|
|
Calvinism |
Arminianism |
|
1)Milai tluksiatnak:
(Total Inability or Total Depravity)
Adam tluksiatnak ruangah Adam cithlah milai hmuahhmuah misual, selinglet, thlarau ah mithi, Pathian thawn then awk verver, mahte Pathian hril thei nawn lo, milai duhhril thei nak cu milai sual mizia ih saal, milai dinhmun cu se bepbep, lak ding um nawn lo, Pathian kutcak lawngin rundam theih mi asi. |
1)Milai tluksiatnak:
(Free-Will or Human Ability)
Arminian: Adam tluksiatnak ruangah Adam in thihnak a tuar. Adam cithlah milai pawl cu mina, an si. Culole, thlarau thi timi cu duh hril thei nak nei nawn lo si loin an thlarau cu Pathian thawn a then aw aw. Asinan Pathian bawmnak in Pathian an hril thei lai thotho. Pathian in milai a rundam nak ding hrangah milai lungkimpi nak tel loin a ngah lo, milai in Pathian a hril thei a hnawng thei.
|
|
2) Pathian hrilnak (ruatcia):
(Unconditional Election)
leilungpit sersiam hlan ah (Before the foundation of the World), Pathian in A Fapa Zesu Khrih sung ihsin a rundam ding mi pawl a ruat cia, a hrilcia ih an minung zat khal a thei cia, cucu Amah Pathian lunghmui zawngin tuah asi ih milai duhhrilnak le thiltha tuahnak parah a hngat aw lo lelel. A hril cia mi pawl cu an hmin nunnak cabu sungah ngan fekfek cia an si ih a tikcu a kim tikah Zesu Khrih cu leitlun a ra ih a hril cia mi pawl hrangah a thisen a luang, an sual man a peksak, ih an hril cia mi pawl cu a ko ih a kawh mi pawl cu thiam a co ter.
|
2) Pathian hrilnak (ruatcia):
(Conditional Election)
Pathian in milai a hrilnak thu Bible in a simmi cu milai in Pathian Fapa an zum ding, zozo pawl in Zesu Khrih an zum ding timi kha Pathian in a theih cia ruangah a theih cia nak parah, milai duhhrilnak, milai in Pathian Thuthangtha hril dingin thiltha an tuahnak parah hngat aw aw in Pathian in milai a hril cia nak asi. Pathian in milai a hrilnak cu milai duhhrilnak, thiltha tuahnak, zumnak parah a hngat aw aw asi.
|
|
3) Zesu Thisen in tlen bul mi a nei:
(Particular Redemption or Limited Atonement )
: Pathian in leilungpi sersiam hlanah a tle se dingmi milai pawl lak ihsin A Fapa ih sunlawinak ttawmpi tu dingah le sankhuk Pathian innsang sungtel si dingin hril cia mi a neih vekin an sual man peksak dingin leitlun ah A Fapa a thlah ih Fapa thisen cun Pathian hrilcia mi pawl sualman lawng a pek sak. Pai hril cia mi pawl lawng Zesu Khrih thisen in a tlenfai. Cutin Zesu Khrih thisen cu forkhat hman a lak in a for lo. Milai pakhat hrang khalah a lak in Zesu a thi lo. |
3) Zesu Thisen in leitlun mi zapi ten a tlen:
(Universal Redemption or General Atonement )
: Pathian in leilungpi sersiam hlanah a tle se dingmi milai pawl lak ihsin A Fapa ih sunlawinak ttawmpi tu dingah le sankhuk Pathian innsang sungtel si dingin hril cia mi a neih vekin an sual man peksak dingin leitlun ah A Fapa a thlah ih Fapa thisen cun Pathian hrilcia mi pawl sualman lawng a pek sak. Pai hril cia mi pawl lawng Zesu Khrih thisen in a tlenfai. Cutin Zesu Khrih thisen cu forkhat hman a lak in a for lo. Milai pakhat hrang khalah a lak in Zesu a thi lo. |
|
4) Zangfahnak hnatuan: Eltheih rual lo Pathian phuansuah awknak
(The Efficacious Call of the Spirit or Irresistible Grace )
Pathian zangfah lainatnak in a hril cia mi, Zesu Khrih thisen in a tlen mi pawl hnenah Thuthangtha cu sim, theih ter asi tikah Pathian Thlarau Thianghlim in a thi mi milai thlarau cu thutak sungah a nunter, a hrinthar, a sersiam thar, a thlah thar ih thutak a theihfiang ter tikah milai thlarau cun nunnak thar a nei ih cutin Pathian zangfah lainat nak thutak, hell ram tla dingmi cu Pathian in vanram ah A Fapa sunlawinak ttawmpi tu dingah a tlensuaknak thutak, a theihfiang tikah el theih rual lo Pathian zangfak lainatnak thutak cu a pom ih a zum asi.
|
4) Zangfahnak hnatuan: A duhduh in Pathian an hril thei, el thei
The Holy Spirit Can Be Effectually Resisted
Pathian zangfah lainat nak Thuthangtha, Zesu Khrih ih rundamnak Thuthangtha cu milai hnenah sim asi tikah Pathian Thlarau in bawm tul mi milai thlarau cu a bawm ih thutak a theihter. Asinan milai cu mai duh hril theinak nei asi ih a duh le a hril thei, a zum thei zum lo thei, Pathian Thlarau cu a el thei, thutak cu thei na cingin a el thei, vanram ah Pathian Fapa sunlawihnak ttawm ding cu el in hell ram tlak a hril sawn thei.
|
|
5) Rundamnak a hlo thei lo:
(Perseverance of the Saints)
A tluse zo mi milai cu Pathian zangfah lainat nak in Fapa thisen in tlen an si ih Thlarau Thianghlim hnatuannak in Thutak sungah hrilthar, sersiamthar, pianthar ter an si vekin zumtu mi piangthar, Pathian fate pawl cu Pathian zangfahnak ih kilhim nak in Thlarau Thianghlim in leitlun an suahsan lai hlanlo a kilhim hai asi. Pa in Fapa hnenah a pek zomi, zumtu mi piangthar pawl cu Zesu Khrih kutsung ihsin hell ram tla dingin la suak sal thei tu lei le van kar lakah sersiam mi a um lo
|
5) Rundamnak a hlo thei:
(Falling from Grace) )
A tluse zo mi milai cu Pathian zangfah lainat nak in Fapa thisen in tlen an si ih Thlarau Thianghlim hnatuannak in Thutak sungah hrilthar, sersiamthar, pianthar ter an si vekin zumtu mi piangthar, Pathian fate pawl cu Pathian zangfahnak ih kilhim nak in Thlarau Thianghlim in leitlun an suahsan lai hlanlo a kilhim hai asi. Pa in Fapa hnenah a pek zomi, zumtu mi piangthar pawl cu Zesu Khrih kutsung ihsin hell ram tla dingin la suak sal thei tu lei le van kar lakah sersiam mi a um lo
|
|
Calvin zirhnak thupom thluntu mi hminthang pawl
Category: Calvinists
Source: http://en.wikipedia.org/wiki/Category:Calvinists (viewed 12 August 2005) C. J. Mahaney Carl F. H. Henry Charles Spurgeon Don Carson James Petigru Boyce James White (theologian) John F. MacArthur John Gill (theologian) John L. Dagg John Piper (theologian) Joshua Harris Leonhard Euler Martyn Lloyd-Jones R. Albert Mohler, Jr. Wayne Grudem William Carey
Calvinists in Scientific Community 16th and 17th Centuries
Search of Galileo Project's database of "Catalog of the Scientific Community in the 16th and 17th Centuries" http://galileo.rice.edu/lib/catalog.html (27 September 2005) Choose: "Calvinist" for "Religion" field: Adriaan Anthonisz Gaspard Bauhin Jean Bauhin Isaac Beeckman Govard Bidloo Willem Janszoon Blaeu Hermann Boerhaave Pierre Borel Abraham Bosse Ismael Boulliau Louis Bourguet Henry Briggs Franco Burgersdijk Ludolphvan Ceulen Jacob Christmann Volcher Coiter Oswald Crollius Jean-Pierre de Crousaz Cunradus Dasypodius JanCornets De Groot Joseph Duchesne Thomas Erastus Henry Gellibrand Konrad Gesner Albert Girard Johann Heinrich Glaser Johannes Goedaert John Graunt Nehemiah Grew Theodore Haak Samuel Hartlib Nicolaas Hartsoeker Clopton Havers Denis Henrion Jakob Hermann Hendrikvan Heuraet Janvan Heurne Wilhelm Homberg Johannesvan Horne Jeremiah Horrocks Martinus Hortensius Jan Hudde Christiaan Huygens John Jonston Bartholomew Keckermann Emanuel Koenig Guy de LaBrosse Philipvan Lansberge Antonivan Leeuwenhoek Nicaise LeFebvre Nicolas Lemery Pierre Magnol Georg Markgraf Jacob Metius Adriaan Metius Abraham De Moivre Robert Moray Samuel Morland Sebastian Muenster Johannes von Muralt John Napier Bernard Nieuwentijt Richard Norwood Henry Oldenburg Bernard Palissy Denis Papin John Pell William Petty Johann Conrad Peyer Willem Piso Bartholomeo Pitiscus Felix Platter Peter Ramus John Ray Guillaume Rondelet Frederik Ruysch Angelo Sala Joseph Saurin Johann Jakob Scheuchzer Franzvan Schooten Olivier de Serres Robert Sharrock Hans Sloane Willebrord Snel Adriaanvanden Spiegel Jan J. de J. Stampioen George Starkey Simon Stevin Jan Swammerdam Thomas Sydenham Franc. de le Boe Sylvius Willem Ten Rhyne Nicolaas Tulp William Turner Theod. Turquet de Mayerne Adriaan Vlacq John Wallis John Webster Johann-Jakob Wepfer Thomas Wharton John Wilkins John Winthrop Jan de Witt
Source: NNDB.com (http://www.nndb.com/lists/872/000071659/; viewed 5 July 2005)
|
Arminian zirhnak thluntu mi hminthang pawl |
|
|
|
|
|
|