 1 Peter 1:17; 1 John 5:7. B. Fapa Pathian (God the Son) Khrih cu sankhuk Pathian Fapa asi. Jesuh Khrih cu milai taksa in a rung thuam awk tikah Thiang Thlarau hnatuannak in fala thianghlim Mary ih hrinmi asi. Jesuh ih Pathtian duhnak cu famkim zetin a langter ih a thlun asi, milai mizia thawn taksa in a thuam aw aw ih milai lakah milai vekin a nung, asinan sualnak a nei lo. Pathian thu thlunnak cu Pathian daan cu a parah a famkim ter ih kross parah aiawh thih tuar nak in milai hrangah sual ihsin luatnak a tuah sak asi. Khenbet asi hlanah milai lakah a tlangleng. A thawhsal hnu ah a tu ahcun vancung ramah Pa ih vorhlam khapah to in, milai sinak zaahza le Pathian sinak zaahza nei in amah cu Palai umsun pakhat, Pathian le milai karlakah remnak tuahtu asi. Huham cahnak le cawimawinak thawn a ra kirsal dingih leitlunah thuthen in a rundamnak hnatuan famkim ter asi ding. Amah zumtu zapi te sungah a kumkhua a nungmi si in a cencilh asi. Genesis 18:1ff.; Psalms 2:7ff.; 110:1ff.; Isaiah 7:14; 53; Matthew 1:18-23; 3:17; 8:29; 11:27; 14:33; 16:16,27; 17:5; 27; 28:1-6,19; Mark 1:1; 3:11; Luke 1:35; 4:41; 22:70; 24:46; John 1:1-18,29; 10:30,38; 11:25-27; 12:44- 50; 14:7-11; 16:15-16,28; 17:1-5, 21-22; 20:1-20,28; Acts 1:9; 2:22-24; 7:55-56; 9:4-5,20; Romans 1:3-4; 3:23-26; 5:6-21; 8:1-3,34; 10:4; 1 Corinthians 1:30; 2:2; 8:6; 15:1- 8,24-28; 2 Corinthians 5:19-21; 8:9; Galatians 4:4-5; Ephesians 1:20; 3:11; 4:7-10; Philippians 2:5-11; Colossians 1:13-22; 2:9; 1 Thessalonians 4:14-18; 1 Timothy 2:5-6; 3:16; Titus 2:13-14; Hebrews 1:1-3; 4:14- 15; 7:14-28; 9:12-15,24-28; 12:2; 13:8; 1 Peter 2:21-25; 3:22; 1 John 1:7-9; 3:2; 4:14-15; 5:9; 2 John 7-9; Revelation 1:13-16; 5:9-14; 12:10-11; 13:8; 19:16. C. Thlarau Thianghlim Pathian (God the Holy Spirit) Thlarau Thianghlim cu Pathian thlarau asi ih Pathian sinak famkim a nei. Thlunghlun san lai ih Pathian mithianghlin pawl kha Thuthiang ngan dingin a thawkkhum hai. Cencilh tahrantin thutak thei thei dingin milai pawl a bawm. Khrih a sunlawih. Milai pawl hnenah sual, dingfelnak, le thuthennak pawl a theihfiang ter. Rundamtu hnenah milai pawl a hruai ih hrintharnak a neihter. Hrinthar nak thawn cawp le cilh in Khrih ih ruangpum sungah zumtu pawl cu tihnimnak a pek. Kawhhran sungah Pathian an rian thei nak ding hrangah zumtu pawl nunah khristian mizia a thanlenter ih zumtu pawl thazang a pek, cutin thlarau laksawng pawl famkimten a neihter hai. Nineta rundamnak ni hrangah zumtu pawl cu seal a khen hai. Khrihfa pawl cu Khrih hmuihmel an ken famkim thei nak dingah a umpi ringring. Pathian riannak, thangtharnak, le Thuthangtha karhzai ternak ah zumtu pawl mit a vangter ih huham cahnak a neihter. Genesis 1:2; Judges 14:6; Job 26:13; Psalms 51:11; 139:7ff.; Isaiah 61:1-3; Joel 2:28-32; Matthew 1:18; 3:16; 4:1; 12:28-32; 28:19; Mark 1:10,12; Luke 1:35; 4:1,18- 19; 11:13; 12:12; 24:49; John 4:24; 14:16-17,26; 15:26; 16:7-14; Acts 1:8; 2:1-4,38; 4:31; 5:3; 6:3; 7:55; 8:17,39; 10:44; 13:2; 15:28; 16:6; 19:1-6; Romans 8:9-11,14- 16,26-27; 1 Corinthians 2:10-14; 3:16; 12:3-11,13; Galatians 4:6; Ephesians 1:13-14; 4:30; 5:18; 1 Thessalonians 5:19; 1 Timothy 3:16; 4:1; 2 Timothy 1:14; 3:16; Hebrews 9:8,14; 2 Peter 1:21; 1 John 4:13; 5:6-7; Revelation 1:10; 22:17. 3. Milai (Man) Milai cu Pathian in a hleicu in amai hmuihmel kengin a sersiammi asi. A sersiammi parah thu neitu dingah nunau le mipa a sersiam. Nunau mipa sinak cu Pathian ih sersiammi thatnak pakhat asi. A hram thawk ah milai cu sualnak thei dah lo asi ih Pathian in duhhril theinak a neihter mi asi. Amai duhhrilnak in milai cu sualnak sungah a tla lut ih cuticun milai hmuahhmuah sualnak sungah a luhpi. Satan thlemnak ruangah milai cu Pathian dan pahbal in sual a tuah ih a hram thawk ih mawh nei lo dinhmun ihsin sual fate ah a cang. Cuticun milai mizia cu sual cithlah asi zo ih a umnak leitlun khal sual lam hawi ah a canglan ta. Curuangah milai duhhril thei asinak cu daan pahbaltu ah a cang ih mawhsianak hnuai ah a thleng asi. Pathian zangfahnak lawngin milai cu Pathian thawn a thianghlimmi pehtlaih awknak hnuai ah a thlenpi thei ih Pathian in milai a sersiam tikah Pathian tumtah pawl khal Pathian zangfahnak lawngin milai in a tuah famkim thei asi. Pathian in amai hmuihmel kengin a sersiam ruangah bulpak pakhat ciar nun ah milai cu sunglawi zet sinak a nei ih milai hrangah Khrih a thihnak ruangah milai zokhal ziang miphun asi khal le a sunglawi zetmi bulpak sinak nei in upat tlak le khristian duhdawtnak cohlang tlak asi. Genesis 1:26-30; 2:5,7,18-22; 3; 9:6; Psalms 1; 8:3-6; 32:1-5; 51:5; Isaiah 6:5; Jeremiah 17:5; Matthew 16:26; Acts 17:26-31; Romans 1:19-32; 3:10-18,23; 5:6,12,19; 6:6; 7:14-25; 8:14-18,29; 1 Corinthians 1:21-31; 15:19,21-22; Ephesians 2:1-22; Colossians 1:21-22; 3:9- 11. 4. Rundamnak (Salvation) Rundamnak timi cu milai pumhlum rundamnak asi. Amai thisen in sankhuk hrang milai rundamnak tuansuaktu Jesus Khrih cu Lal le Rundamtu ah a cohlangtu pawl hnenah rundamnak cu a lakin pek asi. Rundamnak in hrintharnak, thiamcoternak, thianternak, le cawimawinak pawl a huap tel theh asi. Jesuh Khrih ah bulpak zumnak siar lo rundamnak lamzin dang a um lo. A. Hrintharnak, lole piantharnak, cu Pathian zangfahnak hnatuan asi ih Jesuh Khrih ah zumtu cu sersiamtthar a sinak asi. Thiang Thlarau hnatuannak in thinlung thlengnak asi ih sual theihternak ihsin misual in sual sirnak le Jesuh Khrih ah zumnak thawn Pathian hnenah kirsalnak asi. Sir awknak cu sual ihsin Pathian hnenah kirsalnak asi. Zumnak timi cu Jesuh Khrih cu bulpak rundamtu le Bawi ah nun pumhlum hlan in cohlannak, nun ap awknak asi. B. Thiamcoternak cu sual sir in Jesuh Khrih a zumtu hmuahhmuah misual pawl kha Pathian in a zangfahnak le dingfelnak in a tuansuahmi asi. Thiamcoternak in zumtu Patkhat cu Pathian thawn remdai ten pehtlaihnak le Pathian mithmaitha cotu sinak a nei. C. Thianternak timi cu hrintharnak ihsin a thawkmi asi ih nitin hmuhtawnmi ah Pathian tumtah hrangah zumtu cu rethran mi asi ih Thlarau Thianghlim cencilhnak le hnatuannak in thlarau le thinlung ken lamah pitling nun pan dingin thansoh vivo nak asi. Pathian zangfahnak hnuai ah thansohnak cu zumtu pakhat leitlun nunsung pehzawm vivo ding mi asi. D. Cawimawinak cu rumdanmi parah thleng awknak netabik thlawsuah famkimnak asi. Genesis 3:15; Exodus 3:14-17; 6:2-8; Matthew 1:21; 4:17; 16:21-26; 27:22-28:6; Luke 1:68-69; 2:28-32; John 1:11- 14,29; 3:3-21,36; 5:24; 10:9,28-29; 15:1-16; 17:17; Acts 2:21; 4:12; 15:11; 16:30-31; 17:30-31; 20:32; Romans 1:16-18; 2:4; 3:23-25; 4:3ff.; 5:8-10; 6:1-23; 8:1-18,29- 39; 10:9-10,13; 13:11-14; 1 Corinthians 1:18,30; 6:19-20; 15:10; 2 Corinthians 5:17-20; Galatians 2:20; 3:13; 5:22- 25; 6:15; Ephesians 1:7; 2:8-22; 4:11-16; Philippians 2:12-13; Colossians 1:9-22; 3:1ff.; 1 Thessalonians 5:23- 24; 2 Timothy 1:12; Titus 2:11-14; Hebrews 2:1-3; 5:8-9; 9:24-28; 11:1-12:8,14; James 2:14-26; 1 Peter 1:2-23; 1 John 1:6-2:11; Revelation 3:20; 21:1-22:5. 5. Zangfahnak ah Pathian Tumtah (God's Purpose of Grace) Pathian ih hrilmi sinak cu Pathian zangfahnak ih tumtahmi asi ih a hrilcia mi pawl cu A hrinthar hai, thiam a co ter ih a thianter hai, cutin misual cu cawimawinak ah a thlenpi asi. Acuih thutak cu milai duhril theinak thawn a kaih aw ih milai in a tawpnak thleng thei dingin Pathian hmanrua pawl theihfengnak thawn a kaih aw theh asi. Pathian ih hrilmi sinak cu Pathian mangbangza thatnak langtertu asi ih theihban lo fimnak in a khat, a thianghlim, ih thleng theih asilo. Milai lamah porh awknak ding zianghman a suahter lo ih tangdor nun a suahter sawn asi. Zumtu diktak pawl cun a tawptiang an tuar thlang theh asi. Khrih ah Pathian in a cohlan zo mi pawl, Thiang Thlarau ih thiantermi pawl cu Pathian zangfahnak lenglam ah an tluse lanta dah lo dingih a tawptiang an tuar thlang ding asi. Zumtu pakhat cu thlennak sungah daithlan ruangah siseh an thlu se thei; cutin Thiang Thlarau an ti riahsia ih Pathian humhimnak le zangfahnak an sun phah thei ih Khrih hrangah that lonak an suahpi in can tawite sung hremnak an tuar phah thei asi; asinan rundamnak tlamtling hlen suak thei dingin Pathian huham cahnak in zumnak lamzin tluan ah a kilhim hai asi. Genesis 12:1-3; Exodus 19:5-8; 1 Samuel 8:4-7,19-22; Isaiah 5:1-7; Jeremiah 31:31ff.; Matthew 16:18-19; 21:28- 45; 24:22,31; 25:34; Luke 1:68-79; 2:29-32; 19:41-44; 24:44-48; John 1:12-14; 3:16; 5:24; 6:44-45,65; 10:27- 29; 15:16; 17:6,12,17-18; Acts 20:32; Romans 5:9-10; 8:28-39; 10:12-15; 11:5-7,26-36; 1 Corinthians 1:1-2; 15:24-28; Ephesians 1:4-23; 2:1-10; 3:1-11; Colossians 1:12-14; 2 Thessalonians 2:13-14; 2 Timothy 1:12; 2:10,19; Hebrews 11:39–12:2; James 1:12; 1 Peter 1:2- 5,13; 2:4-10; 1 John 1:7-9; 2:19; 3:2. 6. Kawhhran (The Church) Thuthlungthar san ah Jesuh Khrih ih kawhhran cu mahte (local) kawhhran sungtel pawlin kaihhruaimi kawhhran mibur pawlkom asi. Cutin hmundangdangah local kawhhran pawl thawn zumnak le thuthangtha ah pawlkom awknak in a sihcih aw mi an si. Kawhhran sungah Khrih in a tuahmi serh le sang pahnih hman asi ih Khrih ih daan tuah mi vekin thlun asi, Amai tongkam sungah canpual le laksawng, hamthatnak pawl hman asi. Cutin leitlun deng tiang Thuthang karhzai ter dingin a dingmi kawhhran asi. Local kawhhran pakhat ciar cu Krih ih lalnak thuneihnak hnuai ah a cangvai mi, democracy kaihhruai awknak in hnatuan in a cangvai mi asi. Kawhhran member pakhat ciar cu Jesuh Khrih cu Bawi le Lalpa ah nei in riantu tuanvo nei ciar mi an si. Bible vekin kawhhran tuanvo neihmi pawl tla cu pastor le deacon an si. Pathian rawngbawl dingin nunau siseh mipa siseh laksawng a hranhran pek an si ciar na in pastor tuanvo cu mipa ih tuanvo bik asi. Thlungthar in a sim vekin kawhhran, Khrih ih ruangpum timi cu sankhat hnu sankhat zumtu pawl, miphun tinkim, tong tinkim, mibur le ram tinkim ihsin zumtu zapi a huap asi. Matthew 16:15-19; 18:15-20; Acts 2:41-42,47; 5:11-14; 6:3-6; 13:1-3; 14:23,27; 15:1-30; 16:5; 20:28; Romans 1:7; 1 Corinthians 1:2; 3:16; 5:4-5; 7:17; 9:13-14; 12; Ephesians 1:22-23; 2:19-22; 3:8-11,21; 5:22-32; Philippians 1:1; Colossians 1:18; 1 Timothy 2:9-14; 3:1- 15; 4:14; Hebrews 11:39-40; 1 Peter 5:1-4; Revelation 2- 3; 21:2-3. 7. Baptism le Bawipa Zanriah (Baptism and the Lord's Supper) Khristian baptism cu zumtu pakhat tisungah Pa, Fapa, Thiang Thlarau hmin in hnimphimnak in asi. Thulunnak langtertu asi ih Khrih ih thihnak, phum asinak, le a thosal Rundamtu a zumnak langter khal asi, cutin zumtu pakhat cu sual ah a thih ih nunhlun cu phum in a um zo, Jesuh Khrih ah thosalnak tawmpi in nunthar in a nung zo tinak asi. Mithi pawl nineta ah an thosal ding ti a zumnak langtertu khal asi fawn. Zumtu pawl tuah hrimhrim dingmi serh le sang pakhat asi vekin kawhhran member pitling si thei nak ah sieh Bawipa zanriah tawm ve thei dingin tuah tul tengteng mi asi. Bawipa zanriah cu thulunnak tuahnak in langtermi asi ih kawhhran member pakhat cu sang le grape ti in nak in Rumdamtu cu a hrangah a thi ih a ra sal ding asi ti a zumnak a langternak asi. Matthew 3:13-17; 26:26-30; 28:19-20; Mark 1:9-11; 14:22-26; Luke 3:21-22; 22:19-20; John 3:23; Acts 2:41- 42; 8:35-39; 16:30-33; 20:7; Romans 6:3-5; 1 Corinthians 10:16,21; 11:23-29; Colossians 2:12. 8. Bawipa Ni (The Lord's Day) Zarhkhat sungah a nikhatnak cu Bawipai Ni asi. Khristian pawlin nithianghlim ah hman mi asi. Khrih a thawhsalni asi ih bulpal le mibur in biaknak le thangthatnak thawn ulnak ni hman asi. Bawipai Bi hman mi pohpoh Kristian siatha theihnak thiang thawn Jesuh Khrih ih lalnak thuneihnak hnuai ah hman dingmi asi. Exodus 20:8-11; Matthew 12:1-12; 28:1ff.; Mark 2:27-28; 16:1-7; Luke 24:1-3,33-36; John 4:21-24; 20:1,19-28; Acts 20:7; Romans 14:5-10; I Corinthians 16:1-2; Colossians 2:16; 3:16; Revelation 1:10. 9. Lalram (The Kingdom) Pathian lalram timi cun sersiammi ziangkim parah Lal le Siangpahrang asinak le Siangpahrangah a cohlangtu bulpak nun parah a lalnak le a uknak a huap tel asi. A biktakin Pathian lalram cu mi pakhat cu Jesuh Khrih ah zumnak in nauhak te bangin Jesuh Khrih dungthlun dingin a pum a ap awknak, rundamnak a congahnak asi. Khristian pawl cu nasa ten thlacam ding kan si, cutisun Pathian uknak le a duhnak leitlun ah a famkim thei nak ding hrangah. Pathian lalram famkimnak ding cu Jesuh Khrih a rat sal tikah le san a cem tikah a thleng ding mi asi. Genesis 1:1; Isaiah 9:6-7; Jeremiah 23:5-6; Matthew 3:2; 4:8-10,23; 12:25-28; 13:1-52; 25:31-46; 26:29; Mark 1:14-15; 9:1; Luke 4:43; 8:1; 9:2; 12:31-32; 17:20-21; 23:42; John 3:3; 18:36; Acts 1:6-7; 17:22-31; Romans 5:17; 8:19; 1 Corinthians 15:24-28; Colossians 1:13; Hebrews 11:10,16; 12:28; 1 Peter 2:4-10; 4:13; Revelation 1:6,9; 5:10; 11:15; 21-22. 10. San Neta Thil (Last Things) Pathian in amai caan le lamzin vekin leitlun tawknak a thlenter leh ding. A thukam vekin Jesuh Khrih cu mithmuh theih in bulpak in a ra kir sal dingih mithi cia pawl a kai tho ding, cule a dingfelnak vekin mi zapi parah thu a then ding. Midingfel lo pawl cu kumkhua hremhmun hell ramah thlak an si ding. Midingfel pawl cu thiamcoter in an um dingih an laksawng an co dingmi cu a siat thei lo mi ruangpun thawn thuam aw in Bawipa hnenah sankhuk in an um ding. Isaiah 2:4; 11:9; Matthew 16:27; 18:8-9; 19:28; 24:27,30,36,44; 25:31-46; 26:64; Mark 8:38; 9:43-48; Luke 12:40,48; 16:19-26; 17:22-37; 21:27-28; John 14:1- 3; Acts 1:11; 17:31; Romans 14:10; 1 Corinthians 4:5; 15:24-28,35-58; 2 Corinthians 5:10; Philippians 3:20-21; Colossians 1:5; 3:4; 1 Thessalonians 4:14-18; 5:1ff.; 2 Thessalonians 1:7ff.; 2; 1 Timothy 6:14; 2 Timothy 4:1,8; Titus 2:13; Hebrews 9:27-28; James 5:8; 2 Peter 3:7ff.; 1 John 2:28; 3:2; Jude 14; Revelation 1:18; 3:11; 20:1- 22:13. 11. Thuthangtha karhzai ter rawngbawl (Evangelism and Missions) Miphun hmuahhhmuah Khrih dungthluntu can ter ding cu Krih dungthluntu le Jesuh Khrih ih kawhhran zapi te ih tuanvo le cantha neihmi asi. Pathian Thlarau in milai thlarau a hrintharnak cu midang duhdawtnak hrangah hriltharnak asi. Missionary hnatuan cu zumtu zapi te tuanvo asizia cu hruintharmi nun neitu hranah a lotheihlo in a tulmi a sizia Khrih ih zirhnak cu fiangzetin a sim leuhleuh mi asi. Jesuh Khrih ih leitlun miphun zakip hnenah Thuthangtha sim dingin thu in pekmi asi. Thlarau hlo Khrih hnenah hruaisuah ding cu Pathian fate zapi te ih tuanvo asi ih tongkam in sim in siseh nuncan ziaza in langter nak in siseh Thuthangtha thawn a kaih mi lamzin a phunphun in tuansuah ding asi. Genesis 12:1-3; Exodus 19:5-6; Isaiah 6:1-8; Matthew 9:37-38; 10:5-15; 13:18-30, 37-43; 16:19; 22:9-10; 24:14; 28:18-20; Luke 10:1-18; 24:46-53; John 14:11-12; 15:7- 8,16; 17:15; 20:21; Acts 1:8; 2; 8:26-40; 10:42-48; 13:2-3; Romans 10:13-15; Ephesians 3:1-11; 1 Thessalonians 1:8; 2 Timothy 4:5; Hebrews 2:1-3; 11:39-12:2; 1 Peter 2:4-10; Revelation 22:17. 12. Fimthiamnak (Education) Khrihfa biaknak cu theihnak mitvan termi le fimnak hrampi ah a hngat aw mi zumnak asi. Jesuh Khrih ah fimnak le theihnak rohthil hmuahhmuah a khawlkhawm aw theh asi. Zirnak thianghlim hmuahhmuah cu Khristian ro sunglawi asi. Hrintharnak cu milai sia tha theihnak sunglam mit hmuahhmuah a vangter ih theih duhnak halnak a neihter asi. Cui hlei ah zirnak ih man cu mission hnatuannak hrangah siseh zapi hlawknak thatnak hrangah siseh a pehtlaihmi asi ruangah kawhhran in siangzetin a bawm dingmi asi. Khrih ih milesa pawl hrangah Khristian zirh awknak famkim, thlarau lam cangvaihnak famkim a tul hrimhrim mi asi. Khristian fim zirnak ah zirnak lam zalennak le zirnak lam tuanvo a kawpcih tengteng a tul asi. Zalen nak timi felfai ten milai pehtlaih awknak tuah tha tu si dingin tawpcinri a nei ringring asi. Khristian tlawng, college le university ah zirhtu pakhat ih zalennak cu Jesuh Khrih ih umpinak, Thuthiang in a simzat, le tlawngih a umsan sungah tawpcin a nei ringring asi. Deuteronomy 4:1,5,9,14; 6:1-10; 31:12-13; Nehemiah 8:1- 8; Job 28:28; Psalms 19:7ff.; 119:11; Proverbs 3:13ff.; 4:1-10; 8:1-7,11; 15:14; Ecclesiastes 7:19; Matthew 5:2; 7:24ff.; 28:19-20; Luke 2:40; 1 Corinthians 1:18-31; Ephesians 4:11-16; Philippians 4:8; Colossians 2:3,8-9; 1 Timothy 1:3-7; 2 Timothy 2:15; 3:14-17; Hebrews 5:12- 6:3; James 1:5; 3:17. 13. Thilpek kilkhawi (Stewardship) Pathian cu thlawsuah tinkim ih hrampi asi, rei lo te hrang siseh thlarau hrang siseh; ziangkim kan neihmi cu Pathian ta theh asi. Khristian pawl in leitlun pumpi hnenah thlarau lam leiba kan nei asi; thuthak kawltermi kan si vekin thutak simsuah ding tuanvo kan nei asi. Curuangah Khristian pawl cu Pathian rian ding tuanvo an nei ih an tikcu, thiammi, neihmi, cu hmuahhmuah cu cozah ciar in Pathian hmin sunlawinak hrangah hman dingih midang bawm dingin tuanvo an nei asi. Ca Thiang in a zirh bangin Khristian pawlin an neihmi cu siangzet, mawitawk zetin ui lo ten, peknak tha ten pe in Rundamtu hrangah leitlun ah pek ciar ding tuanvo an nei asi. Genesis 14:20; Leviticus 27:30-32; Deuteronomy 8:18; Malachi 3:8-12; Matthew 6:1-4,19-21; 19:21; 23:23; 25:14-29; Luke 12:16-21,42; 16:1-13; Acts 2:44-47; 5:1- 11; 17:24-25; 20:35; Romans 6:6-22; 12:1-2; 1 Corinthians 4:1-2; 6:19-20; 12; 16:1-4; 2 Corinthians 8-9; 12:15; Philippians 4:10-19; 1 Peter 1:18-19. 14. Pawlkomnak (Cooperation) Krih ih milesa pawl cu, dinhmuh ih tuldan zirin, pawlkom awk ding an si ih (association le convention din in) Pathian uknak ih tumtahmi hrang tuansuahnak hrangah cangvaih ding an si. Cuvek pawlkom pawl cu pakhat le pakhat parah (local church pakhat le pakhat parah) ziangvek thuneihnak hman an nei lo asi. Mai duhhrilnak (volua ntery) in le thurawn pe aw tawn dingin pehtlaih aw mi an si ih thazang a cakbik in hnatuan suak thei nak ding hrangah thazang bur tawn, phorhsuak in hmuisel khat ah mipi pawl a tha bik in tuahsuah tlangnak hrang asi. Thuthlangthar kawhhran member zumtu pawl cu Krih ih lalram karhzai nak hrangah siseh missionary hna tuanank, fimthiamnak, le bawmbawi awknak hrangah pawlkom sihcih aw dingmi an si. Khristian lungrualnak Thuthlungthar san ah kan hmuh mi cu thlarau ah pumkhat sinak, mai duhhrilnak in pawlkom awknak, zapi duhtlangin tuansuahnak hrangah Khrih ih milesa mibur pawlkom awknak asi. Pawl (denomination) dangdang lakah pawlkom awknak cu tumtah tawpmi cu amah le mah fiang zetin a dikzia a langter aw mi asi ih zo ih zumnak khal hnaihnok loin le Khrih ih dungthluntu sinak le A Thutak nunpi nak a hnaihnok lo tikah duh ding le neih dingmi asi. Exodus 17:12; 18:17ff.; Judges 7:21; Ezra 1:3-4; 2:68-69; 5:14-15; Nehemiah 4; 8:1-5; Matthew 10:5-15; 20:1-16; 22:1-10; 28:19-20; Mark 2:3; Luke 10:1ff.; Acts 1:13-14; 2:1ff.; 4:31-37; 13:2-3; 15:1-35; 1 Corinthians 1:10-17; 3:5-15; 12; 2 Corinthians 8-9; Galatians 1:6-10; Ephesians 4:1-16; Philippians 1:15-18. 15. Khristian le leitlun milai umtu khawsak (The Christian and the Social Order) Khnristian zappi ten Khrih ih duhnak cu kanmah bulpak nun ah siseh society punmpi ah in uktu thuneihtu ah ret dingin tuanvo kan nei asi. Jesuh Khrih ah Pathian zangfanak in sersiamthar salmi sinak parah hngat aw in society thansohnak le dingfelnak dinsuah nak hrangah tuahmi le hmanrua pawl cu man a nei ding asi. Khrih ah a nungtu pawl cun miphun thleidannak, duh amnak, hamtamnak, mai hrang lawng ruatnak, nupa sualnak pohpoh, uiretnak, neihbang aw sualnak, le taklawng zuk le zuknung pawl, cu pawl cu do theh dingmi asi. Nulepa nei lo, tulsam zual, mi ih tuahmawhmi, kum upa, bawmtu neilo, mi damcak lo pawl bawm ding asi. Pumsung naute hrangah thu simsak tu ding kan si ih ziangvek milai nunnak khal pumsung ihsin semtir ihsin thihkel in thlan mual liam tiang humhim ding asi. Khrihfa hmuahhmuah in pursum leilawn ei hawlnak hrang hnatuannak company pawl, cozah kumpi, society, ziangkim hi dingfelnak, thutak, le unau duhdawtnak hnuai ah cangvai dingin canter ding tuanvo kan nei asi. Acuih tumtahnak cangsuak ter thei dingin khristian pawl cu zovek milai khal tumtahnak tha le thiang a neitu pohpoh thawn hnatuan tlang ding asi ih ziangtik lai khalah fimkhur ten duhdawtnak thlarau in cangvai in Khrih zumnak le A Thutak nunpi nak hnaihnok lo dingin fimkhur ding asi. Exodus 20:3-17; Leviticus 6:2-5; Deuteronomy 10:12; 27:17; Psalm 101:5; Micah 6:8; Zechariah 8:16; Matthew 5:13-16,43-48; 22:36-40; 25:35; Mark 1:29-34; 2:3ff.; 10:21; Luke 4:18-21; 10:27-37; 20:25; John 15:12; 17:15; Romans 12–14; 1Corinthians 5:9-10; 6:1-7; 7:20-24; 10:23-11:1; Galatians 3:26-28; Ephesians 6:5-9; Colossians 3:12-17; 1 Thessalonians 3:12; Philemon; James 1:27; 2:8. 16. Remdaihnak le Ral (Peace and War) Milai zovek thawn khal remdai ten dingfelnak thuhram parah hngat aw in pehtlaih ding cu khristian zapi te tuanvo asi. Khrih ih thlarau le zirhnak thawn kaih aw in an ti thei mi sungah ral cu tawpter dingin tuanvo an nei asi. Ral thlarau tawpternak taktak cu kan Bawipa ih Thuthangtha asi. Leitlun in a tulbikmi cu Jesuh Khrih ih zirhnak pom in cohlannak, milai pulpak le miphun cangvaihnak tinkim ah nunpi in duhdawtnak dan kenkawh in asi. Khristian zapi ten leitlun huap in Remdaihnak Siangpahrang ih lelnak hrang ah thlacam cio ding asi. Isaiah 2:4; Matthew 5:9,38-48; 6:33; 26:52; Luke 22:36,38; Romans 12:18-19; 13:1-7; 14:19; Hebrews 12:14; James 4:1-2. 17. Biaknak Zalennak (Religious Liberty) Pathian lawng hi milai sia tha theihnak parah lang asi. Pathian thutak thawn a kalh aw mi le a sungah a um lo mi milai thuken pawl lak ihsin zalen in Pathian in a retmi asi. Kawhhran le cozah cu a dang ten thenhnih aw ding mi asi. Cozah cun kawhhran cu humhim ding tuanvo leiba a nei ih thlarau lam cangvaihnak ah zalennak tawp a nei asi. Cutin zalennak pek tikah pawlkom pakhatkhat cu a dang hnakin duhsakbik um lo dingmi asi. Cozah cu Pathian ih khawikhih mi asi vekin Pathian thu thawn a kalh awk lo poh ahcun khristian pawl in cozah thu thlun theh ding asi. Kawhran in a tumtah mi tuansuaknak hrangah cozah thuneihnak hmang ding khal asilo. Khrih ih thuthangtha cun a tumtahtawp tuansuahnak hrangah thlarau lam hmanrua pawl lawng a arua hmanmi asi. Cozah in biaknak zumnak ziangvek khal hrem theinak thuneihnak a nei lo. Cozah in biaknak pakhatkhat bawmnak hrang ah ziangvek khal tax mipi hnen ihsin lak thei nak thuneihnak a nei lo. Khristian ih hmuitinmi cu a zalen mi cozah, a zalenmi kawhhran asi. A umzia cu zo khalin hnaihnok um lo ten zalen zetin Pathian biak pawh theinak, zalen zetin pawlkom din thei nak, zumnak ausuahpi theinak, cozah thuneihnak hnaihnok lo in zalenak asi. Genesis 1:27; 2:7; Matthew 6:6-7,24; 16:26; 22:21; John 8:36; Acts 4:19-20; Romans 6:1-2; 13:1-7; Galatians 5:1,13; Philippians 3:20; 1 Timothy 2:1-2; James 4:12; 1 Peter 2:12-17; 3:11-17; 4:12-19. 18. Insang (The Family) Pathian in insang cu milai pawlkom society ih hram ah a retmi asi. Insang sungah nupi pasal neih awknak, thisen, le cawmmi insang milesa pawl an tel asi. Thit umnak cu nunau pakhat le mipa pakhat damsung umtlang dingin tiamkam awknak in neih awknak asi. Thit umnak cu Pathian in a danglam hleice laksawng pekmi asi ih Khrih le Kawhhran karlah pehtlaih awknak langtertu khal asi. Nupi pasal thih um awknak in bulpak in neihniam zetin pehtlaih awknak nunau le mipa karlakah a neih ter ih Bible in a zirh vekin nupa pawl awknak in pehtlaih awknak le milai hrin thlaihzainak hrangah asi. Pathian hmuihmel kengin sersiammi an si veve vekin pasal le nupi cu Pathian hmai ah an man a bangrep asi. Nupi pasal pehtlaih awknak cu Pathian in a sersiammi milai pawl a pehtlaihdan thawn khaikhin theih asi. Khrih in a kawhhran a duhdawt vekin pasal in a nupi duhdawt ding asi. Pasal in a insang cawm ding, kilhim ding, kaihruai ding Pathian pekmi tuanvo a nei asi. Kawhhran cu Khrih hnuai ah a tuhlut awk vekin nupi cun a pasal ih siathlawh hruaitu nun hnuai ah lungawi sopar ten tuhlut aw ding asi. Nupi cu, a pasal vekin tho tho in Pathian hmuihmel keng in sersiammi a si vekin a pasal upat ding, bawmtu tha vekin riantu tuan ding, insang rian in tefa kilkhawi ding Pathian tuanvo pekmi asi. Nauhak cu, pumsung ah a semtir ihsin, Pathian thlawsuah an si. Nulepa in fale hnenah Pathian ih khaukhih mi nupi pasal umtu dan langter ding an si. Nulepa in fale pawl cu zirh ding an si, thlarau le lungput thiang nei dingin siseh nuncan ziaza mawi le duhdawtnak in nunsimnak thawn Bible thutak vekin thiltha hril thiam dingin zirh ding an si. Nauhak pawl cu an nulepa thu ngai in upatnak pe ding an si. Genesis 1:26-28; 2:15-25; 3:1-20; Exodus 20:12; Deuteronomy 6:4-9; Joshua 24:15; 1 Samuel 1:26-28; Psalms 51:5; 78:1-8; 127; 128; 139:13-16; Proverbs 1:8; 5:15-20; 6:20-22; 12:4; 13:24; 14:1; 17:6; 18:22; 22:6,15; 23:13-14; 24:3; 29:15,17; 31:10-31; Ecclesiastes 4:9-12; 9:9; Malachi 2:14-16; Matthew 5:31-32; 18:2-5; 19:3-9; Mark 10:6-12; Romans 1:18-32; 1 Corinthians 7:1-16; Ephesians 5:21-33; 6:1-4; Colossians 3:18-21; 1 Timothy 5:8,14; 2 Timothy 1:3-5; Titus 2:3-5; Hebrews 13:4; 1 Peter 3:1
VI. KAWHHRAN PAWLKOM KAIHHRUAI AWKDAN -------(Kawhhran hmin) cu independent local church in a dingmi kawhhran asi vekin kaihhruai awknak cu kawhhran member pawl parah a thum aw ih Pathian Thlarau ih hruainak, Bible thurin thawn kaih aw in member pawl lungkimnak vekin kaihhruai awk asi ding. Local church pawnlam ah Pathian rawngbawl tlangnak ah siseh khat le khat sawmdawl awk tawnnak hrangah --------- association le …………….convention a peh zawm ding asi.
VII. BULPAK HLAWKNAK HAWL LO PAWLKOM ASINAK LE KAWHHRAN TAWP TER TIKAH Kawhhran bulpak cu hlawknak hawl lo (non-profit) pawlkom asi ding. Lotheihlo in kawhhran tawpter tul dinhmun a thlen tikah kawhhran member 85 lungkimnak in tawpter asi dingih kawhhran sumpai le bungrua neihmi pawl cu kawhhran tumtah thawn a kaih aw mi (US asile IRS ih cohlan mi 501©3) pawlkom aslole kawhhran association le convention telnak ah pek asi ding. VIII. CONSTITUTION & BYLAWS REM/THLENG THEINAK Pawlkom constitution & bylaws rem/thleng a tul tikah kawhhran EC/Church council ih constitution & bylaws zohfeltu committee a din dingih rem/thleng dingin an ruat cia mi cu EC/Church council in azoh hnu ah kawhhran member pawl hnenah kopi a zem suak dingih general meeting ah mipi 75% ih lungkimnak vekin rem/thleng theih asi ding.
BYLAWS I. KAWHHRAN MEMBER A. Member si thei nak (Qualifications): …….. (kawhhran hmin) member cu a hnuailam vek asi dng. a. Jesuh Khrih cu rundamtu le Pathian tiah pomtu asi dingih Bible cu milai nun kaihhruaitu Pathian tongkam tiah a zumtu asi hlei ah kawhhran constitution & bylaws thlun dingin lungkimtu asi ding. b. Kawhhran member pakhat cu kawhhran membership form a fill up hnu ah kawhhran mipi hmaiah apnak neih asi ding. Cutin a remcang thiam lo asile pastor le kawhhran upa pawlin a hmun remcangnak ah membership form fill up hnu ah thlacamnak thawn apnak neih theih asi ding. c. Kawhhran member lutdan a phunphun a um thei. 1. Baptisma latu: Piangthar pekte cu tihnimnak pek asi hnu ah member ah lawmlut asi ding. 2. Kawhhran dang ihsin a thawn a um asile a rak um dahnak kawhhran ih cakenmi zohsak hnu ah zumtu felfai asi ti theihmi cu member ah lawmlut asi ding. 3. Zumnak thuanthu ca ngan tahratin piantharnak tihnimnak, le kawhhran sung rak um le cangvaihnak pawl thu hla cipciar theih hnu ah zumtu felfel asi ti ah theih mi cu member ah cohlan lawmlut theih asi ding. 4.Kawhhran member a rak si dah mi dawisuakmi siseh dinhmun pakhat ruangah kawhhran ah kirsal in laklut mi tla an um thei. C. Member ihsin tawptermi. 1. Kawhhran dangah thawn duhtu an um asile thawnnak caken in member tawpter asi ding. 2. Kawhhran theihter loin kawhhran dangah member alut asile a member sinak tawpter asi ding. 3. Kawhhran member a thih tikah member sinak a tawpcih. 4. Member pakhat cu a nuncan ziaza ah Pathian le kawhhran hminsiat tertu nun in a nung ih pastor le kawhhran upa pawl in thaten thu hla an zirh sim hnu ah tuatthat theih nawn lo asi tikah member ihsin dawisuak theih asi ding.
D. Member orientation. Kawhhran member si duh an um tikah membership orientation a kai ta ding. Kawhhran zumnak thurin, kaihhruai awkdan, member pakhat ciar ih theihtulmi le tuanvo pawl a zir hmaisa ding. Kawhhran member pakhat ciar in kawhhran thurin le thuken vekin kawhhran sungah tuanvo a nei ih canpual khal a nei asi. Bible in milai nuntu a zirh vekin amah le mah kilkhawi aw in nun ding khal tuanvo a nei asi. Cui hlei ah kawhhran member pakhat ciar in kawhhran constitution & bylaws sungah ngan khummi vekin tuanvo le mawhphurhnak canpual pawl khal a nei ve asi. II. KAWHHRAN TUANVO NEITU Kawhhran tuanvo neitu pawl cu Bible in a zirh vekin nuncan ziaza mawi le hmin thatnak neitu asi ding. 1. Pastor: 1. Pastor cu I Tim 3:1-7 ah Bible in a simmi vek sinak neitu asi ding. Zirnak, thiamnak, le hmuhtawnnak in a zummi le nunpi mi thutak langtertu asi ding. 2. A tuanvo pawl tla cu: a) A tuanvo tlangpi: Thuthangtha sim, zumtu pawl Pathian hmanrua tha si dingin kaihhruai, zirhtu, bulpak nun tuahtha tu (counseling), kawhhran kaihhruaitu, pawlkom ruangzing timtuahtu (planning), pawlkom kaihhruai in a tumtah famkim dingin lamzin hmuhtu asi. (b) Kawhhran kaihhruaitu asi: kawhhran hruaitu tuanvo neitu pawl pakhat ciar an tuanvo an tuansuah theinak hrangah hruaitu lamzin hmuhtu asi ih Pathian biaknak, Thutak simsuahnak, fim zirnak, le thutak nunpitu nun an neih theinak ding hrangah kaihhruaitu asi. (c) Committee hmuahhmuah ah ex-officio dinhmun nei in a tel theh ding. (Kawhhran ih remrelnak vekin EC, Church Council, General meeting ah chairman/moderator kaitu khal asi thei). (d) Amah a um lo tik khalah deacon pawlin an tuanvo ciar famkim ten an tuansuah thei nak ding hrangah bawmtu, lamzin hmuhtu asi ding. e) Kawhhran member siatni thatni ah tuanvo la in a tuamhlawmtu asi ding. (Kawhhran in cipciar in siatni thatni tawmhlawm awknak thu ngan cia in neih a tha). 3. Pastor laklut dan (a) Pastor a tul tikah kawhhran in pastor hawl a si ding. b) Kawhhran EC in pastor hawltu committee a tuah ding (kawhhran hrekkhat ahcun EC pawl hi pastor hawltu committee tuanvo lak theih asi). Pastor hawltu committee in kawhhran ih tulmi pastor an hawl ding. (Senior pastor a um asile bawmtu pastor an hawl tikah senior pastor in pastor hawltu committee a ho ding). c) Pastor hawltu committee in pastor dil theih nak thu an than ding, lole anmah in pastor tuan theitu an hawl ding. An hawlsuahmi lak ihsin mi pakhat kawhhran EC ah an suahpi ding. (d) Kawhhran EC (Church council/Combined) in pastor thu rel dingin meeting an ko dingih pastor hawltu committee in an hawlsuahmi thu an sim ding. Pastor thu rel dingih meeting kawh tikah a mal bik zarhkhat duh talah kawhhran ah thu than cia asi ding. e) Mipi suakkhawmtu pawl ¾ lungkimnak in pastor hawlmi cu lungkimnak tuah asi ding. f) Committee ih lungkimmi cu general meeting, kawhhran mipi zapi in vote an nemhnget nak tuah asi ding. Kawhhran mipi hnenah amal bik zarhkhat duh ah thu than asi dingih pastor lak dingmi ih thuanthu tawi pawl mipi hnenah theihter cia si ding. Mipi pungkhawm in vote an thlak dingih 85% lungkimnak in pastor laklut ding nemhnget asi ding. 4. Can bikhiah (term): a) Laklutmi pastor cu amai duhhrilnak in a ban hlan lo, asilole kawhhran in an cawlhter hlan lo pastor a tuan ding. Ziangthu ruangah pastor ihsin a cawl khal asile ni 90 damkhan in simcia awk hnu ah asilole pastor le kawhhran lungkim tlangnak vekin pastor hnatuan cawlh asi ding. b) Kawhhran le pastor karlakah lungkimtlangmi ca in ngan khum cia asi ding. c) (Pastor a cawl tikah pastor a cawlh ihsin thla 3 hlawh thawn bangrep mi sumpai kena asi ding. ) B. Kawhhran Hantuantu dang Kawhhran in a tuldan vekin kawhhran hnatuantu lak asi ding. 1. Kawhhran hnatuantu lak tikah hnatuan latu committee hran din theih asi. Hnatua laktu committee ah pastor in a ho ding. Committee a hran in din loin EC/Deacon pawl tuanvo pek in hnatuantu lak asi khal le pastor lole deacon chairman lole tteam lead in a ho ding. 2. Hnatuantu lak tikah kawhhran le hnatuantu karlak pehtlaih awknak thu ca in ngan khumcia asi ding. Ca in ngan khum cia mi ah hnatuan hmin, hnatuan ding tuanvo, sumpai hlawh, can bikhiah cia mi, tvp ngan khumcia asi ding. C. Deacons: 1. Mi paziat, can bikhiah: Kawhhran member 100 ah deacon 5 (lole cu hnakih tam) ret asi dingih kawhhran a tam vivo asile member 50 ah deacon 1 bet vivo asi ding. Deacon can bikhiah mi cu kumkhat lole kawhhran ih lungkimnak in nemhnget mi vekin asi dingih deacon tuancia hrilsal theih asi ding. Deacon lak ihsin OB pawl anmah te an hril aw ding. Chairman, secy cu a tuan bang in a zawnzawn in term hnih tlunlam tuan sunzawm theih asi lo ding. 2. Sinak: a) Deacon tuantu cu I Timothy 3:8-13 ah ngan khummi vek sinak a nei ding. b) Deacon cu Khristian zumnak a nunpizia, amah bulpak, insang, le vangtlang nunah langtertu asi ding. Pastor thawn rualrem ten hnatuan thei tu, pastor bawmtu asi dingih kawhhran rawngbawlnak ah telin zumnak tipungtu, kawhhran program pawlah tuanvo latu asi ding.
3. Hril awknak: a) Deacon hril tikah church council in election commission din asi dingih hril awknak ni amal bik zarhkhat duh ah thancia in mipi tawnkhawmnak ah hrilnak tuah asi ding. b) Deacon hril ding pawl cu election commission in an thu hla a hliaklai cia dingih kawhhran thurin le Bible ih zirhmi milai nuntu khawsakdan thawn kaih in a nungtu asi zia thu an tarlang cia ding.
4. Ordination: (a) Deacon ordination hi kawhhran in tuah thei mi canpual asi. Deacon ordination tuah tikah kawhhran ih thusuak vekin pastor le committee in ziangvek sinak neitu pawl ordain pek theih asi timi ruatcia mi a neihmi vekin tuah asi ding. b) Ordination committee in deacon ordain dingmi pakhat ciar ih sinak cekfel in kawhhran thurin, le Bible nunphung thawn a kaih aw maw timi an thuanthu pawl an hliakhlai ding. d. Ziangkim cekfel timtuah hnu ah deacon ordination nak tuah asi dingih pastor in a hoha ding. 5. Tuanvo: (a) Deacon pawlin chairman/president an hril ding. (b) Kawhhran rawngbawlnak ah deacon cu pastor bawmtu asi ding. c) Kawhhran rawngbawlnak ah deacon cun pastor bawm in kawhhran member pawl nun tungdingtu ding rawngbawlnak ah tuanvo a la ding. (d) Kawhhran thubuai um tikah thuhla tawlreltu asi ding. (e) Kawhhran ordinances (Bawipa zanriah, bapstism, tvp ah pastor bawmtu asi ding). (f) Kawhhran committee ah tel in tuanvo latu an si ding. (g) Pastor a um lo tikah chairman cu kawhhran committee hmuahhmuah fingkhawitu asi ding. D. Moderator: (Moderator hi Laimi pawl in kan hmang tuk lo a bang, hman tengteng tulmi asilo, hman duh asile hman theih asi). 1. Moderator cu pastor lole kawhhran sung ihsin hrilmi pakhatkhat asi ding. 2. Moderator cu kawhhran meeting ah meeting chair kaitu asi ding. 3. Moderator a um lo tikah deacon chairman in kawhhran meeting a kaihruai ding.
E. Cazi/secrtary/: 1. Cazi/Secretary cu kawhhran thuhla, meeting thusuak ngan khumtu, kilkhawitu, mipi hnen thuthan tul thantu asi. Kawhhran meeting, deacon meeting, church council meeting ah siseh general meeting ah siseh kawhhran report pe tu asi. 2. Kawhhran member pawl hmin, lutni, suakni, address, naute apni, baptisma pekmi, mithi um tikah siseh kawhhran sungthu poimawh pawl kawhhran record cabu ah ngan khumtu asi. 3. Kawhhran in ca suak calut, membership certificate, baptisma pekmi, naute thar apmi, tvp kawhhran catul pawl ngunkhumtu le pe suaktu asiih kawhhran thu pawimawh kawhhran thuanthu bu sungah ngankhum in kilkhawitu asi. 4. Secretary/cazi bawmtu cu secretary/cazi hnatuan bawmtu ah hril asi. F. Sumkil (Treasurer): 1. Kawhhran treasurer cu kawhhran sumpai a lut a suak cazin kiltu, report petu le sumpai kilkhawitu asi. Kawhhran dept dangdang in bank account dangdang nei in sumpai an kil khal asile thlatin, lole church council/church board le general meeting ah kawhhran sumpai account hmuahhmuah cazin la khawm in report ngantu report petu asi. 2. Sumlut sumsuak cazin cipciar a kilkhawi dingih receipt pawl khal thaten a fingkhawi ding. Cutin kawhhran committee hnenah meeting tinte (lole a tuldan ih zirin) report felfai petu asi. EC/Deacon meeting ah thlatin sumpai report (thlakhat voi 1 meeting), thla 3 voikhat church council meeting le kumkhat voikhat general meetingah kawhhran sumpai report a pe ding. 3. Kawhhran ihsin sumpai peksuak mi pawl check ngantu khal asi. 4. Treasurer sumpai record pawl cu auditors in kumkhat voi 1 (lole voi 2) audit an tuah theu ding. 5. Treasurer hmin in bank account on asi dingih Finance Secretary thawn bank account ah an hmin a um ding. (Kawhhran umnak state ih zir in president tla account ah hmin umter a tulmi a um thei; local church in thurel catnak vekin president/secreratry tla bank account ah telh theih asi) . G. Financial Secretary: 1. Financial secretary cu kawhhran sumpai cazin pawl kilkhawitu asi ding. Kawhhran sumpai hawlsuahdan thu ah siseh record retdan le report pekdan pawl khalah hotu bik asi ding. Kawhhran sumpai lut pawl cu thaten kawhhran bank accountah thunlut asi maw, a petu pawl hmin vekin thaten record tuah asi maw, a petu pawl hnenah lungawithu sim tulmi siseh kawhhranpi in sumpai thu tawlrel tulmi pawl theihtertu khal asi ding. 3. Sumpai thawhtu pawl hnenah thla 3 voikhat (quarterly) lole kumkhat voikhat (annually) sumpai thawhmi ngankhummi theihternak cakuattu asi ding. H. Pawlpi Kilkhawitu (Trustees): 1. Kawhhran thilri lei, kilkhawi, cazin kaitu an si ding ih amalbik mi 3 tal an si ding. 2. Kawhhran thu laireltu pawlih thusuak loin anmah te thilri lei, zuar, midang san, thilri neitu hmin thleng, tvp an tuah lo ding. 3. Kawhhran aiawh in hmin sign tu, inn le bungrua lei, san , zur tikah siseh kawhhran aiawh in hmin sign tu, thu tawlreltu an si ding.
I. Church Council: 1. Church council ah pastor, cazi, sumkil, deacon chairman, CE director, youth ministry director, committee hotu, nubu le mino hotu, pawl an tel ding. 2. Church council in kawhhran tumtahmi le tuah dingmi pawl zoh in pastor le hruaitu pawlin tuah ding an timi pawl a ruat khawm ding, kawhhran calendar a nemhnget ding, kaihhruai awknak thu lai a rel ding, planning a tuah dingih kawhhran program pawl kawhhran ih tumtah vekin an hlawhtlin le tlin lo pawl buuktawn theutu asi ding. 3. Church council ih lungkim cia mi nemhnget tulmi le kawhhran pi ih thuthluknak tuah dingin thu putlut mi cu kawhhran pi meetingah church council in a pulut ding. K. Dinhmun lawng (Vacancies): Tuanvo dinhmun lawng a um tikah pastor le fulltime hnatuantu pawl siar lo, committee member le tuanvo pekmi pawl cu a rang thei bik in kawhhran in meeting kel lole meeting hrang ko in aiawh tu a tuah ding. III. Church Committees Kawhhran committee member pawl cu nomoniting committee pawlin an norminate dingih mi hrekkhat pawl cu floor ihsin anmai lungkimnak la hmaisa in norminate an tuah vekin hril an si ding. Vote in thlak in siseh kut thlir nemhnget nak in siseh local church ih lungkimnak vekin norminate mi pawl hril theih an si ding. Committee pakhatah chairperson le member pa 3 tal an um ding. Committee member aiawh hril tikah dinhmun lawngtertu ih tanta mi cankhiah cia mi zat in aiawhtu in a tuan sunzawm ding. Committee chair in anmah le committee hnatuannak hrangah budget & finance committee hneneh budget proposal a tuah theu ding. A. Nominating Committee: Norminating committee cu kawhhran sung tuanvo kaitu hril tulmi pohpoh hril tul tikah kumtluan in norminate tuahtu asi ding. Kawhhran sungah hnatuan dinhmun lawng a um tikah zo in a tuan ding a mawi bik, zo in a tuan thei ding, a tulmi fimthiamnak le pumpeknak a neitu, duhnak neitu an hawl dingih ai awh hril tikah siseh a thar hril tikah siseh norminate an tuah ding. Tuanvo kaihmi term cem tikah siseh tuanvo tawpter tikah siseh thihhloh le tuanvo tuan sunzawm theih nawn lo tikah hnatuantu ding norminate a tuah theu ding. Norminating committee in norminate an tuahmi pawl hnenah an tuanvo tuan dingmi felfai ten an sim cia dingin lungkimnak an la hmaisa ding. B. Budget and Finance Committee: Himi committee in kawhhran budget tuahcia mi vekin sumpai hmansuah si dingin a kilkhawi ding. Sumpai hmandan thuhrampi kawhhran hnenah a pulut dingih felfai, tenren ten sumpai hman thei dingin a tawlrel ding. Church council thawn rawn aw in kumtin October thla sungah hnakum hrang budget proposal a tuah dingih sumpai ziangtin hawlsuah asi ding timi pawl proposal kawhhran ah a tuah ding. Sumpai a hleice in khawn ding a um tikah himi committee ih lungkimnak lak in tuah asi ding. Himi committee hi sumkil ih cazin kumtin audit tawlreltu dingin tuanvo neitu asi ding.
C. Properties Committee: Himi committee cu kumtluan in kawhhran thilri, bungrua pawl a siat remtulmi, thleng tulmi, building, motor, thilri dang pawl lei bet tulmi ngaihven in himten kilkhawi in fingkhawitu asi ding. Thilri remtul, sumpai liamkuan a tam deuh asile stewardship committee (bungrua kiltu) hnenah thlen in tawlrel fel asi ding. Thilri teneu lei tul pawl thleng tul pawl khal himi committee in tuanvo a la dingih thupi hlapi asile kawhhran in thuthluknak tuah dingin thu a putlut ding. (Kawhhran fate ahcun pawlkom bungrua kilkhawitu (trustees) le thilri kiltu (property keepers) hi pakhat khal hman theih asi. D. Missions Committee Himi committee cu ramthim nawr in kawhhran thar dinsuah theidan lamzin hawltu asi ding. Kawhhran thar dinsuah thei dingin thu hla tawlrel in mission hnatuannak tuanvo la tu asi ding. Kawhhran thar dinsuah thei dingin dinhmun asi tikah kawhhranpi lungkimpinak vekin ziangtiang hnatuan tlang ding timi ruangzingtu asi ding. Cuihlei ah mission hnatuannak hrangah local, state, national, le a tul asile international level tiang mission hnatuannak hrang pehtlaih le pawlkom tulmi pehtlaih pawlkom in hma la tu asi ding. E. Music Committee: Himi committee cu kawhhran music program pawl tuangtim tawlreltu asi ding. Kawhhran sung cangvaihnak hrangah music timtuahtu, piano le music instrument tumtu pawl remruattu, hla hruaitu, tivek pawl remruat tawlreltu asi dingih can hleice special program neih tikah pastor bawmtu music le hla lam tulmi tawlreltu asi ding. Music director hnatuantu lak a tul tikah himi committee in lak ding tha a timi a hawl dingih kawhhran ah lungkimnak nemhnget dingin thu a pu lut ding. F. Youth Committee: Mino committee cu kawhhran sung le lenglam ah mino cangvaihnak laireltu le kaihhruaitu asi ding. Kawhhranpi tumtah pitlin thei nak ding hrangah kawhhran pi thawn hnatuan tlangtu asi ding. Mino hruaitu lole palai cu church council ah a to ve ding. G. Social and Recreation Committee: Kawhhran pehtlaih awknak tuahtha dingin pawlkom awknak, picnic, retreat, zanriah kilkhawm, tvp, ziangtin ziangtikah tuah ding timi pawl policies tuahtu asi dingih fingkhawitu khal asi ding. Cutin kawhhran pi cak sinsin theinak ding hrangah pehtlaih awknak pawlkom awknak duhdawt awknak karhzai tertu si dingin program duangtu, fingkhawitu, tawlreltu asi ding. H. Kitchen Committee: Coka bungrua pawl hmandan policies pawl tuahtu asi dingih thilri pawl thiangfai, him ten, tha zetin fingkhawitu asi ding. Coka hman tikah policies neih vekin hman dingin kilkhawitu asi dingih thil le ri pawl kilkhawitu asi ding. A hmangtu pawlin policies vekin coka thilri pawl hmang dingin a zohkhentu asi ding. I. Ordinance Committee: Himi committee cu pastor bawmtu asi dingih kawhhran sungah hman theu mi baptism le bawipa zanriah hmandan, thilri lei, hman tikah tuantul mi pawl pastor bawm in tuanvo la tu an si ding. J. Christian Education Committee: Himi committee cu a tha thei bik in zirnak lamah kawhhran a thansoh thei nak ding hrangah training program pawl duangtu a si ding. A tlangpi thu in: 1) Sunday School: Sunday school tuanvo cu kawhhran members pawl kha a tul asile clmibur dangdangah then in Pathian thu zirh asi ding. Bible zirh, kawhhran members pawl Bible vekin an nun ih Pathian an thangthat ding, thuthangtha kawhhran sung le lenglamah simsuak ding, nitin nunah zir in riantu tha si ding, kawhhran ih hnatuan le pawlkom ih tumtah pawl cu Bible vekin nitin san neither nunpi dingin simfiang le zirhtu asi ding. 2. Church Training: Discipleship program cu kawhhran pawlkom zirh awknak hmanrua asi ding. Bible doctrine, Khristian doctrine, nuncan ziaza mawi, kawhhran le pawlkom, hnatuan suahdan, policies pawl a zirh ding: kawhhran hrang hruaitu tha suahpi dingin a zirh ding, kawhhran ministry hrangah training tulmi pawl a tuah sak ding. Kawhhran leadership training le kawhhran tulmi zirnak pawl a tawlrel ding. 3. Missionary Education Ministry: Missionary education ministry cun mission hnatuandan, kawhhran members pawl missionary lungput an neihnak ding hrangah siseh sumpai in siseh mah rori tel in Pathian ram karhzainak hrang le zumtu zapi ten missionary Pathian palai nuntudan in nung thiam dingin zirh awknak tuanvo a la dingih a tuldan vekin kawhhran a kaihruai ding.
K. Outreach Committee: Himi committee cu pastor ih hoha nak in kawhhran kiangkap minung pawl hnenah thuthantha sim, Pathian ram karhzainak program kaihruaitu asi ding. Community evangelism, kiangkap minung pawl hnenah thuthangtha karhzainak hrangah program phunphun ruat in lamzin duang in khawkhangtu asi dingih home visit, Bible study groups, veng hnen, hnatuannak hmun, a tuldan vekin program, milai tawn khawmnak le Pathian thu thawn kaihhruai awknak phunphun lamzin duangtu kaihhruaitu asi ding. Tharau hlo kaihnak hrangah kawhhran member zapi tel thei dingin khua a khang dingih ca suah tulmi ca suah in siseh thlacam group, Bible study group, cangvaihnak phunphun tawlrel in rawngbawlnak ah kawhhran milesa kaihruaitu asi ding. L. Committee dangdang a tuldan in kawhhran in a din vivo thei. V. Kawhhran Meetings A. Worship Services: Colhni sun, le candang kawhhran in a relcat vekin colhni zan, zarhte zan, le nithum zan, pawl kha Pathian biakkhawmnak a tuah ding. Cui hleiah a tuldan in Bible study, thlacam group, veng khawm a phunphun a tuah bet dingih kawhhran member zapi te hrang sangka on asi ding. Worship services hmuahhmuah cu pastor ih kaihhruainak hnuai ah tuah asi dingih pastor a um lole a aiawh remruatmi in tuanvo la in tuah asi ding. B. Regular Business Meetings: Regular meeting cu tlatin tlawngkai nitum (?) hmaisa bik zan ah tuah asi ding. Meeting tuah hlan zarhkhat duh ah meeting agendas pawl meeting kaitu ding hnenah simcia in meeting cu zarhkhat duh lamkhan in sawmnak tuah asi ding. Poimawh zual meeting hran um ding asile zarhkhat duh in meeting kaitu ding pawl hnenah than cia asi ding. Meeting kawh tikah meeting agenda, hmun, le can pawl theihter cia asi ding.
5. Special Business Meeting: Special business meeting kawh a tul tikah pastor le kawhhran hruaitu (deacon chairman le secretar) in siseh church council in siseh meeting a ko thei ding. Zarhkhat duh lamkhan in meeting kawhnak ca in than cia asi ding. 6. Quorum:
Meeting quorum cu meeting kaitu
ding pawl lak ihsin thenli thenkhat (1/4) an kim tikah meeting tuah theih asi
ding. 7. Parliamentary Rules: Robert Rules of Order (revised edition) cu meeing kaihhruai awkdan tlangpi hman dingin ruat asi. VI. Licensing and Ordaining A. Licensing: Pathian kawhnak co in amah in duhnak taktak a neihzia a langter hnu ah kawhhran in rawngbawltu tlak zetin a ruatmi cu committee in Christian ministry license a pek thei. B. Ordination: Kawhhran sungah Pathian rian dingin Pathian kawhnak a co tu, pumpeknak a neitu, zirnak lam in siseh tuansuah mi in Thuthangtha rawngbawlnak ah a tlak asi tiah ruat mi cu ordain pek si dingin dilnak ca a tuah ding, lole church council in ordination pek dingin recommend a tuah ding. Kawhhran in ordain pek dingmi cu lungkimnak vote a thlak ding. Pastor in ordination council a tuah dingih ordain pek ding pawl interview siseh thuhla tawlrel tulmi a tawlrel ding. VII. Church Discipline A. Nuncan cangvaihdan danglam, kawhhran dan le dun le Bible thurin kalh a um tikah Bawipa in in zirh vekin (Mathai 18:15-17) rualremnak hawl asi ding. B. Hminsiat thangsiatnak, kawhhran thurin le dan le dun pahbalnak a um tikah deacon in remrelnak a hawl dingih deacon in a tawlrel fel thei lo asile kawhhranpi ah a thlenpi ding. C. Ziangkim tuah tikah Khristian lungput nei in tangdor nak, duhdawtnak le zawi awi awk thei nak le thlacamnak thawn thu tawlrel hnu ah membership ihsin tawpter tulmi a um tikah siseh kawhhran hnenah theihter in membership ihsin tawpter tulmi a um tkah kawhhran hnen theihter asi ding. D. Kawhhran member ihsin tawpter zomi member laklut sal ding asile kawhhran ih lungkimnak lawngin laklut sal ding asi. A tlunlam dan le dun pawl cu a hnuailam kawhhran meeting ……… (ni le thla)…… ah nemhnget asi.
Moderator Church Clerk
Rawnmi: Sample Constitution and By-Laws by SBC
|