PEHTLAIH NAK 101: Relationship 101:

 

Milai cu mahte lawng um dingin sersiam kan silo vekin nitin pehtlaih mi  nei kan si ih kan pehtlaihmi parah a sia a tha ciahneh mi kan nei ih a sia a tha ken pehtlaih mi hnen ihsin kan zir. Cutin kan pehtlaih mi ruangah voi tampi kan riah a sia, kan lung a awi, kan tumsuk in kan thangso. Cuvek thotho in kanmah ruangah a riahsia  le lungawi mi, thansoh phah le siat phah khal an um thei. Curuangah zumtu pawl leitlun nitin nun ah kan pehtlaih nak hmuahhmuah cu Pathian hmin sunlawi nak si hramseh!

 

1) Pathian thawn pehtlaih nak :

Billy Grahram in “Ka nupi thawn kan karlakah Bawi Zesu lawng a um” ati tiah cangan tu in a ngan dah. Pathian zumtu, Khrih dungthluntu, hmuahhmuah in kan pehtlaih mi hmuahhmuah, kanmah hnak khalin, Bawi Zesu cu thupi sawn, kan nunnak ih a thupi bik hmun luah tu ding asi. Cutin zumtu pakhat cu a nunnak ih thuneihnak sangbik neitu, a nun uktu, a sia a tha, a tum a fate, thuthluknak a tuah tinte Bawi Zesu cu thupi bik ah a ret lai hlanah leitlun nunah nun lungawinak famkim a nei thei dah lo ding. Ziangah tile Bawi Zesu in kan nunah a pahnih nak si ding a duh lo, a pakhat nak si ding lawng asi. Khatlam zawngin sim asile, milai pakhat in a pehtlaih mi hmuahhmuah, a tanglamah kan sim bet ding, cu amah le Pathian pehtlaih nak tuahtha tu hrangah a hman thiam a thupi, cuvek thotho in mi pakhat in a pehtlaih mi hmuahhmuah parah a ciahneh nak cu Pathian le a ciahneh mi pawl pehtlaih nak tuahtha tu asi ding mi asi. Cutin, ziangkim pehtlaih mi cu a tha maw tha lo, hlawhtling maw tlinglo cuai thlai tikah Pathian thawn pehtlaih nak tuahtha tu asi maw, Pathian hmin a sunglawi maw, ti hi tehfung si ringring ding mi asi. Curuangah, Pathian fate zumtu pawl hrangah nitin nunah a thupi bik kan pehtlaih mi, nun tumtah le nitin lungawinak hngat awknak bik cu Pathian thawn kan pehtlaih awknak si dingmi asi. Cutin midang, thildang pehtlaih mi pawl hmuahhmuah cu Pathian thawn kan pehtlaih nak tuahtha tu asile a tha ih tuahsiat tu asile a tha lo asi. Na pehtlaih mi, milai, ramnung, thilri, sersiammi pawl kha na Pathian thawn nan pehtlaih nak tuahtha tu ah hmang aw la, nangmah khal midang hrangah anmah le Pathian pehtlaihnak tuahtha tu va si ringring aw.

 

Pehtlaih mi thu ah, mah le mah sut awk theu ding mi cu,

i) Ka pehtlaih mi hmuahhmuah lakah Bawi Zesu a thupi bik maw?

ii) Keimah ruangah ka pehtlaih mi pawlin Pathian thawn an nai aw deuh maw, an hlat aw sinsin maw?

 iii) Ka pehtlaih mi ruangah  Pathian thawn ka nai aw deuh maw, ka hla aw sinsin?

 

Thlacam ding: Bawipa, nangmah thawn kan pehtlaih nak karlak daltu hmuahhmuah i-hlawn sak awla nangmah thawn kan pehtlaih nak tuahtha tu lawng ka nun hin pehtlai hram sheh!

 

2) Midang pehtlaih mi:  

 

Khrih dungthluntu awl cu mdiang hrangah nung kan si. Midang thawn pehtlaih mi lakah kan nai bik mi nulepa ihsin unau, nupi pasal, fale pawl, rualpi, khawpi, pawlkom sungtel pi, hnatuanpi, tlawngkai pi, vaithang kam pi, tvp, in then theih asi. Hilakah a tampi cu kanmai duhhrilnak ih pehtlaih mi si loin kanmai hril loin, thimnak ah nulepa, kan pehtlaih mi an siih a hrek cu kanmai duhrilnak in pehtlaih mi an si. A tlunah simzovekin kanmah thawn a pehtlai mi pawl thawn kan pehtlaih nak pawl hi Pathian hmin sunlawinak hrang an si maw ti cek fel ringring a thupi zet. Ken pehtlaih mi pawl parah ziangvek tuanvo Pathian in in pek, timi fiang awk a tha. Kanmah in kan hril lo ih kan pehtlaih mi pawl parah ah tuanvo tumpi kan neih mi pawl cu fiangzet in Bible sungah ngan cia asi, duhdawtnak, upatnak, le an hrang thiltha tuahnak in kanmah sung ihsin Pathian duhdawtnak zangfah lainatnak luangsuak ding asi. Curuangah ziangtik lai khalah remrualten, daihnak le  duhdawtnak thawn pehtlaih ding kan si. Kan parah thathnemnak an neih mi, thiltha in tuahsak thei mi hnakin an parah kanmai nun hmangin Pathian in ziang thiltha a tuah duh timi sawn kha thupi ah ret ringring ding asi sawn. Zumlotu an sile Pathian duhdawtnak an theihfiang thei nak dingah le zumtu an sile zumnakah an thansoh theinak dingah le Pathian in a kawhnak, hnatuan a fialmi an tuansuak thei nak ding hrangah kanmah hmangin Pathian in a tuah duh mi kha thupi ah ret ringring ding kan si. Kanmah in kan hril lomi pehtlaih mi pawl cu ziangtik lai khal ah duhdawtnak in pehtlaih ringring ding an si ih kanmah hmangin Pathian in tuahduh mi a nei tinak sawn asi. Sikhal sehla, hi pawl hi Pathian thawn kan pehtlaih nak siatsuahtu, khamtu, daltu an si ahcun tlansan ding, dungtun ding Pathian in insiang fawn.

 

Cun, midang kan pehtlaih mi lakah kanmah in kan duhhrilnak vekin kan pehtlaih mi an um; cumi lakah rualpi, hnatuan pi, pawlkom sungtel pi, in hnen, veng hnen, tvp. Hi pawl lakah fimkhur tulzet le thleidan thiam ding mi cu “Satan palai maw an si, Pathian palai”  ti cianfel a tha. Satan palai pawl thawn kan kawm awk ringring tikah thlarau nun a eisiat ih Pathian thawn mi a hlat ter sinsin. Pathian palai thawn kawm awk tikah Pathian thawn mi a nai ter sinsin asi. Thuthimnakah, mi pakhat na kom tikah midang siatnak a lo rel pi rerotu, na hna kua ihsin huatnak thlaici na thinlung sugnah a lo tuhsak rero tu, hurkhuannak lam a lo kaihruai tu, zuu a lo do rero tu, kuakfawh le rittheih a lo tuahter tu, miphun thleidan awknak huatnak tipungtu, kawhhran dodal nak le thleidannak tipungtu, hrin le hnam huatnak thlaici tuhtu, dik lo in ngahnak, thuphan le dik lo in canpual tha lamzin a lo khih hmuhtu, zetnak le daithlannak tipungtu, hruaitu le upa dodalnak lamah a lo kaihruaitu, thu el awknak tipungtu, midiang ziangsiar loin milai porh awknak lamah alo kaihruaitu,  tvp, pawl hi na tisa hrang ahcun theihnuam, na duhzawng, lungawizawng an si men thei nan na thlarau siatsuahtu satan palai an si. Kanmah lala khal mah le mah thei aw loin satan in palai ah inhmang pang lo dingah kan kiangkap milai pawl kan pehtlaih mi pawl thawn kan pehtlaih nak pohpoh ah fimkhur ding kan si. Cutin, Pathian zumtu, Pathian fate pawl leitlun nunah kan pehtlaih mi pawl thawn kan pehtlaih tikah Pathian hmin sunlawinak asi lo poh cu hrial, tlansan thiam ding a tul.

 

Thusuhnak:

Na kiangkap na pehtlaih mi pa/nu kha satan palai maw asi, Pathian palai?

Na kiangkap um, na pehtlaih mi pawl hrangah satan palai maw na si, Pathian palai?

Mi pakhat cu satan palai maw asi, Pathian palai ti theih awlsam nak bik cu amah thawn na pehtlaih tikah a rahsuak mi kha thlarau rah Pathian hmin sunlawinak a simaw, satan lungawinak, huatnak le thiltha lo tuahnak asi sawn ti mi in a fiangter asi.  Na duhzawng lo tuahsak tahratin Pathian le Pathian in amai hmuihmel kengin a sersiammi, A duhdawt ih A Fapa thisen in a leimi sawisel rero, zuarthlai rero, pathian fate a lo hua tertu kha satan palai, na thlarau siatsuah tu asi. Satan in Evi a thlemdan kha cing ringring aw: Evi duhzwng tuahsak in Pathian thulunglo, dodal ter asi. Pathian fate pawl duhdaw aw thei loin thenthek tertu, bawtthlek theh tu cu a hih satan palai pawl hmangin satan in hna  a tuannak in asi.

 

3) Tumtah mi:

Nangmai nunnakah Pathian in tumtah a neih vekin midang thawn na pehtlaihnak khalah Pathian in tumtah a nei asi. Na nunnakah Pathiam tumtah hrangah asi ahcun midang thawn na pehtlaih tik khalah Pathian ih tumtah mi cu thupi sawn ah ret ding na si. Nulepa, fate nei kan sile kan fate pawl parah Pathian aiawh in cawm ding, nunsim ding, kilkhawi ding, tvp, tuanvo Pathian in inpek asi. Cuvek thiamthiam in inpawn sung le khat, rualpi, pawlkom sungtel pi, vengsung inhnen pawl parah “leitlun eng nan si” ati vekin Pathian in kanmah hmangin tuansuak duhmi a nei asi. Voi tampi cu kan kiangkap um pawlin kanmai duhzawng in an nung lo tikah, kan duh lo zawngin an nung tikah kan thin a heng ih kan pehtlaih nak siat ko kan tuah theu. Cutin kan pehtlaih nak sungih Pathian tumtah lamzin kham asi theu. Cutin sisawn loin Bawipai tumtah mi, duhmi sawn kha thupi sawn ah retin kiangkap milesa siseh midiang siseh peh tlai ding kan si. Kanmai duhzawng le lungawizawng a famkim lo khal asile Bawipai tumtah mi a famkim ahcun lungawi sawn ding kan si. Kanmai nunnak ah Pathian in thlawsuah in pekmi fimnak, theihnak,neihnak, ti thei mi pawl cu kanmai porh awknak hrangah in pek mi asilo, kan kiangkap um, kanmah thawn a peh tlai tu, a hlawkpi tu ding pawl hrangah kanmai sung ihsin Pathian in thiltha a tuah duh ruang sawnah kan hnenah thlawsuah malsawm kawl ter mi kan si. Cuticun Fapa ih sunlawi nak tawmpi tu dingah ruat kan sivekin Amai zangfah lainatnakin in kawlter mi thlawsuah malsawm cu kan sung ihsin luangsuak in a sunlawinak tawmpi tu ah in ruat sawn asi. Midang siatnak le tlamtlin lonak mawhsiat tu (satan rualpi) dingah le midang thuthen tu dingah sersiam le thlawsuah pek mi kan si lo, Pathian duhdzawt zangfahnak kan sung ihsin luangsuak dingin Pathian ih hmanrua kansi sawn asi. Curuangah nitin te zingtinte Pathian hnenah thlacam in  “Bawipa, tuini ah keimah thawn a pehtlai mi na hmuihmel kengih na sersiam mi le na duhdawt ih na Fapa thisen in na lei mi pawl parah nangmah rung phuangsuak aw hram aw, ka nun sung ihsin na duhdawtnak luangsuak hram she, ka lei tisa thinlung in keimai hrang nuamnak le lungawinak a hawl theu mi hi I kaihhrem sak aw la, na hmin sunlawinak lawng ka pehtlaih nak parah cang suak hram sheh” ti in. Curuangah kan kiangkap milai thawn kan pehtlaihnak poh ah Pathian tumtah famkim ding mi hi thupi bik ah ret in nangmai tumtah mi, duhdan, nuam timi, midang ruahdan ngaihdan pawl kha pahnih nak sawn ah ret ding an si. Voi tampi cu kan kiangkap milai thawn pehtlaih nak ah kanmai duhnak, kiangkap midang duhnak kha thupi bik ah kan ret sual theu ruangah Pathian in kan kiangkap pehtlaih mi milai parah tuanvo in pekmi tuansuak loin pehtlaih nak kan siatsuah ter theu asi. Kan pehtlaih mi hmuahhmuah cu Pathian Thalrau in kanmai sung ihsin a tuan suak dingmi thiltha tuah ding tumtah nak hrangah siseh.

 

Thusuhnak:

Na kiangkap milai na pehtlaih nakah thupi bik na ruah mi ziang asi? Pathian tumtah mi maw thupi sawn ah na ret, nangmai lungawinak? Nangmai lungawinak hrangah na kiangkap milai na pehtlaih mi kha Pathian in a lo pek mi asi lo.

Na kiangkap milai na pehtlaih nakah siatsuah tu ziang asi?

 

4) Midang parah ciahneh mi:

Na kiangkap um pawl parah ziangvek na ciahneh (infuence) timi kha nangmai sinak langtertu rah asi. Ramtawi pa cun a kiangkap um pawl ramtawih dan a ciahneh ih nga kai pa cun ngakaih dan. Cuvekin Satan palai pawl cu satan mizia, nuntudan an kiangkap um pawl an ciahneh ih Pathian fate pawl cun Khrih ih mizia, lungput kha an kiangkap um pawl, an pehtlaih mi pawl parah an ciahneh asi. Na kiangkap um pawl parah huatnak, hurkhuannak, thiltha lo tuahnak, Pathian dodalnak na tipung, na ciahneh asi ahcun rel ding umlo, satan palai na si tinak asi. Curuangah mi zokhalin, kaa ihsin a suakmi tongfang, tongkam, mitmeng, cangvaihdan, le nuntu khawsak langdan ihsin kan kiangkap um pawl parah ziangvek kan ciahneh, ziangvek cawn ding mi kan nunpi timi fimkhur a tul. Biak inn sungih tuahnak, tuanvo, le sinak in mi pakhat cu zovek asi ti thlarau mi sinak taktak in sim thei lo. Mi pakhat cu a ciahneh mi milai pawl zoh in zovek asi ti sim theih asi, “Midang parah an nun rah zoh tikah an sinak taktak theih theih asi.”

 

Mi pahnih hua aw dingin tuah cu a awlte, ziangah tile bawmtu satan a um ringring ruangah. Milai um khawm dah pohpoh khat le khat tlamtlin lonak, tlaksamnak a thei aw lo an um lo ding. Na umpi mi, na pehtlaih mi ih tlamtlin lonak, tlaksamnak na thei lo asile na pehtlaih mi kha na thei ngaingai hrih lo, silole na duhmi in na siatha theihnak mit a cawtter asi ding. Cui tlamtlin lonak tlaksam nak pawl cu hmangin satan in huatnak thlaici tuh a tum ringring. Cutin huat awknak  a suak tikah huat awknak cu thimlak um vek asi ih cui thimlakah satan cu a ke a tla  theu, naum aw zetin a tlangleng theu. Curuangah tlaksamnak, famkim lonak, hrin le hram, miphun, pawlkom, bang awk lonak, mi pakhat, insang, rualpi kom awknak, dunglam thuanthu  ruangah siseh hmailam thil tuah duh mi ruangah siseh kan kiangkap kan pehtlaih mi thinlung sungah huatnak thlaci tuh tahratin satan rawngbawl lo dingin fimkhur uhsi.

 

Nulepa tampi cu fimkhur lo ruangah siseh thinheng sup thei lo ruangah siseh mizia sia ruangah siseh midang siatnak, thangsiatnak, zuar thlai nak, tongsia, huatnak tipungtu tongkam pawl hi an fale nauhak te pawl hna sungah tamtuk an lut ter ruangah an fale pawl an thanlen tikah mizia sia, satan mizia an sungah an thancilh theu asi. Cutin, mah le mah thei aw loin insang ah satan rawng an rak bawl rero theu asi.

 

 

Voi tampi mi tampi in an ruat sual theu mi, satan bumnak thang sungah an tlak theu nak cu, leitlun politics hmanrua asi mi, huatnak thlaci tuhtahrat in lamtang tuah awknak asi. Cutin midang mawhsiatnak, that lonak, tlaksamnak cu puhmawh tahratin huatnak thlaici cu hmanrua ah hmangin lamtang an tuah awk tikah rei lo te sung cu lungrual zet vekin an lang theu nan a rei hlanah an pehtlaih awknak sungmuril ah nunnak thutak a um lo  ti an hmuh fiang tikah sir awknak in an khat theu, a hlan ih an uivai nak hnakin luar sinsin vuivainak huatnak in an thinlung cu khua a luah ih satan in a hrem theu hai asi. Huatnak cu satan hmanrua asi. Casiar tu unau pawl, kan pehtlaih mi parah kan ciahneh mi cu a thianghlim mi Pathian duhdawtnak (divine love) si hram sehla satan bumnak huatnak thlaici tuhtu, midang mawhsiat tu, camsiattu, zuarthlaitu, va si dah hlah uhsi. Cuticun kan pehtlaih mi parah Pathian ih tumtah mi, kanmah sung ihsin a duhdawt lainatnak luangsuak dingin Pathian Thlarau in hna a tuan sunzawm ding asi. Cutin ziangkim mi zovek thawn kan pehtlaih tik khalah Pathian hmin a sunglawi ding asi.

Thusuhnak:

i) Kan pehtlai mi parah Pathian duhdawtnak, a thainghlim mi nuntu ziaza, thiltha tuahnak tipungtu kan si maw?

ii) Kanmah thawn kan pehtlai mi nunah huatnak, sualnak,hurkhuannak, thiltha lo, sual tipungtu kan si maw?

iii) Kanmai nunnak sungin Pathian in a tumtah mi a tuan suak maw? Kan sung ihsin Pathian duhdawt zangfah lainatnak in a thiangmi le thiltha a luang suak maw?

 

5) In ciahnehtu,  midang

Kanmah in midang kan ciahneh mi fimkhur a tul vekin kanmah parah in ciahneh tu fumkhur a tul ve. Kan mitin kan hmuh mi, an aw kan theih mi, kan taksa in kan dai thei mi, an ca kan siar mi, kan pehtlaih mi pawl hi kan fimkhur a tul. Voi tampi cu kan huatmi hua ih kan duhmi duhtu, kan huat mi relse thei zet tu pawl hi kan rualpi tha, in duhdawttu ah kan ruat sual theu. A tawizawngin, na tisa mizia a lo cawm rero tu, na sungah a ummi, mi huatnak, thinhengnak a lo cawm rero tu pawl kha satan palai, satan rawngbawltu an si. Curuangah na kiangkap milai pawl kha fimkhur aw. Nulepa ihkun par ih zan ihzawng tongkam hmanmi tiangin fimkhur ding kan si, huatnak tipungtu si loin khat le khat, ngaidamnak, duhdawtnak, thindaihnak, a thianghlimmi le thiltha tipungtu tongkam thawn tikcu hmang sawn ding kan si. Nangmah a lo porh rero, na duhzawng thu a rel rero lai ah miang siatnak aukhuang rero tu lak ihsin fimkhur aw. A duhzawng na tuah thei nawn lo tikah nangmah kha a lo relse leh ding, a lo camriam can a thleng leh ding. Pathian ka duhdawt tisi in Pathian hmuihmel keng a milai pi relse rero tu cu a simmi a thei aw lo asi. Fimkhur aw. A sungih thlarau sual kha na sungah a lut ve lo nak dingah tlan lohli aw, a kiang na um tam lo kha na hrangah a tha sawn, midang thangsiatnak, relsiatnak tongkam pawl kha na hna sungah a lut tam lo asile na hrangah a tha sawn. Pathian palai pawl cun Pathian thawn nai aw sinsin dingin nan pehtlaih nak kha cantha lain an lo kaihruai ding. Satan palai pawl cun tisa thinlung duhzawng ah an lo kaihruai ding. Cutin sim tikah biaknak lamah zuam zetnak tla asi thei. Biaknak lamah zuam zet vek si in Pathian fate, midang, kawhhran dang milesa hua dingin a lo tuah tu, a lo hua ter tu, kha Pathian Thlarau asi lo ti fiang mei aw.  Na pehtlaih mi in ziang lamzin ah alo hruai ti fimkhur aw.

 

 

6) Thilleri dinhmun:

Suitum cu ek in fun aw la, a thei tu cun an duh thotho ding. Voi tampi cu Pathian fale pawl leitlun nun hi cuvek asi theu; leitlun in a thangsiat relsiat tikah zumtu mi thianghlim pawl hi suitum ek in fun mi vek an si theu. Cun, ek cu suirawng hnih khal sehla a thei tu cun an duh cuang lo ding. Thil le ri cu hmanrua men an si, mi pakhat cio nunah Pathian in tumtah a nei ih cui Pathian tumtah tuah famkim thei nak ding hrangah a tul mi, hmanrua le dinhmun Pahtian in in pak sawn mi asi. Ziangtik hmanah tumtah mi hnakin hmanrua a thupi sawn dah lo vekin hmanrua cu a tumtah hnakin ngai pawimawh sawn pang lo ding a thupi. Milai cu Pathian in Amai hmin sunlawih tu dingah sersiam mi kan si vekin mi pakhat cio nunnakah Pathian tumtah mi khal Amai hmin sunlawinak asi. A tawizawngin sim asile milai nun in a pehtlaih mi pohpoh cu Pathian hmin sunlawihnak hrang hmahrua an si dingmi asi. Mi pakhat nunah Pathian hmin sunlawi nak dal tu pohpoh cu amah siatsuah tu asi. Ziangtin milai in Pathian hmin kan sunlawih ti asile a thu ih nunnak in asi. Sumpai, canpualtha le dinhmun in Pathian thu vekin nung thei lo dingin a lo tuah asi ahcun cui sumpai, canpual tha, le dinhmun tha cu na nunnak a lo siatsuah tu asi. Ramtawi pa in meithal tumtuk a nei ih hramlak ah a fehpi thei lo ahcun a hrangah ziang a tha hnem? Sur vorh pa in a sur neih mi cu a rit tukaih nga um nak hmunah a thlenpi thei lo ahcun ziang a tha hnem? Na neih mi pohpoh Pathian hmin thangthat le sunlawih ding a lo daltu pohpoh cu tlansan sawn aw, a lo siatsuah tu asi.

 

Leitlun mi tampi in hmanrua le tumdah, milai damsan an thleidang thiam lo ruangah a hmanrua, sumpai/dinhmuntha/canpual tha ngah dingin an zuamnak ah Pathian thu an pah bal theuih a hmanrua tha an hawl nak ah a tumtah sawn an siatsuah theu. Cutin Pathian thu lo vekin an ngah mi pawl cu anmai siatnak ah a cang. Thuthimnak malten sim asile, pawlkom na umnak ah midang siatnak le tlamtlin lonak cu hmanrua ah hmang tahratin mi zuar thlainak in lamtang na tuah ih lalnak sinak na ngah mi cun Pathian hmin a cawi mawi lo vekin cuvek in na ngah mi sumpai, dinhmun in na hrang siatnak a lo thlen mi kha na nun sungah na hmu lai ding ti theih cia a tha. Satan tumtah mi cu nangmah siatsuah ding asilo, na leitlun nun kha Pathian thu in nung lo dingin lo tuah kha asi. Pathian thu in na nung lo tikah nangmai tisa thinlung duhnak ruahnak vekin nun kha asi. Cutin satan hmanrua, huatnak, zuarthlai awknak, dik lo nak hmangin na ngah mi pawl cu ziangthawn a bang aw ti asile ek kha suirawng hnih mi vek asi. Ziangkim a hmu tlang thluh tu Pathian hmai ahcun fihnungza asi. Milai cu na bum thei ding nan Pathian cu zohman in an bum thei lo. Na leitlun nun ih tumtah mi cu Pathian hmin sunlawinak asi vekin leitlun hmanrua duh ah Pathian thu loin va nung, cangvai sual pang hlah. Satan thang sungah na tang asile na tal suak thei lo pang ding. Leitltun thil le ri, sumpai, bungrua, canpual tha, dinhmun pawl cu na leitlun nun ah Pathian tumtah mi tuan famkim theinak ding hrangah hmanrua men an si. “Pathian in raithawinak hnakin thulunnak a duh sawn.”

 

Leitlun milai mithmuh ah na tlasam zet men thei, fimnak, thiamnak, thilti theinak, sumleipai, inn le lo, tlaksam zet vekin na thei aw men thei. Pathian in a lo sersiam ih A Fapa thisen in A lo lei, A lo tlen tikah tumtah nak nei in Alo rundam mi na si vekin cui Amai tumtah mi tuansuak thei dingin a tul mi hmanrua, sumpai, thilri, bungrua, dinhmun le canpual tha khal Amai tikcu le hmunah a lo pe theh ding, A retcia thepthep asi. Khrih Zesu ahcun ziangkim pek cia kan si.

 

Pathian fate pawl leitlun nunah Pathian in thlawsuah in pe lo pang ding ti phan ding zianghman a um lo, in pek cia mi thlawsuah malsawm pawl hi hmang sual pang lo dingin fimkhur ten nitin Thlarau Thianghlim kaihhruai nak hnuai ah nunpi ding kan si sawn.

 

 

7) Sersiam mi

Laitlang kan um lai ah RTC timi Hino truck tumpi kan hmuh le Japan tuah mi tiah in sim theu. Cuvek thotho in electronic thilri le ramdang thilri kan hmuh tikah German tuah, USA tuah tivek kan rak ngaina cuang zet theu. Asinan, tidai kan in tikah “Pathian tuah tidai” titu ka thei dah lo. Cuvek thotho in thli kan hip tikah, leilung kan pal tikah “Pathian tuah leitlun” ti theihhngilh loin nitin kan nun hi Patian kutsuak sersiam mi parah, sungah, lakah sersiam mi ei, in, hip in kan nung, kan tlangleng rero asi ti thei in nun hi Pathian Thlarau thu hnuai ah up awaw in nung ringring ding kan si. Leitlun sersiam mi hmuahhmuah lakah Pathian in milai a duhdawt bik kan ti thei. Ziangah tile Pathian in caw le naa hrangah A Fapa a pek ti khui hmanah kan hmu dah lo. Semtirnak sungah ziangkim sersiam mi tlunah uktu, kilkhawitu, thu nei tu dingah Pathian in milai a ret. Milai tluk siat hnu ah cui thuneihnak cu milai in kan hloh. Asinan, Khrih Zesu ahcun ziangkim thlawsuah pek kan si sal zo. Curuangah Zesu Krih ahcun ruahban lo mangbangza thlawsuah pek kan si zo. Sersiam mi sinak ihsin Pathian fate sinak kan co zo. Zesu in “lei le van ih thuneih nak hmuahhmuah cu ka hnenah pek asi zo” a ti. Zesu Khrih ih Thalrau cu kan sungah a ceng ih kanmai sung ihsin a cangvai asi. Cuticun a Pathian sinak, ziang hmuahhmuah tlunah thuneih nak neitu asinak cu a tuldan vekin hmang thei asi ringring. Cui Krih ih thuneih nak cu a tluse zo mi kan tisa thinlung ruahnak milai diriamnak, porh awknak hrangah hman dingah si loin Patian tumtah kan leitlun nunsungah tuansuak thei dingin huham cahnak thawn kan sungah hna a tuan sawn mi asi. Pathian fate pawl thlarau lamah kan nauhak tuk, kan tisa thinlung duhnak sungin in uk ringring lai ruangah Khrih ih huham cahnak kan sung ihsin a lang suak thei lo sawn asi theu. Sersiam mi ziangkim cu Khrih kehram ah pek asi zo ih Khrih Thlarau cu kan sungah a ceng ih Khrih sungah kannih kan nung, cutin ziangkim huham cahnak in thuam mi kan si. Cutin ziangkim sersiam mi parah thuneihtu, Khrih Zesu Thlarau cu kan sung ah a cangvai ih mi pakhat cio nunah Pathian tumtah cu tuansuak asi. Cuticun Pathian fate, Khrih zumtu pawl hrang ahcun Pathian in kan hrangah kan duh mi in tuahsak thei ding le thei lo ding tiah thusut ding a um nawn lo, Pathian duhmi, tumtah mi le A hmin sunlawinak asi maw, timi lawng thusuhnak ummi asi. Khrih Zesu ah ziangtluk sunglawi ropi, huham cahnak ih khatin rundam kan si timi zum lo tu pawl cun Bawipa, ka zum lo nak hi ibawm aw” ti ah pacang pakhat pa in Zesu hnenah a dil vekin thlacam ding asi.

 

8) Lungawi, riahsiat:

 

Pathian fate, zumtu pawl hrangah mi in in duh lo pang pei maw, mi in in hua pang pei maw? ti phan ding zianghman a um lo. Cuvek thotho in mi tha lo pawl ruangah ka ngah ding mi, sinak, dinhmun, hnatuan, canpual tha ka ngah lo pang ding ti phan ding khal a um lo. Pathian hnen ihsin a ra lomi, milai hnen ihsin satan bumnaka ra ding fimkhur ding lawng kan nei. Satan palai pawl hnen ihsin a ra mi, bum awk nak cun Pathian cawimawi le sunlawih loin milai porh awknak, fak awknak, cawimawi nak, duhdawt awknak, lamtang tuah awknak, pawlkom awknak, a suak tikah Pathian huat bik mi (abomination to God) a si Kan inn hnen pa thlawsuah pe dingin Pathian in thu in rawn dah lo vekin kanmah thlawsuah pe ding khalin kan inn hnen pa a rawn dah lo. A duhdawt zangfahnak in kan parah a phuang suak aw sawn mi asi. Cun khat lamah, nitin nunah laksawng kan co mi pawl kha kanmai tuahmi, Pathian thu kan lun zatin, vek cekci in cituh rah kan seng rero sawn asi.  Vanram kainak ding hrangah kanmai tuah mi a um lo. Asinan leitlun nun thlawsuah le laksawng hrangah theitawk suah in tuan, zuam, a thu hnuai ah nung dingin Pathian in cantha in pek asi sawn. Cutin leitlun kan nun sungah Pathian fate pawl cu huat nak tawng tengteng ding kan si,”Keimah in huat ruangah nannih khal an lo hua ding” tiah Bawi Zesu in leitlun a um lai ah a simta.

 

Midang in in hua pang ding, kan parah an lung a awi lo pang ding ti phan ding zianghman a um lo. Ziangah tile kan pehtlaih mi pawl parah kan tuah duh mi cu duhdawtnak in Pathian in in fial mi an hrang thatnak tuah ding lawng asi ruangah asi. Duhdawtnak ih nungtu pawl hrangah tihnak phannak tivek a um nawn lo. Kanmai hrangah kan nung sisehla in hua pang ding le in duh lopang ding, kan parah thiltha lo an tuah pang ding tla phan ding kan nei ding. Cutin kan parah thiltha lo an tuah khal asile kanmah in thlah tu Pathian parah thiltha lo an tuah asi ih a rei hlanah an sir aw sal ding. Ziangah tile anmah thawn  kan pehtlaih awknak in kan ruahsan mi umsun cu Pathian in kanmah hmangin an hrang thiltha a tuah ding mi lawng asi. Midang in kan parah thiltha lo an tuah hman va sisehla, mailai tisa thinlung cu naa in tap rero hman sehla thlarau ah lungawi sawn ding kan si. Ziangah tile santlai lomi tisa cu nitin kross ah khengbet in tisa duhnak cu thihter sawn ding kan si. Tisa duhnak, nuam timi, phurnak pawl cu thihter, famkim lo in tuah tikah thlarau lamah kan hlawknak sawn asi. Cuticun kan tisa thinlung a kekkuai ih Pathian hmai ah kan kun tikah Pathian co hlan tlak mi a kekkhuai mi thinlung ihsin rimhmui raithawinak cu kan sung ihsin a suak theinak sawn asi. Satan in zumtu pawl parah a sebik a tuah thei mi cu thihnak asi. Cui thihnak cu Khrih hrangah a nungtu pawl hrang ahcun hlawknak ah Pathian in a canter zo.

 

9) Thusuhnak:

i)                    Na Pathian thawn nan pehtlaih nak dal tu a um maw? A um asile sualnak asi ding. Sualnak cu Pathian in a ten tuk mi asi ih Pathian thawn an um tlang thei lo. Pathian na duhdawt asile sualnak cu na tlansan a tul. Na tisa duhzawng sualnak maw na hril ding, Pathian na hril ding? Bawi pahnih na rian kawp thei lo.

ii)                   Midang thawn na pehtlaih nak ah na lung a awi maw?

America ramih social scientist pawlin an hmuh suak mi cu “Mai hrang lawng ruat (the most selfish people) pawl hi mi lungawi lo bik (the most unhappy) an si” an ti. Na pehtlaih mi pawl kha nangmai hrangah asilo, nangmah lo cawimawi tu, tantu, na sualnak lo hupphen saktu ding an silo, nangmah hmangin an hnenah Pathian in a duhdawtnak langter a duh asi.

iii)                 Nangmai hril mi siloin na pehtlaih mi pawl, na nulepa, unau sungkhat fate pawl duhdawt loin Pathian ka duhdawt na ti asile thuphan na per asi ding, Pathian kha na sual huhphennak ah na tul in na thei aw tla asi sawn thei. Pathian na duhdawtnak cu mit in na hmuh thei mi, Pathian in nangmah thawn pehtlai dingin a lo ruatsak mi pawl parah lang ding mi asi.

iv)                 Midang na ciahneh mi pawl parah ziangtin na ciahneh timi in satan palai maw na si, Pathian palai ti a langter. Na pehtlaih mi, ciahneh mi nunah Pathian duhdawtnak le Khrih mizia tipungtu na sile Khrih ih palai na si dingih huatnak, hurkhuannak le sualnak, tisa sual mizia nuntu tipungtu nasile na rianmi, na pu pa cu satan asi tinak asi, ziang ka si na ti awk khal le na rah in a lang.

v)                  Na hna sungah a lutmi, na mit in na hmuh mi, na taksa in na dai miin ziangtin zianglam ah alo ciahneh, Pathian thawn a lo nai ter maw, satan thawn a lo nai ter sawn? Relsiat thangsiatnak thusia na hnakua sungah na lut ter rero asile relsiat thangsiat awknak um dingin nangmah kha tuanvo nei tu na si. Voksa bazar um dingin voksa a lei tu an um a tul vek asi. Voksa bazar um thei dingin a zuar tu le a lei tu an thupitdan a bang aw aw. Cuvek in relsiat thangsiat awknak (satan bazar) um dingin a rel tu le a ngaitu an thupitdan a bang aw aw. Thusia, thangsiat, relsiat awknak tipungtu, huat awknak, dodal awknak tipungtu ding hrangah na hna, na mit, na kaa, na taksa ruangpi na hmang ding maw? hril ding na nei.

Na nun in Pathian a cawi mawi dingmaw, satan a cawimawi ding?

Zumtu, Khrih dungthluntu pawl leitlunah kan huat dingmi cu satan le sualnak lawng asi.