Kawhhran Upa

VII. KAWHHRAN TUMTAHMI LE RAWNGBAWLNAK

1) Kawhhran in rawngbawlnakin a tumtahmi cu Pathian biaknak, cawimawinak le thangtthatnak a si Jn 15:8; Kol 3:16; Eph 1:12; 5:16-19.
2) Kawhhran in zumtu pawl hnenah rawng a bawlnakin
i) Zumtu thlarau nun cawmdawl asi Kol 1:28; Eph 4:12-13.
ii) Zumtu nitin nun di a riamter Eph 4:11-16
iii) Mahte a thianhlim awk ter Eph 5:26-27
iv) Fimthiamnak ah zirh awknak Mk 28:19
3) Kawhhran in leitlunah rawng a bawlnak
i) Pathian Thuthangttha le Pathian zawnruahnak cu theihter asi Mth 28:19; Lk 4:40; Mk 16:15
ii) Leitlun eng le thazaang langter asi Mth 5:13-16
iii) Tthatnak le thutak karhzai ter asi Kal 6:10


VIII. KAWHHRAN UPA THU

Kawhhran upa pawl cu rawngbawltu pastor le evangelist pawl thawn ttangrualin kawhhran zumtu kaihhruaitu an si.
A. Kawhhran upa pawl neih dingmi sinak pawl:
Elders: upa
1) Mikhual ttha mi I Tim 3:2; Tit 1:8
2) Zirhtheih mi I Tim 3:2; 5:7; Tit 1:7
3) Hrosuan hmang lomi, mi thinnem I Tim 3:3; Ti 1:7
4) Sum ngaina lomi I Tim 3:3
5) Pawntam zaitam lo I Tim 3:3
6) Piangthar pekte asi lo ding I Tim 3:6
7) Mah le mah a uk aw thei tu asi ding I Tim 3:2; Tit 1:8
8) Mi senpi mithmuh ah upat tlak asi ding I Tim 3:7
9) Mawhsiatnak um lo mi asi ding Tit 1:7
10)Mi puarthaule thintawi asilo ding Tit 1:7
11)Thiltha duhtu asi ding Tit 1:8
12)Miding, mithiang le ziaza ttha asi ding Tit 1:8
13)Mah le mah uk aw thei, nuntudan felfai nei asi ding Tit 1:8
Elders le Deacon
14)Mawh nei lo mi asi ding I Tim 3:2,9; Tit 1:6
15)Nupi pakhat nei asi ding I Tim 3:2,12; Tit 1:6
16)Thinsau mi asi ding I Tim 3:2,8; Tit 1:7
17)Upattlak mi asi ding I Tim 3:2,8
18)Zurit hmang asi lo ding I Tim 3:3,8; Tit 1:7
19)Amai insang a finkhawi thei tu asi ding I Tim 3:4,12; Tit 1:6
20)A fa le pawlin a thu an ngai mi asi ding I Tim 3:4; 5:4; Tit 1:6
21)A diklo in ngahnak a duh mi asi lo ding I Tim 3:8; Tit 1:7
22)A insang milesa thutakah a hruai thei tu asi ding I Tim 3:9; Tit 1:9
Deacon
23)Thinlung fel le dik nei asi ding I Tim 3:8
24)Hniksak hmaisa mi si haiseh I Tim 3:10

B. Kawhhran upa hnattuan mawhphurhnak pawl

Elders: Upa
1) Kawhhran kaihhruai-kawhhran rorel I Tim 5:17; Tit 1:7
2) Rawngbawlnak lamah-kawhhran misa cawmdawl tu I Pet 5:2
3) Fimthiamnak lamah-kawhhran misa zirh tu- Eph 4:12,13; I Tim 3;2
4) Zung lamah-kawhhran cangvainak kaihuai tu James 5:14
5) Aiawhnak lamah-kawhhran aiawhin hnattuan ttulmi ttuan ding Dung 20:17; I Tim 5:17
6) Farah enkawlnaklam-farah bawmtu ding 6:1-6
7) Kawhhran sumsaw neihmi thurel tu le thubuai remtu Dung 6:1-6

C. Elders le Deacon pawl dinhmun
1) Pathian hmaiah:-
i) Pathian thutakah hnget khoh zetin dingtu I Tim 3:9; Tit 1:9
ii) Miding le mi thianghlim Tit 1:8
iii) Zirh thei tu I Tim 3:2; 5:17; Tit 1:9
iv) Mawhsiatnak um lo I Tim 3:2; Tit 1:…
v) Piangthar pekte silo (thlarau nun pitling nei) I Tim 3:6
vi) Thilttha duhtu asi ding Tit 1:8

2) Midang hmaiah
i) Thinlung thiang le mittha I Tim 3:8
ii) Upattlakmi I Tim 3:2,8
iii) Khualttha I Tim 3:2; Tit 1:8
iv) Pawntam lo, thu buai tuah hmang lo I Tim 3:3
v) Mi puarthau le thintawi silo, mi thinnemmi I Tim 3:3; Tit 1:7
vi) Mi mithmuh ah hmin ttha mi asi ding, hmin siatnak nei lo I Tim 3:7
vii) Mi nehsawh/mi hmuhsuam hmang asi lo ding Tit 1:7
viii) A dik loin ngahnak duhtu asi lo ding

3) Mah le mah kilkhawi awknak lamah
i) Fel zetin nitin nunah mah le mah thunun aw thei (Discpline) Tot 1:8
ii) Thin sau, thinheng sup thei I Tim 3:2,8; Tit 1:7
iii) Sum ngaina mi asilo ding I Tim 3;3
iv) Zurit hmang lo mi I Tim 3:3,8; Tit 1:7

4) Insang lamah
i) Nupi pakhat nei I Tim 3:2,12
ii) A fa le in a thu an ngai ding I Tim 3:4,5,12; Tit 1:6
iii) Mai insang tthaten a kilkhawi thei tu I Tim 3:4,12; Tit 1:6

C. KAWHRAN UPA HRIL AWKNAK

1) Mi zokhalin kawhhran upa ttuan a duhtu cu thilttha a duh asi I Tim 3:1
2) Kawhhran misa, sungtel pawlin kawhhran sungah zovekin kawhhran upa sinak thawn a mil aw mi sinak, mizia, le nuntu a nei ti ralring zet le fimkhur zetin an cekfel a ttul I Tim 3:1-13; Tit 1:5-9.
3) Kawhhran upa pawl hnattuan rei lam (term) cu Baibal sungah bikhiah mi a um lo.

D. KAWHHRAN UPA HNRIAKTHIHNAK (ORDINATION)
1) Kawhhran upa hriakthihnak cu kawhhran upa hnattuan ttuan dingin Pathian le minung hmaiah mawhphurhnak pek ih hlannak thawn nemhngehnak asi.
2) Kawhhran upa hriakthih tikah a hnuailam vek pawl a tel thei:
Rawngbawltu le Kawhhran upa ttuan cia pawl kuthngat nak, rawl ulh thlacamnak, khawhhran upa sinak in a phutmi pawl siarnak, le thukamnak.

3) Kawhhran rawngbwltu le upa pawlin kawhhran upa thar hriakthihnak ah mawhphurhnak an nei.
4) Kawhhran upa hriakthihnak cu kawhhran misa in an hril mi cu kawhhranah rawngbawlnak nei dingin mawhphurhnak an peknak le a mawhphurhnak ah a tlak asi tiah an phuannak le nemhngehnak asi. Dung 6:3-6.
5) Kawhhran upa thuneihnak
Kawhhran upa pawl thuneihnak cu thlarau lam thu asi. Kawhhran (Universal Church) hramthawhnak le tawpnak thu ah zianghman thuneihnak an nei lo. Kawhhran in a pekmi thuneihnak lawng kawhhran upa pawlin thuneihnak an neiih kawhhran in ttul a ti asi ahcun upa hnenah thuneihnak a pek mi cu a la sal thei. Kawhhran upa pawl thuneihnak cu anmah hriltu kawhhran misa sung lawngah asi.

E. KAWHHRAN UPA TAM LE MAL
1) Thuthlungthar sanah kawhhran upa pakhatnakih tam hi an hman tlangpi mi asi Dung 14:23; 20:17; Phi 1:1; Tit 1:5.
2) I Tim 3:2 ahhin kawhhran upa mal (pakhat) thu a simnak asinan kawhhran hotu (chairman) thu a simnak khal asi thei.
3) Kawhhran upa ziangzat an si ding ti mi Baibal sungah sim asilo nan a ttuldan le rawngbawlnak ih zirin ret theih asi.

F. KAWHHRAN UPA PAWL UPATNAK
Jesu kha Bishop tiah rak kawh asi (I Pet 2:25). Peter kha upa tiah kawh a rak si (I Pet 5:1). John khal kha upa a rak si (II Jn 1:13). Kawhhran upa dinhmun le hnattuan cu upat dingah sim asi I The 5:12-13; Heb 13:7,17,24.

G. KAWHHRAN UPA THINLUNGPUT
Kawhhran upa cun amah le amah Pathian ih hnattuan-pi ah ruat aw in zumtu dang pawl khalin Pathian hnattuan-pi ah an ruat thei dingmi a si I Kor 4:1-2; Tit 1:7.

H. KAWHHRAN UPA PAWL LAWMMAN CO DING
Thuneihnak thianghlim a nei ding Lk 12:43-44. Zumtu menmen pawl co thei lo mi, sunlawinak catuan lukhum a co ding I Pet 5:1-4.


) Evangelist
aa) Khrih Thuthangttha phuangsuak tu an si.
bb) An rawngbawlnak ah Pathian Thlrau kaihhruainak in kawhhran din ding khal a tel Phi 1:27; II K or 9:13
Kawhhran dintu an rak si

d) Pastor-teacher-zirhtu (Greek ttong ahcun tongfang pakhat lawng a hmang)
aa) Pathian thuthianghlim an hnenah theihter le fianter a si vekin an theihmi le an zirmi pawl kha an ttuannak in kawhhran zumtu pawl cawmdawl tu an si.
bb) Prophet rawngbawlnak a langnawn lo hnu ah pastor pawl rawngbawlnak a tthanglian vivo.

v) Kawhhran upa hrilnak
Kawhhran upa pawl hril an sinak cu a hnuailam vekin theihtheih asi.
a) Zumtu mah le mah theih awknak (internal calling)
aa) Pathian lalram hrang rawngbawlnak ah mawhphurhnak nei in mahle mah thei awknak
bb) Thlarau le minung lamah kawhhran rawngbawlnak ah mah le mah tling le tlakin theih awknak (minung lam sinak ruangah si loin Pathian Thlarau in lam ihruai a si ti theih awknak in).
Cuti vekin theih awknak a nei tu cu Pathian in a rawngbawlnak ih mawhphurhnak la tu dingah lamzin a sial tinak asi.
b) Pawnlam ihsin theihnak-extranal calling
Pathian in a rawngbawl dingin a hril mi cu a kiangkapih vengsung kawhhran misa pawlin a mawhphurhnak ttuan suak dingah le Pathian rian dingah a tlingin a tlak asi ti an thei ding. Kawhhran upa pawl rawngbawlnak thu thawn peh awin tamdeuh simbetmi a ummlai.
 
-====================================================================
 

Kawhhran Upa Sinak/nuntu Mizia le Tuanvo:

(I Timothy 3:1-7)

Thuhmaihruai: Khrihfa pawlin Kawhhran upa pawl thu ngai ding:

Nan hruaitu pawl thu ngai uhla an thu pekmi bangin thlun uh. An hnauan daan cu Pathian hmaiah an phuan heh leh ding ruangah cawl loin an lo kilkhawinak hi a si. An thu nan ngai a sile lungawi aipuang in an hna an uan ding; an thu nan thlun lo a sile riahsiatnak thawn an uan ding ih cumi cu nan hrangah zianghman hathnemnak a um lo ding. (Hebrews 13:17).

Ka u le ka nau tla, Khristian nitin nan nunnak ah a lo hotu le a lo zirhtu pawl, nan lakah hna a uantu pawl kha upat hmaizahnak pe uh, tiah kan lo forh. 13Nan hrangih hna an uan ruangah hmaizahnak a saang bik le duhdawtnak pe hai uh. Nanmah lakah daite le rem-awtein um uh.  cooperation (I Thessalonians 5:12-13).

 

James A. Garfield, the 20th President of the United States stated, "I

am stepping down from the eldership into the presidency of the

United States." “Kawhhran upa sinak ihsin American president tuan dingin ka dinhmun tum ding” ati.

 

I. Kawhhran upa nuntu ziaza:

A. Kawhhran upa tuantu ding pawl sinak mizia pawl a tlangpi thu in tthenli ah tthen theih asi:

1. Hmuh tonmi/nuntu-zumnak ah nauhak tuk asi lo ding, rintlak asinak cu a hmuhtawn mi parah lang ding; 2. Hminthatnak-lenglam mi pawl hmai ah siseh mipi hmaiah hminsia thangsiatnak nei lo; 3. Nuncan ziaza-ziaza tha zumtu pawlin an cawn tlak mi ziaza nunpi tu; 4. Tuahthei mi-thutak zirhthei, mi kaihruai thei, Pathian fial mi tuah dingin pe aw thei, zirhsual tu pawl lailang thei, …

B. Himi kawhhran upa pawl phut mi sinak mizia le ti thei mi pawl lakah a neihmi a bang aw lo cio ding nan an neih hrimhrim dingmi, an neih lo asile kawhhran upa tuan thei lo sinak phut mi pawl a um:

 

 Kawhhran in Bible in a phut mi thawn a nai aw bikbik hril men ding asilo, an neih hrimhrim dingmi an si.

 

(I Timothy 3:1-7)

 

“Zo khal in Kawhhran hruaitu si (i) a duh ahcun hnauan ha duhtu a si,” timi hi thudik a si. 2Kawhhran hruaitu cu (ii) soiselnak nei lomi a si ding. (iii) Nupi pakhat lawng a neitu, * 3:2 Nupi pakhat lawng a neitu: timi hi Nupi voikhat lawng a hitu ti khal a si thei. (iv) rit theinak thil ih a suup aw theimi, (v) a uk aw theimi, (vi) felfai zoh rem in a nungmi, (vii) mikhual a zohthiamtu le (vii) mi zirh a thiamtu a si ding. 3(viii) Zurit hmangmi a si lo ding ih, (ix) thinsuup aw thei lo, midang thawn a to aw heumi khal a si lo ding. Sikhalsehla (x) mi lungnem le daihnak a duhtu a si ding. (xi) Tangka duh tukmi a si lo ding. 4(xii) A innsaang hatein a ho theitu a si ding ih (XIV) a faate pawl cu mi thu a ngaimi le mi upat thiammi a si ding. 5Amah ih innsaang hman hatein a kilkhawi thei lo ahcun ziangtinso Pathian ih Kawhhran a kilkhawi thei ding. (XV) 6Zumnak lamah lungthleng pekte a si lo ding; culo ahcun a zum aw sual pang ding ih Satan cu hnon a rak ton vekin anih khal hnon a tong ve pang ding. 7(xvi) Pathian awi lo miseenpi pawlih an upatmi a si ding; cubangtuk a si lo ahcun mi ih relsiat a tong ding ih Satan ih thang ah a awk aw ding.

 

(Tit 1: 6-9)

6Kawhhran upa cu (i) mawhthluknak nei lomi siseh; (ii) nupi pakhat lawng a nei mi siseh, * 1:6 Nupi pakhat lawng a nei mi siseh timi hi Nupi voikhat lawng a himi siseh ti tla a si thei. (iii) a faale pawl cu zumtu si haisehla puarthaunak le thu ngailonak lamih thangsia lomi si haiseh. 7Kawhhran hruaitu cu Pathian hnauan ah uanvo neitu a si ruangah mawhthluknak um lomi a si pei. (iv) Mi puarthau le (v) mi thintawi, (iv) zurit hmangmi, (v) mi helhlong le (vi) paisa duhham mi a si lo pei. 8 (vii) Mikhual le mileng zohthiamtu a si pei ih thilha a ngaina pei. (viii) A uk-aw theitu a si pei; (ix) miding, (x) mithiang le (xi) ziaza hami a si pei ih (xii) suup theinak neimi a si pei. 9 (xiii) Kan zumnak hram thawn a mil-awmi le rintlak a si mi kan (xiv) Thuthang kha hnget zetin a pomtu a si pei. Cuticun (xv) midang pawl kan zirh awkmi thudik thawn thazaang a pe thei ding ih cuih (xvi) thudik a eltu pawlih palhnak khal a langter thei ding.

 

 

II. Upa pawl tuanvo:

 

(I Peter 5:2), Pathian ih a lo pekmi tuurual khaaltu si uh; nuar phahih a khaaltu si loin Pathian ih duhnak bangtuk in thinlung thote ih a khaaltu si uh. Hna nan uan tikah hlawhman ngah duh ruangah si loin duhnak taktak thawn uan sawn uh

 

1. Anmah le mah kilkhawi aw in tuurual pawl kilkhkawi ding: (Acts 20:28), Cuti a si ruangah nanmah le nanmah kilkhawi awk thiam uhla Thlarau Thianghlim in tuurual kilkhawitu dingih a lo ret vekin nan tuurual kha hatein kilkhawi uh.

 

2. Pathian thutak nunpi:  Atu cu Pathian kilkhawinak le a zaangfahnak thu sungah ka lo ap zo. Amah in a lo hansoter ding ih a minung pawl hrangih a ret ciami thlawsuahnak kha a lo pek ding, (Tirh 20:32). Kan zumnak hram thawn a mil-awmi le rintlak a si mi kan Thuthang kha hnget zetin a pomtu a si pei. Cuticun midang pawl kan zirh awkmi thudik thawn thazaang a pe thei ding ih cuih thudik a eltu pawlih palhnak khal a langter thei ding.(Tit. 1:9).

 

3. Tuurual uktu si loin an zohtthimtlak nun hmuhsak ding: (I Peter 5:3), Nanmah ih kilkhawi dingih retmi tuurual kha a uk in uk tum hlah uh; an zohhim dingin nung sawn uh.  

 

4. Phur nak thawn, sumpai ngah nak hrangah siloin, tuurual khal tu: (I Peter 5:2), 2 Pathian ih a lo pekmi tuurual khaaltu si uh; nuar phahih a khaaltu si loin Pathian ih duhnak bangtuk in thinlung thote ih a khaaltu si uh. Hna nan uan tikah hlawhman ngah duh ruangah si loin duhnak taktak thawn uan sawn uh.

Tuukhal tu cun a tuu rual pawl kha ti le rawl a pe, a kaihruai, a kil, an dung a thlun, tuu rual pawl kiangah a it a ceng ih an tul mi pawl kha an ngah asi ti a zoh theu vein Kawhhran ah Khrih in tuu khal tu khal in a tuan ve (Acts 20:28; I Peter 5:2, Atcs 11:30; James 5:14).

 

 

5. Kawhhran, Khrih thisen ih lei mi, tuurual khal tu:  (Acts 20:28), Cuti a si ruangah nanmah le nanmah kilkhawi awk thiam uhla Thlarau Thianghlim in tuurual kilkhawitu dingih a lo ret vekin nan tuurual kha hatein kilkhawi uh. Pathian in a Fapa thisen thawn Amai' ta ih a tuah zomi a Kawhhran khaaltu va si uh.

 

6. THa zetin kawhhran kaihhruai ding: (I Timothy 5:17), 17Kawhhran Hruaitu, hnauan ha a uantu cu uan man a let hnih in ngah tlak an si. Cuih hruaitu lakah thusimnak le thuzirhnak ih a zuamzet pawl cun ngah tlak an si cuang.

 

7. Tuurual cawm ding:  (Acts 20:28), 28Cuti a si ruangah nanmah le nanmah kilkhawi awk thiam uhla Thlarau Thianghlim in tuurual kilkhawitu dingih a lo ret vekin nan tuurual kha hatein kilkhawi uh. Pathian in a Fapa thisen thawn Amai' ta ih a tuah zomi a Kawhhran khaaltu va si uh! ( I Peter 5:1-2),  1Kawhhran upa pawl, kei khal Kawhhran upa ka si ve ih, zaangfah ka lo dil. Khrih ih tuarnak a hmutu ka si ih a lang dingmi sunlawinak khal a awmtu dingmi ka si ruangah ka lo dil a si. 2Pathian ih a lo pekmi tuurual khaaltu si uh; nuar phahih a khaaltu si loin Pathian ih duhnak bangtuk in thinlung thote ih a khaaltu si uh. Hna nan uan tikah hlawhman ngah duh ruangah si loin duhnak taktak thawn uan sawn uh.

 

“Tuu rual cawm” ti tikah zumtu pawl thlarau rawl, thutak zirh, thlarau rawl fah ringring asi ((I Timothy 3:2; Hebrews 13:7; I Timothy 5:17; Acts 20:30). Anmah rori thutak  nunpi in zirhnak dik lo pawl do in lamzin dik, thutak lamzin cu tuu rual pawl hnenah fiang ter ringring ding tuanvo an nei ( Titus 1:9).

 

8. Zumtu pawl kha Cinghnia, thuphenper le zirhsualnak lak ihsin kilhim: (Acts 20:29-30), 29Kei ka feh hnuah ihnungza cinghnia hraang an ra ding ih tuuruun pawl hi an zoh meen lo ding, ti ka thei. 30Nanmah ih sung ihsi hin mihrek cun anmah lamih hruai duh ah thuphanper tahratin zumtu pawl hi an hruaisualnak tikcu caan a ra thleng ding.

Hebrews 13:17; (Acts 20:28; I Peter 5:2; I Timothy 5:17.

 

9. Tongkam, thunun theih lomi, mibum hmang pawl kham/tawpter: (Titus 1:11), Cupawl cu ong tam pawl an si ih thuphan thu in mi tampi an bum. 11Cupawl cu kham an ul; ziangah tile zirh lo dingmi an zirh ruangah innsaang tampi an buaiter ih cutiih an zirhnak cu ningzakza a si mi paisa duhnak meen ruangah a si.  

 

10. Kawhhran sung thubuai le nunphung thawn pehpar mi pawl thuthen: (Acts 15:6), 5Sikhalsehla Farasi pawl sungih a telmi zumtu hrekkhat pawl cun, “Zentail mi pawl cu serh an tan hrimhrim a ul ih Moses Daan thlun dingin kan sim a ul a si,” tiah an ti. 6Curuangah tirhthlah pawl le Kawhhran upa pawl cu cuih thu ruat dingah an tong aw khawm

 

11. Kawhhran sungah nunsimtu/zirhtu:  (I Thessalonians 5:12), 12Ka u le ka nau tla, Khristian nitin nan nunnak ah a lo hotu le a lo zirhtu pawl, nan lakah hna a uantu pawl kha upat hmaizahnak pe uh, tiah kan lo forh. 13Nan hrangih hna an uan ruangah hmaizahnak a saang bik le duhdawtnak pe hai uh. Nanmah lakah daite le rem-awtein um uh.

12. Ttawntai le santlai lo pawl bawm, (Acts 20:35), 35Ziang hmuahhmuah ah napi in uan tahratin santlai lomi pawl kan bawm ding a si ti kha ka lo hmuh zo; Bawipa Jesuh khal in, ‘Ngah lam hnakin pek lamah lungawinak a tam sawn,’ a timi ongkam kha ciing ringring uh,” tiah thu a cah.

 

13. Kawhhran sung zumtu pawl tlarau nun kilkhawi: (Hebrews 13:17), 17Nan hruaitu pawl thu ngai uhla an thu pekmi bangin thlun uh. An hnauan daan cu Pathian hmaiah an phuan heh leh ding ruangah cawl loin an lo kilkhawinak hi a si. An thu nan ngai a sile lungawi aipuang in an hna an uan ding; an thu nan thlun lo a sile riahsiatnak thawn an uan ding ih cumi cu nan hrangah zianghman hathnemnak a um lo ding.

 

14. Thlarau nun pitling nei dingin zumtu pawl an kaihruai: (Ephesians 4:11-13),

11“Minung hnenih laksawng a petu,” khal cu amah a si. A laksawng pekmi cu: a hrek cu tirhthlah an si, a hrek cu profet an si, a hrek cu Thuthang ha phuangtu an si, a hrek cu pastor an si ih a hrek cu zirhtu an si. 12Hi bangtuk in laksawng a peknak cu: Pathian minung pawl in Khristian hnauan an uan thei ih Khrih ih pum an hansoternak dingah a si. 13Cuticun kan zumnak ah le Pathian Fapa kan theihnak pakhat sungah kan finkhawm aw heh ding; patling kan si ding ih Khrih ih patling a sinak a saannak bik hmun khal kan thleng ve ding

 

15) Mina dam lo hrangah thla camsak: (James 5: 14), 14Nan lakah a nami nan um maw? Nan um a sile Kawhhran upa ko sehla Bawipa ih hmin in hriak an hnih dingih thla an cam sak ding. 15Zumnak thawn thlacamnak in mina cu a damter ding. Bawipa in harhdamnak a pek sal ding ih sualnak a tuahmi khal a ngaidam ding.

 

 

 

(I Peter 5:4) 4Cule Tuukhal Bawi Bik Khrih a lang tikah a tleunak a dal thei dah lomi bawi lukhuh sunglawi nan ngah ding.

 

 

 
Comments