HRUAITU PAWL PEK MI 'MAN

HRUAITU PAWL PEK MI ‘MAN’

 JUNE 2010

Mi tampi in hruaitu si an duh nan hruaitu pawl pek tul mi “man” pek an zuam lo. “Man” pek zuam lo hruaitu si duhtu pawlin hruaitu an tuan tikah siseh an duhmi hotu sinak an co lo tikah siseh mibur pawlkom an hnaihnok, an cawkbuai in an siatsuah theu. Mirang thufim in “No cross no crown”, “Khross um loin lawmman a um lo” an ti. Mi tampi in lawmman lukhum cu an duh nan khross phurh cu an zuam lo. Dave Craft in “Leader Who last” , “Hruaitu a tawptiang ziktluak” ti cabu a ngannak ah hruaitu tuan dah lakah zaah sawmthum (30%) lawng hi ziktluak zetin a tawptiang thleng thei an si tiah a sim. Curualrual in, hruaitu pawlin nitin an phurhmi kross, a ‘man’ an pekmi cu mipi in an theihsak lo theu ih hliamhma parah cite tawih vekin an tongkam le tuahnak in hruaitu pawl phur an ti rit ti thei aw loin thil tampi an tuah sual theu. Cun hruaitu pawlin nitin khross phurh lo theih lo in phurh ttul mi pawl phurh tikah midang phurh dah lomi harsatnak ka parah a thleng asi tiah ruat sual lo nak dingah, ka rianmi mipi cu midang rianmi mipi hnakin an sual hleice tiah an ruat sual lo nak ding, mipi casiar tu pawl khalin sawiselnak tongkam theih tikah siatsuah duhtu maw, thatnak hawltu ti thleidang thiam nak dingah le hruaitu tha dodaltu le siatnak hmanrua lakah thiarfihlim aw thei dingin zir awknak hrangah malte hruaitu pawl pek tulmi “a man,”  hruaitu pawl nitin khros phurhmi thu malte zoh hnik uhsi. Theih olnak ah a tanglam vekin thutlang tthen asi:

 

1.      Thiltha bik hrangah thiltha tampi tanta

2.      Sawiselnak: Criticism-destructive and constructive

3.      Lakhran mi: Loneliness

4.       Zohliam ttul mi

5.      Dinfelnak ih man

6.      Zohman theihpi lo, lawmlo mi man

7.       Mai diknak tlangaupi lo

8.      Mipi siahhlawh

9.      Mahte uk aw  

10.  Hmapi vuak sak tuar

 

 

1.      Thiltha bik hrangah thiltha tampi tanta

 

Pahtian hriakthih hruaitu pawlin mipi senpi vangtlang hmuhban lomi (sunmang) hmuhnak an nei. Pathian hriakthih hruaitu le mi naran danglamnak pakhat cu mi naran pawlin an theih le hmuh mi lak ihsin a thabik hril hna an thiam lo ih hruaitu cun thiltha tampi tanta in senpi vangtlang mipi hrang thiltha bik hrangah hmanrua bungrua le mibur mipi thazang an hmang theu. “Tluak ropi bik pawlin ruahnak (idea) an buaipi, tluak lailak pawlin thilcang mi (event) thu an buaipi, cule, tluak tenau bik pawlin midang thu (about others) an buaipi” tiah an sim theu. Pathian in milai tluak fimnak hi a sersiam mi asivekin a tumtah mi tuansuaknak khalah a hmang asi. Cuticun, Pathian ih fimnak a pekmi hruaitu pawl cun senpi vangtlang, an kaihhruai mi pawl hrangah a kumkua, reipi, hmailam saupi ruat cia in ziangvek dinhmunah santiluang in miphun mipi thuanthu cu a thlen pi thei, atufang dinhmunah neih mi senpi mibur thanzang, sumsaw le bungrua canpual ttha hmangin ziangvek tiamtuah cia le hmalak a tha bik timi thleidan thiamnak fimnak in thiltha tampi lakah a tha bik hrilthiam nak an nei ih mipi an kai hruai. Cuvek fimnak cu James in a sim vekin tlunlam Pathian ih pek mi asi. Cutin ruahnak hmuhnak tha an neih mi cu senpi vangtlang, mipi hnenah an theihter ih mipi telve dingin an cawkphur. Cutin thiltha fate le man malsawn pawl cu tlansan, tanta in reipi hrang thiltha bik sawn cu hmuisel in mipi an kaihruai sawn theu asi. Curuangah mibur, pawlkom, miphun senpi vangtlang thuanthu tuahtha dingin mipi pawl khalin hruaitu pawl ih thiltha hmuhmi tuansuak dingin kaihhruai nakah an tlunih anmai theihnak le ruahnak in thiltha an timi pawl tlansan le tanta a tul khal asile senpi vangtlang le miphun, pawlkom mibur thuanthu tuahtha dingin lungrualnak in ke an kar ih an fehtlang lawngah senpi vangtlang thuanthu tuahthat le hlawhlinnak hmuh asi theu. Curuangah Pathian hriakthih hruaitu tha cun a hmuh mi le theih mi thiltha bik tuahsuak nak ding hrangah amah pakhat le insang hrang thiltha pawl siseh a tenau sawn le nepsawn thiltha tampi tanta in a harsawn le mimal hlawknak malsawn khal senpi vangtlang mipi hrang hmailam saupi ruat in ke a kar sawn asi.

 

Abraham cu Pathian kawhnak a theih tikah a pulepa roram Ur khua cu tlansan in a theih dah lo nak hmun, Pathian ih kawhnak hmunthar le ramthar pan in a feh. A duhtuk mi, amai nunnak hnakin a duhsawn dingmi, a fapa cu Pathian in thawinak pek dingin a fial tikah amai lungawinak, a nupi le fapa lungawinak hnakin Pathian duhnak tuah cu thiltha sawn asi ti a theihfiang tikah Pathian thulung in Moriah tlangparah a fapa cu rawitheinak parah a hlan. Cuvekin Pathian hriakthih hruaitu tha pawlin an ui duahdo le har ti zet cingin thiltha tampi cu an tlansan, dung an tunih Pathian theihtermi le hmuhter mi thiltha bik, Pathian tuanvo pekmi tuansuak dingin ke an kar sawn asi.  Cutin thiltha tampi an tlansan tikah mipi senpi vangtlang in an thei thiam loih Pahtian hriakthih hruaitu pawl hi mi aa vekin an lang can tla a um theu. Noah in Pathian fial mi thiltha a tuah tikah a thei lotu pawlin mi aa asi an ti. Pathian hriakthih hruaitu ttha pawl cun thiltha tampi tlansan, dungtun in thiltha bik Pathian fial mi tuan in ke an kar sawn theu asi. Thiltha bik tuansuak dingin hruaitu pawlin an pek theu mi ‘man’ cu thiltha tampi asi theu. Cutivek inhmun ah a din laiah Hudson Taylor in “Thiltha pawl hi thiltha bik ih raal asi” (The doog is the enemy of the best) tiah a rak sim.

 

2.      Sawiselnak: Criticism; destructive and constructive

 

“Hruaitu tha cu nikhat hman sawaiselnak tawng loin ni a tla dah lo,”  tiah an sim. Sawisel tuar loin hruaitu tuan a tum tu cu lailam khawte hramlak cirh dup ah ciarbek dai loin cang-aih khorh a tum tu vek asi.  Hruaitu pawlin sawiselnak pawl hi zir awknak ah hman thiam a thupi. Sawiselnak tlukin hruaitu pawl lamzin daltu thildang a um lo ti sehla a sual lo ding. Sawiselnak phunhnih in then theih asi: siatsuah duhnak thinlung thawn tuah mi sawiselnak, le tuahthat duh ruangah sawiselnak. Sawiselnak pahnih lakah sawiseltu pawlin ziang an tuah ti thei loin le an tuah mi in ziangtluk thiltha a siatsuah ti thei aw loin an tuah can a tampi. Tuahthat duh ruangah sawiselnak cun hruaitu hmaiton in theihter le rem dingin a theihter theu. Siatsuah ding tumtahnak thawn sawiselnak cun hruaitu pawl dunglam ihsin namte thawn sun mi vekin thuphan le thungai cawhpolh in simsiatnak, heknak, thangsiatnak, zuarthlainak thawn a se thei bikin hruaitu namthlak tumnak hmanrua asi. Pathian hriakthih hruaitu tha cun a pahnih ten tuar lo theih lo tlukin phurrit phurh tul hrimhrim mi asi. Voi tampi cu sawisel tu pawl an hlawhtling zet vekin a langcan a um theu na in ni a tlak tikah Pathian in midang sawisel nak parah hngat aw in thu a then lo ih hruaitu in ziang a tuah timi par sawnah hngat aw aw in thu a then asi ti a lang ringring. Nangmah thlawsuah pe dingin a lo sawisel tu pawl kha Pathian in thu a rawn dah lo, nangmah in na tuah mi parah thu a then ringring sawn asi. Sawiselnak cu thiltha zir awknak hrangah hman thiam asile sumpai thawn lei theih lo mi ro sunglawi hruaitu pawl a pek theu asi: sawiselnak cun hruaitu cu Pathian hmai ah tang a dor ter ih keimah minung fimnak thiamnak cahnak in zianghman ka tuah suak thei lo, Pathian Thlarau huham cahnak lawngin ziangkim Pathian duhmi le tuanvo pek mi cu tuansuak asi ti ziangtik lai khalah theihhngilh loin thinlung tangdornak a suahter. Pathian hmai ah tang na dor ih a thu hnuai ah na fehpoh sung cu ziangvek sawiselnak le dodalnak lak khalah na lamzin a him asi ti theih ringring a tha. Cutin siloin porh awknak le midang hnakin tha cuang fel cuang vekin thei aw aw in midang nautat hmuhsuamnak thinlung na sungah a um tikah ttihnung zet dinhmunah na ding asi ti theih ringring a tha. Sawiselnak cu tuar harzet  mi phurrit hruaitu zo khalin a ‘man’ an pek theh mi asi.

 

Mirang thufim in “hruaitu tha pawl cu mi in an dennak lungto thawn innpi (building) tumpi an sak theu asi,” an ti vekin sawiselnak cu siatnakah siloin zir awknakah hman thiam a thupi. Cuvek thotho in mipi khalin kan umnak telnak mibur le miphun hruaitu pawlih nitin phurrit tertu an hliamhma tuarmi parah cite le hnakphek burhtu si loin a bawmtu le dinpi tu hi thlawhsuah co tu sawn an si ti theih ringring a tha. Mi zokhalin hrilding kan nei: Satan hmanrua si maw, Pathian hmanrua si ding; Pathian hriakthih hruaitu pawl siatsuah dingin na dodal asile satan in nasa ten a lo hmang ding, na hlawhtling zet tla asi thei nan a tawpnak cu Judas ih tawpnak vek asi ding, cun Pathian hmanrua si a duh tu cun Pathian hriakthih hruaitu pawl tlaksamnak le harsatnak bawmtu ah ding aw la Pathian in a siahhlawh parah tuanvo a pek mi tuansuak dingin hmanrua ah na cang dingih a siahlawh pa ih lawmman na ttawm ve ding. Duhhril ding na nei, na hrilsual pang le a rahsuak mi na at tikah zohman mawhsiat hlah.

 

3.      Fianhrial nun: Loneliness

Watch Manee in “Thalrau lam hruaitu pawl hrangah mi zaraan pawl vekin nun hi sual asi” a ti. Thlarau lam hruaitu pawlin langhngan sual, cozah dan le milai nunphung dan le dun bahbal in tuah mi sual cu rel lo, nuntu khawsak, ziaza, ei le in, tongkam hnihsuak sai tiang khalah mi zaraan menmen vekin tikcu hmang le nun hi sual asi. Thlarau lam hruaitu pawl cun catbang loin Pathian thawn pehzawm awknak pawlkom awknak nei in Pathian hnen ihsin thazang thar la in Pathian lamhruainak hnuai ah ziangkim kekar thei dingin pawlkom awknak neih a tul. Zesu rori hman leitlun a um lai ah zingpitte ah a tho ih hnarpawn ah A Pa hnenah thla a cam theu. Moses cu ni sawmli sung tlangparah Pathian thawn pawlkom awknak an nei. Cuvek thiamthiam in hruaitu zokhalin senpi vangtlang lak ihsin lakhran awk can, mahte thinlung thiarfihlim ten Pathian biak can an nei ringring  theu. Mahte hmun fialhrialah Pathian lamhruainak hnuai ah tuhlut aw aw in Thlarau Thianghlim lamhmuh le kaihhruai nak dilin thlacam nun a neih hrimhrim a tul. Mi zaraan pawl lakah nitin nuamnung ser le hnihsuak sai in siseh a bur pawlkom awknak hmun ihsin la hran awknak can, thinlung thiarfihlim nak can cu hruaitu pawlin milai pawlkom awknak le nuamnung ser nawnnak cu tanta ding cu ‘man’ an pek mi pakhat asi. Leitlun rualpi pawl thawn nawm awknak pawl cu ‘man’ vekin hruaitu tha cun a tlansan mi asi sawn.

 

4.      Zohliam tul mi  

   

Hruaitu pitling cun ziangkim a kutsungah a um theh lo ti a fiang aw. Cutikah a tha lo mi, mawi lo le duh um lo zet thilcang mi, tlamtlin lo nak pawl khal tumtah tawp le dingfelnak thurin a tuahsiat lo poh ahcun zoh liam, ngaidam, pawmrem, le umsan men thiam a ttul. Hruaitu zokhal famkim an um lovekin mipi le dungthlun pawl khal an famkim lo. Curuangah voi tampi hruaitu tampi in an tuah sual theu mi cu milai famkim lo nak pawl an ngai pawimawh tuk theu tikah tlamtlin lonak in a siatsuah mi hnakin pawimawh sawn an siatsuah theu. Voi tampi cu mai tuanvo hnakin midang mawhnak le tlamtlin lonak pawl kha thupi sawn vekin langcan tla a um theu. Zesu in a dungthlun dingin a hril mi Judas cu kumthum sung a mitsen hman in zoh loin le thleidan nak nei loin a zoh men, a umsan men tikah “nan lakah pakhat in in zuar ding asi” a ti tikah a dungthluntu pawl cu an mangbang in “keimah ka si maw” an ti aw celcel. Voitampi cu hruaitu pawlin anmah sawisel tu pawl an dodal letnak, le huatnak tiang an langter tikah an raal an tipung sinsin ih anmah sawisel tu in a tuahsiat mi hnakin hruaitu lala in a thupi sawn, tamsawn an siatsuah theu asi. Hruaitu zokhalin mipi le dungthluntu, hnatuanpi pawl famkim lonak cu, a cancan cu, na fualfo cing khalin an zawi awi thei, umsan, le ngaidam, pawmrem thei a tul sawn asi.  Pathian hriakthih hruaitu pawl cu ‘man’ an pek mi pakhat asi.                       

 

5.      Dingfelnak ih man

 

Dingfelnak nunpi tikah man tampi pek a tul theu. Dik loin sumpai hlawknak ngah ding zohliam in tlasam nun hril sawn tikah rualpi tha le hlawknak sun can a um thei, thuphan le thungai cawhrawi in lamtang tuah awknak, pawlkom awknak, midang thangsiatnak le hrawhhrawl cangvaihnak in lamtang tuah in lalnak le canpual tha ngah thei dinhmun din lai ah mi tampi duh lomi dingfelnak thurin dinpi tikah dinpi tu lamtang, duhdawttu le duhdawtmi, bawmtu tha hloh phah can a um thei. Daniel le rualpi pawl cun Pathian thutak an zumih an zumnak thurin an dinpi ruangah meisa  sungah urkang dingin hremnak an tawng. Dingfelnak nunpi tikah hrawhhrawl nun le sunglam kauham nun nei tu pawlin an hua tikah um tlang theih lo theu. “Leitlun eng nan si” ati vekin eng cun thim cu a langter tikah thim fate pawlin eng fate pawl cu an hua in an dodal ringring. Cutikah a ruang hawlin thuphan puh mi sinak, le huatmi sinak can a thleng theu. Joseph cun dinglonak, a thup ten sual tuah a duh lo ruangah thawng inn sung tiang a thlen phah. A bik takin santhar thlisia in kan san minung pawl thinlung cu a nuai, a cim, a ciahneh ih thuphan per cu poi tinak a um nawn lo, diklo zetin sumpai ngah nak le midang siatnak le huatnak hmanrua ah hmangin lamtang tuah awknak pawl cu pawlkom tintian le biaknak sung hmanah zalen zetin nunpi le hman asi tikah dingfelnak in senpi mipi a hruaitu Pathian hriakthih hruaitu tha cun harsatnak namen lo, huatu tampi a nei ding ti mipi le hruaitu in theihcia a tha. Tuisan, santhar, leitlun khawmual tin nunphung nun tladau nun le ziaza siava in santhar minung pawl thinlung a cim sanah nuntu ziaza cawimawi tlak le zohtthim tlak nun nei in ziangkim thuthluknak ah dingfel zetin khawruat thiam hruaitu kan mipi in tha kan tul hleice. John tihnimnak petu cun thudik asim ruangah a lu tan a tuar, cuvek thotho in Thuthlunghlun san lai ih kamsang pawlin Judah/Israel ram siangpahrang pawl sualnak an sim ruangah harsatnak namen lo an tuar phah theu. Cuvek in santhar san khalah thudik, diknak dinpi tu hruaitu cun mi tampi duh lozawng le huat zawng khal siseh la a ‘man’ pek a tul.


6. Zo hman theihpi lo, lawmlo mi man


Lamlak ah uite hlo vaktawi na sar, si-hal/cianghnia deh ding na hum ih a neitu hnenah na thlenpi tikah uite ruk an lo puh riangri khal asile thihnak lam pan rero uite hlo vaktawi cu hum thotho a tul can a um thei. Leitlun pumhuap boxing zuam awknak ah pakhat nak ngah tu pa in zuam awknak hrikulh sungah boxing a thawng hlanah voi tampi amah te zohman theih loin, zohman ih lawmman pek loin boxing a rak thawng rero ih a zuam rero hnu lawngah leitlun mipi hmaiah pakhatnak a ngah thei mi asi. Hruaitu mi pitling pawlin mipi an hruai hlanah mipi theih ban lo, thiltha, zohman ih lawmman le laksawng pek loin thiltha an tuah rero zo asi. Cucu hruaitu tha pawlin a man an pek hrimhrim mi asi. Fialmi lawng a tuan tu cu hruaitu asi lo ih lawmman pek lawngah a tuan tu cu sawrcawp hlawhfa (paid employee) asi ih hruaitu asilo. Hruaitu tha pawl lungput diktak cu an rianmi mipi hnen ihsin ziang ka ngah ding timi hnakin mipi hrangah ziang thiltha ka tuah sak ding timi hi thupi sawnah an ret mi asi ih an ngah dingmi ah an buai dah lo. Mipi hrang thiltha tuahsuak thei nak ding hrangah a tul mi hmanrua, bungrua, le dinhmun khal an hawl sawn mi asi. Pathian hriakthih hruaitu pawl cu mipi pawlin lawmman an pek lomi, leitlun milai pawlin laksawng le lawmman an pek dah lo mi, an theihpi lomi thiltha tampi an tuah ih dingfelnak an dinpi, cucu a ‘man’ an pek mi asi.

 
7. Mai diknak tlangau pi lo


“Na hlawhtling asile rualpi lem tampi an suak dingih a lo siatsuah duhtu ral taktak tampi an suak ding” tiah sim asi. Zesu in minaa a tidam ih mi thi a kai thawh tikah a unau lala in a aa thlang asi hi anti, Farasi pawlin ramhuai huham cahnak thawn thlarau sual pawl a dawi suak, a cangvai an ti. Leitlunah hruaitu hlawhtling an nunnak an laksak mi Martin Luther King Jr, Aung San, Ghandhi, Abraham Lincoln, tvp rel ding tampi an um. Hlawhtlinnak hin voi tampi cu lawmtu rualpitha le a tawptiang dinpi tu hnakin raal, siatsuah duhtu, thangsiattu le zuar thlaitu tampi a hring suak sawn theu. Zuarthlai nak le thangsiat awknak in mipi thinlung sungah hmun a khuar hnu ah rinsan awknak a hloh ter ih rinhlelh awknak a suah ter tikah mipi thinlung thianfaiter dingin le thudik theihter sal dingin hruaitu pawlin tikcu can pe in le hmanrua cem in anmai diknak simsuah asilo theu. Anmah le mah humhim awk nak ah can an hmang liam lo. Cuhnakin hruaitu tha, Pathian hriakthih pawl cun senpi vangtlang thatnak hrangah mah le mah humhim nak tanta in thiltha tuahnak ah an can le an pehtlaih nak canpual tha bungrua le hmanrua tha pawl an hmang sawn theu. Curuangah Pathian hriak thih hruaitu tha tampi cu an nun lai hnakin an thih hnu ah sunlawih an hlawh sawn theu. 

Fimkhur ding tha pakhat cu, midang siatnak le tlamtlin lonak, cangsualnak hmanrua ah hmangin hmaiphiatfai a tumtu le lamtangah a lo tuah tumtu lak ihsin fimkhur aw. Cuhnakin thiltha tuahtu lamah na ke kar sawn aw.


Casiar tu mi zokhalin hrilding kan nei: Pathian siahlawh maw satan siahhlawh si dingin hril aw; Duhdawtnak in hruaitu pawl bawmtu na sile Pathian na sungin a cangvai dingih huatnak le iksiknak thawn Pathian hriakthih hruaitu pawl dodal le thangsiattu ah na tang asile na sungah nasa ten satan a cangvai ding. Na duh mi hril aw la na hril mi vekin na rian mi na pu in a lo hmang ding.  Cutin, na hrial vekin, Pathian hriakthih hruaitu pawl bawmtu si ding na hril ngah asile an lawmman na ttawmpi ve dingih Pathian hriakthih miphun hruaitu dodal tu, thangsiattu si ding na hril asile satan ih lawmman na ttawm ve ding.

8. Mipi siahhlawh


Pathian hriakthih hruaitu cun cawimawinak le upatnak duh ruangah hna a tuan lo, siahhlawh lungput thawn a Bawipa in a fialmi pohpoh tuan dingin amai duhnak, milai tisa thinlung in a duhtuk mi cawimawinak le upatnak cu a tlansan sawn; cawimawinak cu Pathian ta lawng asi. Milai cawimawinak le canpual tha co duh ah zianghman a tuah dah lo ih a rianmi a Bawipa ih tuanvo pek mi cu sal, siahlawh lungput thawn riantu lungput thawn mipi a rian sawn mi asi. Mai hlawknak, tumtah le duhthusam pawl cu tlansan in Pathian fial mi, Pathian in Amai hmuihmel keng in a sersiam mi, a duhdawt ih A Fapa thisen in a lei mi, milai pawl hrang hnatuan dingin fial mi, kawhmi sinak cu lungsung ihsin el theih rual loin a irhsuak mi ruangah mipi rian dingin a nun pumhlum a pek awknak sawn asi. Mipi hnen ihsin ngah dingmi ruangah si loin Pathian in a duhmi a tuansuak nak ding hmanrua sawnah hruaitu cu a nunpumhlum le amah thawn a pehtlai mi hmuahhmuah thawn Pathian fial mi tuansuak dingin a pek awknak sawn asi. Cutin Pathian hriakthih hruaitu cun ka paih maw paih lo, ka zuam maw, ka phur maw, ka tisa a nuam aw maw timi parah thum aw nawn loin sunglam nun ah kawh nak fiangfai thawn a kotu ih fial mi hnatuan tuan dingin nitin a leitlun damsung a hmang sawn theu asi. Pathian hriakthih hruaitu tha cun ‘rianmi sinak” cu Pathian fialmi tuansuak dingin‘man’ ah a pek sawn asi.

 

  1. Mahte uk awknak: self control

 

Amah le mah hman uk thei loin midang parah thuneihnak pek mi cu motor mawng license nei loin motor mawng vek asi. Pathian hriakthih hruaitu tling cun amai thinlung le tisa phurnak, caaknak, lungawi, riahsiatnak, duhnak duhlonak, tvp, pawl ruangah senpi vangtlang phurrrit a liangparah a thum aw mi a hnaihnok lo. Thlarau lam nun pitling sinak, thlarau rah pakhat Bible in a simmi cu mahte uk awk thei nak (self control) asi. Midang uk tum ciamco, midang parah thuneihnak (control) duhtuk pawl khi voi tampi cu anmah le anmah uk aw thei lo pawl an si. Mahte uk aw thei lo (self control nei lo) mi tampi cu mahte uk aw thei lo ruangah nupi/pasal  uk duhnak, pawlkom sungah sinak, mibur lakah thunei bik sinak, cu pawl dawi in an buai theu. Mahte hman uk aw thei lo tu kutsungah pawlkom le mibur, miphun kaihhruai ding tuanvo pek asi tikah ni a tlak tikah an tuahthat mi hnakin an siatsuah mi a tamsawn ringring ding. Tisa thinlung in duhnak neih mi hi sual asi loih cui duhnak kan neih mi cu Thlarau ih ukmi kan sia-tha thiehnak fimnak in ukbet in a tha mi, a thianghlim mi le Pathian cohlan tlak asi mi duhnak pawl lawng pitlin ter dingin ziangkim hmanrua, canpual tha, le tikcu can pek in tuansuak dingmi asi. Pathian hriakthih hruaitutha cun amai duhnak duh lo nak, tisa thinlung phurnak le lungawinak pawl hnakin a rian mi mipi pawl hlawknak le thatnak suahpi tu ding le tuanvo pek mi tuansuak thei nak ding cu thupi sawn ah a ret sawn. Cuticun a nepsawn phurnak le duhnak in a rianmi le a tuanvo a siatsuah ter dah lo ih amai hlawknak le lungawinak hrang ruat in senpi vangtlang le mipi lungawinak siatsuahtu a tuah dah lo. Culawng si loin Pathian hriakthih hruaitu tha cun a neihmi, theih mi, ti thei mi, le canpualtha pawl cu senpi vangtlang, a rianmi mipi pawl hlawknak hrangah a hmang aw sawn asi. Amah le mah cu a uk aw ih amai duhnak cu sal ah tuah tahratin mipi rian in a nun a hmang sawn asi. Cuticun amah le amah a uk aw aw ih Pathian rian in mipi duhmi tul mi sal ah a tuah aw sawn asi. Cucu Pathian hriakthih hruaitu pawlih pek mi “man” pakhat asi.

 

  1. Hmapi vuaktuar

 

Milai pawl cu theihnak tlaksam ruangah thimlakah mitcaw voktawi rero vekin voi tampi a ttul lomi harsatnak an tawng theu. Naute feh zir rero pakhat in tohkham a pah ih a rilh tikah tohkham a mawhsiat. Mitcaw pakhat in lamzin parah lungto a pah ih a bah tikah lungto a mawhsiat. Pathian hriakthih hruaitu tha cun mai sinak, tlamtlin lonak thei cingin Pathian pekmi tuanvo cu liangparah suangin midang zohman a mawhsiat loih zo par hmanah thu a then lo. A tlaksamnak le famkim lonak parah mi in an mualphoh, thangsiat, relsiat tikah hmapi, khuaihli hmapi parah vuakbet mi vekin a tuar cuahco theu. Culawng hman siloin Pathian hriakthih hruaitu pawl cun anmai tlaksamnak le tuahsual pang mi lawng si loin an rianmi mipi pawl tlaksamnak le tuahsualnak khalah an mai tuahsual mi le tlaksamnak vekin mawh an phur ih cawhkuan an tuar theu. Cutikah khalah phunzai loten an ka an cip ih ziangkim ruahsannakk thawn duhdawtnakin tuanvo pek mi cu an tuansuak theu sawn asi.

 

Pathian hriakthih hruaitu pawlin an phurrit lakah phurh harsa bik mi pahnih cu, anmai tlaksamnak le an rianmi mipi pawl tlaksamnak cawhkuan phurh hi asi. Milai sual ruangah hellram tlak ding cawhkuan cu Zesu in a phur theh zo, a man in pek sak theh zo.Asinan, leitlun milai tlamtlin lonak sualnak ruangah milai leitlun nunah a thleng mi harsatnakk le phurrrit cu a reh hrih lo. Zesu in Jerusalem a zoh tikah a tap, a tawpnak cu a rianmi leitlun milai pawl hrangah khros parah a thi. David siangpahrang in a sualnak a hmuhsuak awk tikah “ka nu pum sung ka um lai ihsin misual ka si” a ti. Amai sualnak ningzah phurpi khat thawn siangpahrang innpi a suahsan, ih a fapa a thih hnu ah a lal inn ah a kirsal. A thihtiang in amai sual ruangah a sunglam nunah ningzahnak ai-hramnak cu a cam ringring ding. Paul in amai sual mizia a hmuhfiang tikah “Kei cu misual lak hmanah misual khawnbawl ka si”, “A hih a thimi taksa ihsin zosaw irun suak thei ding” tiah tap in a aihram. Paul cu an thawi ih hnarpawnah a thi tiah an hlawn, dik lo zetin thawng inn sungah thawng an thlak. Harsatnak mangbangza lakah “I ticaktu Khrih ahcun ziangkim ka ti thei” tiah midang hnenah lungawi camcin dingin forhfialnak thu a sim riangri. Pahtian hriakthih hruaitu pawlin anmai tlaksamnak, sual tuah mi ruangah siseh an rianmi mipi pawl sualnak ruangah siseh hmapi tuar vekin an leitlun damsung tuar mi an nei ih an mipi pawl lak ihsin hruaitu pawl tuarmi hmapi parah vuaksak rero tu le citi le hnakphek cawhruai tawihsak vekin a soiseltu, camsiattu, le siatsuah duhtu khal an rak um ringring. Cupawl hmuahhmuah cu Pathian hriakthih hruaitu pawlin Pathian fial mi tuanvo tuansuak thei dingin a “man” an pek theu mi asi.

 

 

Thunet:

 

Hruaitu zokhalin, kawhhran, pawlkom, ramsung ramleng, ziangvek pawlkom le mibur, miphun, mipi kan rian khal asile leitlun milai hruaitu pawlin an rak pek theu mi ‘man’ ka pek ve a tul ti cu thei cia in thinlung timtuah cia uhsi. Mipi pawl khalin satan hmanrua maw, Pathian hmanrua si ding Ka hril ti fiang aw cio uhsi! A hriltu cu nang le kei kan si ih a rahsuah kan co dingmi in pe tu cu kanmah kan si nawn lo!

Comments