WELCOME TO MY PAGE‎ > ‎Most Recent‎ > ‎

SPIRITUAL AUTHORITY

SPIRITUAL AUTHORITY: PATHIAN THUNEIHNAK LUANSUAK DAN

December 2010
Pathian in leitlun ah ziangtin lai a rel: Pathian thuneihnak, Pathian in leitlun sersiammi le Khrih ah rundam mi, a kawhhran pawl parah ziangtin lai a rel, ziangti vekin a thuneihnak leitlunah a hmangih hna a tuan, ziangtin a duhnak vekin milai thuanthu a cangter, mibur le bulpak nitin leitlun nunah ziangvekin a cangvai ih milai pawlin ziangtin Pathian thu hnuai ah kan nunnak cu kan lang ter ding, timi thu fiang lo nak ruangah mi tampi in Pathian danbuar in, milai bulpak le Pathian pehtlaihnak a siatsuah ih midang thawn pehtlaih nak le milai pawlkom awknak pawl a cawk buai theh ttheu. Zumtu, Khrih dungtluntu ti aw mi tampi in thei aw lo cingin Pathian thuneihnak hi dokalh, ziangsiar lo, palzuut ruangah Thlarau Thianghlim ti riahsia in Kkhrih ah mangbangza thlarau lam laksawng kan ttulmi tinkim in pekcia mi cu hmang le cen thiam loin, a linglet le ruahlo pi harsatnak leitlun nunah kan tawn phah theu asi. Bulpak nun, insang nun, mibur nun, pawlkom le milai le mibur sihcih awknak, ramkulh lairelnak pawl hi  Pathian Thlarau kaihhruainak uknak vekin milai zokhalin theifiang in nunpi cio sisehla leitlun cu duhdawtnak, remdaihnak, le lungawinakin a luahkhat mi vanvung uknak leitlun a thleng ding. Zumlotu pawl parah cuvekin Pathian Thlarau uknak hnuai ah an nun ding cu ruahsan ding a umlo. Aasinan, Khrihfa le zumtu pawl cun zumnak le thlarau lamah kan thansoh zatin Pathian Thlarau kaihhruai le uknak, thuneihnak hnuai ah tam sinsin kan nun le kan langter lalter ding mi asi. 

Mi tampi in theihsual theu mi: Pathian hriakthih le leitlun milai upat awknak-Pathian thuneihnak cu milai thuneihnak, sinak, dinhmun, pawlkom sung tuanvo kaihmi, milai upat awknak parah hngat aw aw a luangsuak tiah an ruat sual theu. Cutin a ruattu pawlin Pathian hriakthih kamsang tuanvobik pekmi  parah thilsual an tuah pang theu tikah milai upat awknak cuhbuai nak a suaktheu. Evi cu Adam bawmtu ah sersiam asinan Adam thu loin Satan bumnak lungin amai thuten thiltha tiah a ruahmi a rak tuah ih theirah a ei lai ahcun a thawzet tla asi thei nan a rahsuak mi cu a pasal mualphoh tu, thihnak lamzinah a thlentu ah a cang. Miriam le Aaron in Moses an dodal, “Kannih hnen ihsin Pathian in thu a sim ve lo maw si?” an ti. Miriam cu pharnat in a kaih ih naute bangin a vun a var theh. Saul siangpahrang in Samuel hngak thei loin raithawinak a rak tuah. Pathian in Sual siangpahrang pai raithawinak apom lo. Absolom in Pathian hriakthih amah hrintu, a pa a dodalih amai siatnak a thleng. Bible sung ah siseh leitlun milai thuanthu khalah siseh milai pawlin Pathian hriakthih kamsang, hruaitu, tuanvobikkai, Pathian mihman pawl parah thilsual an tuah pang theu ruangah atuah sualtu pawl parah an ruah lopi harsatnak a thleng theu. Ramsa pawl khal a bur ih umkhawm hmuahhmuah in anmah lakah hruaitu a au-an an ngai mi an nei the. Cuvekin, milai, mibur, miphun umkhawmnak poh ah Pathian in hruaitu hrikthih a pek theh. Asinan, milai thinlung cu a sualih Pathian dodalin, Pathian thulunglo in an um tikah, Pathian Thlarau uknak hnuai ah an up awk lo tikah milai mibur umkhawmnak poh sinak cuh awknak aumih zuar thlai awknak, simsiat thangsiat, lamtang tuah awknak a suak. Cutin, Pathian hriakthih hruaitu cu thusia thawn vuakthlak, ti mualpho asi tikah nehnak cotu cu satan asi theu.

Asile, milai bulpak, insang, mibur, veng, khua le tlang, kawhhran, ram le kumpi, tvp, lairelnak thuthluknak le sihcih pawlkom awknakah Pathian thuneihnak laireldan ziangtin a luangsuakih ziangtin kan thei thei ding? Pathian Thlarau thuneihnak hnuai ah ziangtin senpi vangtlang mibur lairelnak kan up thei pei? Satan in a hman thei mi, tisa duhnak diriamter dingin a bum thei mi, milai porh awknak le hminthatnak le thiltha ti ah ruahmi pawl cu hmanrua ah hmangin mi bumhmang bik milai thinlung a bum thei mi pawlin leitlun milai pawlkom, cozah, biaknak, le sihcih awknak tintianah thuneihnak nei theh hai sehla ziangkim thuthluknak cu Pathian um lo vekin, Pathian Thlarau duhlo zawng le Pathian hriakthih hruaitu pawl thu ngai lo, dodal, le ziangsiar loin thuthluknak ziangkim canter dinghi a hnatuan a si. leltlunah thlarau lalram pahnih a um: Satan in a ukmi leitlunah milai tisa thinlung duhnak hlawhtlinternak in milai pawl a uk; Pathian in a Thlarau Thianghlim uknak in, tisa duhnak cu kross parah thihter ringring asi ih, a lalram dinthar mi cu milai thinlung sugnah a karhzai ter rero zo. Cutin nineta, Khrih a ratsal tikah Satan lalram cu tthiatbal theh asi dingih a kumkhua a hmunmi Pathian lalram cu din famkim asi ding.  Cutin Pathian Thlarau Thianghlim in a ukmi, kaihhruai mi pawl cu Pathian fate an si ih tisa thinlung in a ukmi pawl cu thihnak lamzinah an zawh rero asi.

Mi pakhat, bulpak cun Pathian Thlarau ih a uk mi asi lawngah Pathian duhnak theihtheinak a nei. Amai tisa mizia in a uk sung cu Pathian duhnak theihtheinak a nei lo. Pathian Thlarau in a ukmi milai nun ahcun “Thu cu Thlarau asi” vekin Bible in a simmi nuntu, mizia cu mailai sungmurilah hring suakin Pathian mizia ttawmpitu ah a canter. Pathian Thlarau in a uk tikah Pathian thu in a sunglam nun a luahkhat, cuticun Pathian in a sersiamsan le tumtah vekin milai pakhat cu a nungih ziangkim thuthluknak cu Pathian thu, duhdan le tumtah vekin a fehpi. Cutikah Pathian Ttlarau ih a ukmi cun amai nunah a lang lawng si loin amah thawn a pehtlai mi pohpoh hnenah Pathian tumtah, duhdan, duhdawtnak mizia le thlawsuah a luangsuak asi. Pathian mizia ttawmpi tu asi ih Khrih ih hmuihmel a lang. Cucu Khrihfa leitlun nunah a rahsuak ding mi asi. Sihmansehla mibur, senpi vangtlang tamsawn lole thuthluknak tuahtu pawl cu tisa mizia in a ukmi an si ahcun Pathian Thlarau ukmi nun cu a hua tu le dodaltu an si ringring. Ziangah tile tisa mizia in a ukmi milai sihcih pawlkom nak poh ah milai porh awknak le cawimawi awknak cu thupibik ahret asi tikah Pathian Thlarau thuneihnakin hmun a nei lo. Pathian Thlarau lalnak hmun, ukmi bulpak le mibur umkhawmnak poh ah a thianghlim mi duhdawtnak, remdaihnak, lungawinak in a khat.

Insang: Insangah Pathian thuneihnak ziangtin a luangsuak timi cu pasal le nupi karlakah siseh nulepa le fale karlakah siseh Bible in a simvekin Pathian thuneihnak cu a luangsuak asi. Pasal cu nupi ih lu asivekin upatnak pek ding asi ih fale in nulepa cu mithmuh theih mi Pathian vekin tihzah, upat, an thu ngai ding asi. Pasal in nupi cu Zesu in a kawhhran a duhdawt vekin duhdawt ding asi. Nupi in pasal dodalin siseh fale in nulepa dodal in siseh nun asile Pathian thuneihnak dodal vek asi. Nitin in Pathian in awsuak in nun sim ringring tul loin Bible thu le Thlarau ih ukmi nun nei tu pawlcun insang pehtlaih nakah fiangzetin pehtlaih, nuncen thiam a si dingih duhdawtnak luangliammi leitlun vanram cu insangah hman asi ding. Cuvek thotho in insang sungtel pakhat cio pehtlaih awknak lawng si loin sumpai, bungrua le hmanrua ziangkim khal Pathian hmin sunlawinak hrangah tangkai le thianghlim zetin hman asi ding. Cutin inhnen le kiangkap um pawl hrangah thlawsuah mi insang, duhdawtnak le thlawsuah a luansuaknak insang asi ding. Pathian Thlarau umpi mi insungsang ahcun sualnak in hmun a nei loih a thianghlimmi duhdawtnak le thutak in Thlarau in a uk tikah nun hmui a ngil. Satan dodalnak le hremnak voi tampi thleng hman sehla insungsangah leitlun vanram cen le nunpi asi.

 

Khua/Veng/mibur: Ramsa um khawm lak hmanah Pathian in a aw an ngai dingmi hotu a ret. Milai umkhawmnak kipah Pathian in hriakthih mi, Pathian lungtawng an um vivo. Cutin Pathian hriakthih hruaitu pawl cun ziangkim an thiam theh tinak si loin Pathian Thlarau pawlkomnak in nungin Pathian duh mi tuah dingin le Pathian huat zawng tuah lo dingin khawruah thiamnak le a tha bik hril thamnak Pathian in fimak a pek. Cui fimnak cu anmai hrang lawngah siloin anmah thawn a pehpar mi mipi mibur senpi hrangah ruatin hmansuah le nunpi an tum ringring. Mibur um khawmnak kipah Pathian Thlarau a lal asi ahcun anmah lakah Pathian hriakthih hruaitu zo asi ding tiah tangdornak in Pathian hnenah an hawlih khat le khat upatnak le duhdawtnak in Pathian tihzahnak le senpi vangtlang thatnak hawlin khat le khat karah tuhlut awknak nun an nei. Cutin siloin milai thinlung cu tisa duhnak in a uk tikah mibur umkhawmnak hmunah zo bik hi Pathian hriakthih khawkhan thiam le hruaitu asi ding ti hawl hmaisa loin dinhmun le sinak cuh awk nak a suak ringring. Cutin milai pawlkom sihcih awknak poh ah lamtang tuah awknak politics thawn upa sinak cuh awknak a  suak ringring.  Pathian Thlarau ti riahsiat asi tikah mibur mipi senpi vangtlang hrangah ziang a tha in ziang hi Pahtian duhmi asi ti khal thleidang thiam nawn loin milai khawruah le duhdan in mibur pehtlaihnak le cangvaihnak cu a uk theh theu. Cutin tisa cun Pathian duhnak cu a dokalh tikah Pathian hriakthih hruaitu pawl khal hnawn an si. Cutin nehnak cotu cu satan asi.

Kawhhran: Kawhhran pawlkom sungah lalnak sinak le thuneihnak cuh awknak a um tikah satan in nehnak a co ringring. Kawhhran pawlkom, sihcih awknak kipah Pathian hriakthih Thlarau Thianghlim ukmi, fimnak in a khat mi Pathian in a nei ringring. Pathian hriakthih hruaitu le an thuken cu dodal, thangsiat, ziangsiar loin um tikah Pathian Thlarau riahsiat ter asi theu. Cutikah, zumtu pawl an cawr, an naa, hnatuan tampi dung a tawlh, lungrualnak a tla sia, duhdawtnak a niam sinsin, thleidan awknak, thangsiat awknak, lamtang tuah awknak pawl thawn setan kethlaknak a kau sinsin theu. Khrih cu siahhlawh, saal vekin mi riantu dingah a rat laiah milai tisa mizia in a ukmi cun biaknak lam pawlkom sung ihsin milai cawimawi awknak le dinhmun a hawl bik mi asi. Mibur umkhawmnak poh ah Pathian hriakthih hruaitu pawl dodal, thangsiat, mualphoh tahratin thiltha tuah mi pawl hi Evi in theirah a ei lai vek, Saul Siangpahrang raithawinak vek, rei lo te sung thiltha vekin lang hman sehla hmailam saupi hrang senpi mibur hrang siatnak thlentu asi sawn. Kan ram le miphun tungding sal dingin tisa duhmi milai porh awknak, cawimawi awknak, lamtang tuah awknak pawl cu nitin kross parah khenbet in Pathian Thlarau ukmi mibur pawlkom le sihcih awknak in kan neihmi thazang, ruahnak, le ziangkim kan hlanthar sal a cu tuk zo.

Asile, Pathian duhnak hnawng tahratin camsiat mi kan si lonak dingah ziangtin tisa in a ukmi hruaitu le Thlarau Thianghlim luahkhat mi ziangtin kan thei thei ding? A awlsam bik cu hitin asi: Pathian Thlarau luahkhat mi pawl nunah duhdawtnak, remdaihnak, lungawinak arah suak ding. Pathian hnenah sunlawinak pe in, tangdornakin a thianghlim mi le thleidan nei lo duhdawtnak, remdaihnak, le lungawinak tipungtu nun hi Thlarau ih a luahkhat mi  nunah alang ringring mi asi. Tisa mizia in a ukmi pawl nun ahcun mi pakhat a porh dingih midang a simsia in a dodal ding. Amai lamtang pohpoh a simtha dingih amai tisa lamtang lo pohpoh a dodal in a simse ding. Lamtang tuah awknak, midang simsiatnak, thiltha tuahnak in milai hmin thatnak cawimawinak, pawlkom sung dinhmun hawlnak, hipawl hi tisa mizia in a ukmi pawl nunah a lang ringring mi asi. A huatmi pawl parah ziang a tong, a tuah, timi ah alang bik ding. Bin la Den khalin amai lamtang cu a duhdawt zet vekin tisa mi pawl cun anmai lamtang tiah an ruahmi pawl cu an duhdawt dingih an tisa duhnak thawn a kalh aw mi Thlarau luahkhat mi pawl an dodal ding. Dodal, simsiat, thangsiatnak, lamtang tuah awknak, thleidannak, tvp, satan hmanrua thawn Zesu Khrih in Pathian lalram leitlunah a dindah lo. Cuhnakin siahhlawh le sal dinhmun ihsin hnawnmi, thangsiat relsiatmi, zuar thlai mi, farah zawnzaihnak lak ihsin thutak dinpi in tangdornak thawn Pathian Thlarau in leitlun ah Pathian lalram cu milai thinlung sungah a din rero sawn asi.

Pathian hriakthih hruaitu pawl hi mifamkim zohman an um lo, an tlaksamnak sawn hi Pathian in hmanrua ah a hmang sawn theu. Asinan Pathian hriakthih hruaitu hmuahhmuah ih tlaksamnak cu tisa mizia ih ukmi asi dah lo. Moses ih tlaksamnak cu ‘aw hak” asi. Gideon ih tlaksamnak cu nauta bik hrin asi. Elijah ih lungkolh kha nauhak pawlin an auh, an zuamtaih ruangah nauhak 42 cu savawm in a keuthat. Cuvekin Pathian siahhlawh, hriakthih mi zaten tlaksamnak an nei theh. Cupawlcu thei thiam loin tisa mi hruaitusinak a duhtu, lole mai ttanmi hruaitu siter aduhtu, mai tisa thinlung duhdan in thuthluknak tuah a duhtu pawlin Pathian hriakthih hruaitu pawl thu cu an ngailo, ziang an siarlo, an dodal, an zawmtai, an mualphoh tikah nehnak cotu cu satan asi ringring. A ngaingai ah, tisa thinlung in a ukmi pawlin kawhhran sung thuneih lairelnakah an tel tikah Pathian Thlarau hnatuan le duhdan daltu men an si ringring. Minung in milai sinak fimnak zoh in siseh mai duhzawng in thuthluknak fehpi duh ruangah lamtang tuah aw tahratin hruaitu dinhmun pek tikah siseh thuthluknak tuah tikah Pathian duhdan kalh in tisa duhnak cu satan in a hmang ringring asi. 

 

Cuvek thotho in acozah le leitlun sersiammi par khalah Pathian thuneihnak a luangsuakmi siarthiam le hmuhthiam a thupi. “Uktu hmuahhmuah cu Pathian remruat an sinak”, sersiam mi ziangkim cu Pathian thuneihnak hnuai ah a cangvaimi an sinak pawl hmuhthiam le Pathian thu vekin pehtlaih thiam dinghi thlarau mi pawl nunah a lang dingmi asi. Pathian hriakthih mi doldal tahratin Pathian ka tihizah ka duhdawt timi cu thilcang thei asilo. Curuangah cozah le danding lai pahbal in siseh sersiammi leilung le a sungum pawl cangvaihdan dokalh tahratin a nungtu cu amah le amah a siatsuah aw rero men asi. (Cutin titikah milai sercawp cozah diklonak langter a sual ringring tinak a silo). Ni le thla le arsi, leitlun le a parih a ummi pawl cangvaihdan cu milai kutsungah a um lovekin tangdornak in Pathian remruat le sersiam vekin thuhnuairawlh in nunthiam sawn dingmi kan asi. Cutin ziangkim sersiammi thawn kan pehtlaih nak poh ah milai cu Pathian ih siahhlawhtha (good stewards) vekin a nung dingmi kan si sawn.

Leitlun thuanthu santiluang kan zoh asile Pathian uknak dodal lamhawi in a tlan caksinsin. Thimnakah, America ram zoh asile America ram rak dintu pupa pawl zumnakcu an tlansan zo.Pathian umlo ram (godless soceity) lamzin ah mifim le mithiam hruaitu pawlin an ram le mipi cu anfehpi rero zo. Tlawng le mibur umkhawmnak poh ah Pathian hminsal cu ningzahthlak vekin an ruatih mi hrekkhat thinhengtertu ah a cang riangri. Curuangah American pupa pawlin cozah zung tampipi sungah “Thukam pahra” an tarmi an hlawn theh, tlawngta le senpi umkhawmnak hmunah thlacam an khap, zumlotu hrekkhat in “In God We Trust” “Pathian Kan Rinsan” timi American dollar parih nganmi hlawn dingin an au an khuang, cozah an nawr rero zo. Milai nunah pulpak siseh a bur siseh Pathian Thlarau lalnak hnakin milai tisa thinlung lalnak, milai tisa duhnak diriamternak cu sumpai tambik ngah theinak le nitin zantin TV le senpi vangtlang hmunpi poh ah ausuahpi tlangzarh bikmi asi. 1960s ihsin American mipi pawlin an pupa nunphung, biaknak nunphung, pawlkom awknak nunthuthlung pawl cu dokalh tahratin bulpak zalennak, cozah, biaknak, le khawsung hruaitu upa pawl thuhnuai ah bulpak nung nawn loin kum 18 kim tapoh mahte milai tisa duhnak diriam ter dingin nunau mipa ti umloin zalen kan si timi cu an tlangaupi le thupi thuken tumpi ah a cang. Cuvek thotho in leitlun khawmual tin kan zoh asile zalen zetin milai tisa duhnak diriamter ding cu a thupibik milai damsan vekin mibur senpi vangtlang le cozah danhram tiangin tlangaupi, nunpi, dan le dun nunter asi theh zo. Cutivekin leitlun milai thuanthu cu Pathian duhnak le lalnak thawn hla saw sinsin dingin santiluangin a fen rero lai ah Chin mi pawl tla kan luat cuang lo. Curuangah tuisan Khrihfa kan sinak kum 100 a kim hnu ah kan pupa rirai bia, zuu in sabah in a rak nungtu pawl hnakin kan nitin nuntu mizia, bulpak le a bur nun, milai sihcih pawlkom awknak ah kan that cuangnak a um nawn loih upat tlak le cawimawitlak nunphung ziazatha tampi cu kan tlansan zo. Thlarau mit in zoh tikah mitcaw le hnaset rual um khawm vekin hmun tampi voi tampi ah Pathian duhmi ziang asi, Pathian hriakthih hruaitu zo asi, ziangthu thawn pehpar in zo ih hnenah Pathian duhnak a langih Thlarau luahkhatmi fimnak a um, tvp, thleidang thiam nawn loin mibur fatete thenthek awaw in lamtang tuah aw tahratin mai lamtang lo poh eltainak, zuar thlainak, dodal awknak, simsiat thangsiat awknak, satan hmanrua in milai pawlkomnak sungah hmun a luahkhat tikah nehnak cotu cu satan asi ringring. A thuhrampibik, lamzin dik ihsin kan pialnak cu Pathian Thlarau thuneihnak (Spiritual Authority) kan dokalh ih milai tisa duhnak lalternak in asi.

Kan ram, a biktakin, Falam mi pawl thenthek awknak, buainak, lungrual thei lonak hi Baptist pastor lak ih rinsanbik pakhat in hitin isim, “kanmah Falam Baptist sung ihsin a thawk mi asi” tiah riahsia zetin a sim dah.  Hudson Taylor in “The good is the enemy of the best”, “Thiltha cu thiltha bik ih raal asi” ati vekin mi zapi ten “thiltha” timi ruahnak kan nei theh. Asinan, senpi vangtlang miburpi thawn pehtlai mi “a tha bik” timi cu mi zapi hnenah Pathian in a phuangsuak ringring lo theu.  Tisa mizia ih a ukmi pawl cun tisa thinlung duhnak hrang tha lawng an theithei, Thlarau in a ukmi pawl lawngin Pathian duhnak theihtheinak an nei. Curuangah kan ram, kan miphun thuanthu tuahtha sal dingin mi pakhat cio nun, bulpaknun, a bur nun, insungsang, veng, kawhhran le cozah lamah siseh senpi vangtlang mipi thuthawn pehpar in siseh milai nuntu le sihcih pawlkom awknak ah siseh Pathian Thlarau thuneihnak alal sal a tul. Pathian Thlarau lal loin milai tisa thinlung a lal ih a ukmi pawl in senpi an hruai poh sung cu thenthek awknak, huatnak, thleidan awknak, simsiat thangsiat awknak, lamtang tuah awknak, senpi vangtlang le mibur hrang a thabik Pathian remruat le duhdan pahbal le dokalh in milai duhnak thupi sawnah retnak, Pathian hriakthih hruaitu dodalin lamtang tuah awknak le pawlkom sinak dinhmun cuh awknak, Pathian duhnak dokalh tahratin milai tisa thinlung diriamtertu biaknak raithawinak thiltha tuahnak, cu pawl hmuahhmuah in satan nehnak a coter tikah a tawpnak cu Pathian thinheng camsiatnak sawn asi. Kan ram, kan miphun in thangphawknak thar kan tul. Biaknak lamah a dikbik sinak (doctrinal/theological correctness) kan tul le tlaksam mi asilo, milai cawimawi awknak le pawlkom tumpi le sumpai kan tulbik mi asilo; Pathian hmin in kawhmi, Pathian zumtu pawl nitin nunah bulpak siseh a bur le sihcih pawlkom awknak le thuthluknak fate bik ihsin a tumbik tiangah Pathian Thlarau a lal ih Pathian hriakthih hruaitu pawl aw-an, an thu kan ngai, an thu hnuai ah kan tuhlut awk, up awk, an dung kan thlun sal thei dinghi kan ram damnak le lamzin dik Pathian Thlarau lamhruainak kan thlun theinak ding lamzin  asi.

 

 

Comments