NGAIDAMNAK

 

Nupinu pakhat midang thawn an to aw aw ih a thinheng tukin “Bawi Jesu in a ngaidam khal asile kei cun ka ngaidam thei lo ding” ati mi tongkam hi ka hnasung ah reipi a cam ringring. Zumtu tampi hi cuvek cu kan dinhmun asi theu ti ka thei. Bawi Zesu in amah zumtu pawl hnenah a thupek, zumtu pawl in thlun lotheihlo in thlun ding pawl hmuahhmuah lakah “Ngaidamnak thupek” hi a har bik pakhat asi ding ticu thlarau nun pitling nei tu hmuahhmuah in an thei cio ding ka zum. Ngaidamnak timi hi mai milai mizia (nature), le thuken (principle) kalh in nun asi. Lai pacangtha tongkam cun „Pawpi cun a neh a thihpi ih pacangtha cun a tong/thu a thihpi“ ti a rak si nan Ngaidamnak cun cui pacangtha thuken khal pahtlang atul. Ziangah tile milai thuken (principle) hnakin Pathian in milai a duhdawt sawn.

 

Pathian in misual a ngaidamnak zoh hnik uhsi! Amai mizia kalh le thuken kalh in a nuncang mi, a tluse zomi milai cu Pathian in ziangtin a ngai dam thei? Mlai mizia le nuncan ziaza, tuahnak pawl cu Pathian fihzawng le tenumza a rak si fawn. Ziangtin cuvek mizia a nei mi milai cu Pathian in “ka fa” ti ah a ko thei? An sual a ngaidam hai maw si? Asile a thianghlim mi Pathian cun ziangtin amai mizia thawn a kalh aw mi milai cu a tang sungah a pawm thei?  A bawrhhlawh mi pawl cu ziangtin a thianghlim mi thawn an um tlang thei?

 

Pathian in sual hi a ngaidam lo, misual a ngaidam mi asi. Misual pawl sualman cu Bawi Zesu in khross parah a peksak sawn asi. Sualnak hmuahhmuah ih man cu Khross parah pek asizo sawn asi. Khrih sungah misual cu ngaidam asi sawn. Cuticun misual cu Khrih zumnak thawng in Khrih sungah tithianhlim in a um sawn asi. Mi zokhal, Khrih sungah a um lawnglawngah a sualman pawl cu ngaidam, man peksak asi zo ih midang mawhnak khal a ngaidam thei asi. Cutin asile Pathian in sual cu a ngaidam si loin milai pawl sualman cu a peksak sawn asi.

 

Pathian in Khrih sungah milai pakhat a sersiamthar ih amah thawn um tlang thei dingin a tithianter tikah “ngaidamnak thupek” hi thlarau hmanrua pakhat asi. Zokhal amai unau (khristianpi) sualnak a ngaidam lo tu cu Pa in a sual a ngaidam ve lo ding. Ngaidamnak ih umzia cu, tongdang in kan sim asile, mai milai mizia kalh zawngih nun asi. Milai mizia cun a ngaidam thei lomi kha ngaidam asi.

 

Ngaidamnak thu thawn peh aw in cinken tul mi hrekhat lakah simduh mi a um:

#. Ngaidamnak cu “sual pomsak” asi lo.

#. Ngaidamnak cu sualnak theihhngilh sak asi lo.

#. Ngaidamnak cu Pathian in a ngaidam thei mi pohpoh ngaidam asi.

#. Ngaidamnak cu zumtu in “duhdawtnak thupek” a thun maw ti ah hniksaknak asi.

#. Ngaidamnak cu mai tisa mizia kalh in nun asi.

#. Ngaidamnak cu thlarau in zumtu nunah a rahsuak mi asi.

#. Ngaidamnak cu zumtu pakhat in Pathian thupek maw amai duhnak a ngai pawimawh sawn ti hniksaknak asi

#. Ngaidamnak cu thlarau ah mi pitling si thei dingin kan hrimrhim dingmi karbak asi

#. Ngaidamnak cu thlarau ah pa si thei dingin thinlung timtuah nak asi

Zumtu mi tampi in Pathuan thupek „Ngaidamnak thupek“ kan thlun thei lo ruangah kawhhran tampi a kekkuai, zumtu tampi thenthek awknak a suak, nulepa thenthek awknak a suak, unau sungkhat thenthek awknak a suak, rualpitha thenthek awknak le thinlung kekkua ko duhdawt aw dah tu pawl thenthek nak a suak. Asinan, khatlamah, „ngaidamnak“ nun nei ding khalin milai thinlung cu a kekkuai theh a tul asi. Ziangah tile ngaidamnak nun cu milai tisa thinlung kalh zawngih nun asi. Hmansehla Pathian cun a kekkuai mi thinlung cu thawi nak rimhmui ah a ruat mi asisawn fawn. 

  

 

NGAIDAMNAK II

Thuhmaihruai:

Ngaidamnak thu hi mi tampi in an sim ka thei dah, keimah khal in ka sim dah, ca khalin ka ngan dah, asinan a thuk deuh deuh in theih tikah nunpi ding a rak tam sinsin.

Kan ram khrihfa ti aw pawl lakah ngaidamnak nun a um lo ruangah insang, nupa karlakah, ihkhun par ih thu-te-hla ihsin, tappi kawm, khawlak, le mibur tawn khawmnak, rualpi kawm awknak, pawlkom lakah, telephone sungah, cakuat sung, le a pawibik pulpit par tiang ihsin huat awknak milai thlarau eisiattu turnei thlisia a hrang rero. Cutin santhar mino thinlung sung tiangah huat awknak, ikfiknak, thincinnak, le ngaidam thei lonak in a eisiat ruangah mi tampi rualpi unau vekin a duhdaw aw ding, Khrih ah le miphunah pumkhat in unau vekin kutkai in bawmbawi aw tawn ding, nun hmakhua sial tlangding, ram le miphun tungding tlang ding tla riahsiatnak tlen aw tu ah an cang sawn riangri theu.

Ngaidamnak nun neih lo ruangah milai sungmuril ah hmun a luahtu, thu ttha lo le dunglam thuanthu thinnatnak, mai tlin lonak le sualnak, riahsiatnak le ninghannak ruangah mi tampi nitin lungawinak an hloh. Ngaidamnak nun nei lo pawl cun anmah le anmah an dunglam thuanthu ih an tuahsual mi parah thiam awk lonak an nei, lungsia mithmai thawn an khatih midang an kiangkap um, thuanthu, Pathian par tiangah lungawi thei loin an um theu lawng si loin midang kiangkap um hna-hnawk tu ah an cang theu. Ngaidamnak nun a nei lo tu cun midang mawhzia le amai hmakhua humhim awknak ding thu pawlin a sunglam nun a luahkhat theu fawn.

Ngaidam thei lonak nun, thincin neih nak hi laimi thlarau eisiat tu nathrik ttihnung bik pakhat asi. Mi pakhat na ngaidam lo tikah a siatnak thu in na sunglam nunah hmun kausawn a luahkhat theu, cutin na ruat mi thusia pawlin na lungsung a lo luahkhat tikah na kaa ihsin a suak mi khal thusia asi theu. Na ngaidam thei lomi kha kum reipi tiang midangin a hmin an sal tikah na thinnatnak ngaidam thei lomi a suak ih a siatnak rel ding na cak ttia ttia theu. Cuticun ikfiknak, thincin nun cun sal ah a lo tuah ih na thlarau cu tthang thei loin a lo namtlak vivo theu. Na lungawinak a lo siatsuah ih na malsawm dawn ding lamzin a lo khamsak theu.

Mi zokhal, a thlarau nun hrisel, tthang le rahttha rah thei dingin ngaidamnak nun a nunpi thei hrimhrim a tul.

Curuangah mi zo khalin nitin lungawinak famkim, Pathian malsawm pekmi cu diriam zetin a nitin nunah a cen ih lungawi diriam nun a neih theinak ding hrang ahcun amah le amah, a Pathian, thuanthu le midang a ngaidam ih ngaidamnak nun a nunpi a tul. Cui ngaidamnak nun cu ziangvek asi ti zoh hnik uhsi!

Ngaidamnak cu Pathian thupek asi. Pathian ka zum titu, Pathian in a ngaidam zomi pawl cun hril ding kan nei lo, ngaidam hrimhrim ding kan si. Asile zo pawl kan ngaidam dingih ziangtivek canah kan ngai dam ding?

Na Pathian ngaidam aw: Voi tampi cu, zumtu ti aw pawlin thla an cam ih Pathian hnenah an dil mi an ngah lo tikah Pathian an vuivai theu. An ttongsuak lo hmanah an lungsung ten an Pathian parah an bei a dawng theu. Mi hrekkhat in Pathian ka vuivai lo, Pathian ngaidam ding ka nei lo an ti men ding. Mi zokhal, mai kiangkap dinhmun, duh lomi ton tikah, le duh mi ngah lo tikah a lungawi thei lo tu pawl kha an Pathian an ngaidam thei lo ruangah asi. "Bawipa, na thuthu siseh, ka lo dil mi I tuah sak lo khal asile ka nitin nun le ka kiangkap ah na duh mi a famkim asi ti ka theih ruangah ka lo ngaidam, nangmai thuthu in ka nung ding" tiah mi zokhalin lungawi siamso ten an ti thei hlan cu an Pathian an ngaidam hrih lo tinak asi. An Pathian parah vuivainak a nei lai tinak asi. Na Pathian ngaidam aw, na parah ziangvek thleng dingin a siang khal asile Pathian le dinhmun, le midang zohman mawhsiat nawn hlah aw! Na tisa duh lo zawng kha na thlarau hrang thiltha a rak si ziar thei ruangah na Pathian cun na tisa nawmnak le diriamnak hnakin na thlarau nun kumkhua vanram ah na um ding khal a ngai pawimawh sawn.

Hitihin thusim tu in a dimdah;

Voikhat cu pastor pakhat kha a fapa neihsun in a thihsan ih a tap ciamco, Pathian parah a thin a heng tuk lawman! "Pathian, ka lo rian rero ih nitin te thihnak le nunnak karlakah satan ral ka do rero na cingin ziangah saw ka fapa ilaksak! Ka fapa a thih laiah khui ah saw na um? Umkim Pathian an lo tisi ka fapa thih ding na hmu lo mawsi?" tiah Pathian a suahsalh ih a tap ciamco. Cule, Pathian in hitin a sang, "Na fapa a thih lai fang ah khan ka Fapa a thih lai fang ih ka umnak ah ka um asi." Ati.

Midang ngaidam aw: A biktak in na duhdawtmi pawl na ngaidam hai a tul, ziangah tile na duhdawt mi pawlin an lo tuah naa thei bik. Na duhdawtnak ruangah na tuahsak mi, an hrang na pek awknak, an hrang thiltha na duhsak mi pawl an thei lo, na duhsak nak vekin an nun lo tikah siseh, na huat zawng na duhlo zawngin an nungih na duh lo zawng an tuah, na duhzawng an tuah duh lo khal asile ngaidam aw. Na Pathian hman in a ngaidam thei asi ahcun ngaidam ve aw! Na ngaidam lo asile zohman mawhsiat ding na nei lo. Na mawhsiat khal le nangmah na thin a naa sinsin. Ziangtik hmanah na duhtling in an lo tuahsak dah cuang lo dingih na damsung thinthip fialfial in na lungawinak na hloh lak men ding. Na duhdawtmi pawlin na duhdawtnak an thei thiam lo, na duh lo zawngin an nung, an lo dodal, relsia, thangsiat, zuarthlai khal asile ngaidam aw. Na duhdawtmi pawl kha nangmai duhzawng tuah tu ding, na lungawi zawng tuah tu an si lawngah na duhdawt asile leitlun mi pawl duhdawtnak vek asi ih duhdawtnak dik asilo. Duhdawtnak dik cun na duhdawtmi pawl hrangah ziang thiltha ka tuah sak thei ding timi sawn kha canttha zoh in a duhdawt ringring sawn asi.

Nangmah le nangmah ngaidam aw aw: Mi tampi cu Pathian zumtu ka si an ti hnu khalah khua hlan lai ih an tuah sual mi kha an cing ringring. Biak in an feh tik khalah mithmaisia in an um ringring. An phuhrung aw ringring. Midang lak an tlan tik khalah mi zapi in a thuanthu sia, sualnak pawl cu cing ringring ding vekin an ruat. Pathian in a ngaidam zo hnu khalah mah le mah ngaidam aw thei lo, mawhsiat aw ringring, mithmai sia ringring, malsawm dawng tlak lo, vanram kai tlak lo, Khrih ih duhdawt tlak lo vekin thinlung nau le thanau in mithmai sia mi tampi an um. Cuvek zumtu ti aw pawl cun an sual tuk ruangah Pathian in a ngaidam thei taktak ding khal an zum lo, Pathian in a ngaidam zo hmanah malsawm dawng tlak ah an ruat aw lo, malsawm an dawn hmanah midang tisa mittha deuh, an mah hnakin ttha deuh in an theih mi pawl tlukin thlawsuah dawng tlak ah an ruat aw lo. Himi casiar tu lakah mah le mah ngaidam aw thei lo kan um pang maw? Ngaidam aw aw, Pathian in a lo ngaidam zo ruangah lei le van karlakah zo hman lo mawhsiat tu ding an um lo, na parah thutthen thei tu ding thuneihnak neitu lei le van kar lakah an um lo. Pathian insang sungtel, Khrih ih ro-ttawm tu na si zo. Amen! Bawipa na ngaidamnak ka cohlang ih ka nunpi asi ti ve aw! Leitlun mi pawlin an lo ngaidam lo khal sile na dunglet hawih nawn hlah hai aw! A lo ngaidam lo tu pawl kha zangfah hai sawn aw! Ziangah tile an lo ngaidam lo ruangah an sunglam thlarau nun cu nget, thlacau cancer cikhat in a ei rero sawn asi. Thlacam sak sawn aw!

Ngaidamnak taktak: Voi tampi cu mi tampi in midang kan ngaidam kan tinan an sual man cu kan cawh ringring. An mawhnak kan ngaidam khal le an thu hla kan rel ringring, kan duhdawt thei nawn lo, an hmin midangin an sal veten kan thin a tur ut-o, an siatnak rel lawnglawng kan cak, an siatnak rel tu cu kan rualpi ttha ah kan tuah mei, an tthatnak rel tu cu kan hua mei, an kiang kan um tikah kan hmul a tho suarso theu. Cupawl cu ngaidamnak nun na nunpi ding ahcun na kalkan hrimhrim a tul. Ngaidamnak diktak cun na ngaidam mi pa/nu ih mawhnak cu na theihhngilh sak ih a thu an rel tikah a hlan ih a mawhnak, na ngaidam zo mi thu hrimhrim na rel nawn lo, thei nawn loin na theih hngilhsak zo. Cutikah a hrang tthatnak na duhsak ih thla na cam sak. Cuvek cu Khrih ih ngaidamnak cu asi. Vanram kan thlen tikah Zisu Khrih in kan sualnak le mawhnak phorh ringring ding sisehla zo hman vanram um nuam kan ti lo ding. Khrih ih kiangah um khal nuam kan ti lo ding. Vanram na thlen tikah, dungthluntu Peter in zingzan leitlun na um lai ih na sualnak pawl kha porh suak ringring ding sisehla zohman vanram um nuam ti an um lo ding. Curuangah, ngaidamnak ti tikah, thinlung muril, sunglam nun ihsin kan parah ah mawhnak a nei tu ih mawhnak le sualnak cu theihhngilh sak, rel nawn lo, ruat nawn lo, ttong nawn lo, kan parah mawhnak nei lo, kan lungawinak siatsuah dah lo vekin pehtlaih awknak neih kha asi. Cutin ti tikah ngaidam zomi zapi ten pehtlaih awknak hlun kha zawm sal ding tinak si loin thinlung sungah thuanthu sia pawl theihhngilh bepbep zo vekin nun sawn kha si.

Thuanthu ngaidam thei a tul: Leitlun milai thuanthu hi kan kut sungah a um lo. Mi zokhalin nitin te kan mai thuanthu kan ngan rero. Cuvek thotho in mibur, miphun, ram le miphun, pawlkom, mibur, hrin le hnam thuanthu kan ngan rero asi. A cang zomi thuanthu le tuisun ah kan tawn rero mi thuanthu pawl cu kan ngaidam thei a tul. Kan duh lo zet mi, kanmah mimal thuanthu, insang thuanthu, hrin le hnam, thuanthu, miphun le ram, peng le khua thuanthu, kan duh lo mi kan pom thei lo mi thuanthu tampi cu nitin in santiluang in a fen cuahco. Hi pawl ngaidam thei loin thinheng le lungawi thei loin a um tu cu a damsung riahsia in lungawi diriam nak nun a nei dah lo ding. Curuangah, kanmah in kan thleng thei lo mi santiluang thuanthu cu kan ngaidam thei a tul. Kan tuah thei lomi kan ngaidam ih kan pomrem thei hnu lawnglawng ah kan tuah thei mi, kan thuanthu nung khal a tha bik, le a sunglawi bik, a lungawi bik thuanthu kan ngan thei ding asi. Dunglet hawi in a bung zomi caw-hnuai rut tum rero khal at-thlak asi. Mi zocio khalin mai nitin nun hma khua ah Pathian in thleng dingin a sian mi, kan thuanthu nung cu a tha bik le a sunglawi bik lungawi bikin kan tuah thei nak ding hrangah thuanthu ngaidam thei a tul. Mi zokhal amah in a thleng thei lomi hrangah a tap rero tu cun a thleng thei mi le a tuah thei mi parah a lungkim le diriam ding khawp in, a ttha bik in, a tuah suak thei dah lo ding. Na thuanthu, na insang, na hrin, na peng, na miphun, na ram, na pawlkom thuanthu pawl kha ngaidam aw la, na tuah thei mi, tuisun ah a tha bik, na hmaika ah Pathian in a lo ret sak mi kha fel thei bik in na neih mi, theihmi, le ti thei mi suah in zuam sawn aw.

Mi pakhatkhat in 'kei cu zianghman ngaidam ding ka nei lo" titu tla kan um men thei. Asile himi ca na siar zan cu bang tuk loin hna ttuan cawl aw la, na ihzawng ah minute 30 hrawng to in thu ruat ttha sal hnik aw! Ziangthu pawlin na lungsung a lo luahkhat ih ziangthu pawlin na lungawinak a lo laksak, siatsuah theu, zovek le ziangvek thuanthu pawl na hna sungah a lut tikah na lungawi lonak sim dingin na sunglam in a lo turh ut-o theu, ruat ttha sal aw! Na kiangih um, na nupi/pasal, unau, rualpi ttha pakhatkat in na theih dah mi milai hmuah hmuah kha pakhat hnu pakhat an tthatnak rel in fak ciamco sehla zo ih hmin a sal tikah na mithmai a thleng aw dingih na awm sung a tur et-uo ding? Ngaidam ding na nei lo si loin na thei aw losawn tla asi thei. Ziangsaw midang siatnak, nangmai siatnak sualnak le tlamtlin lonak, hawm thawh awknak, thuanthu sia, ninghannak, riahsiatnak, le lungawi thei lonak thu pawlin na lungsung a lo luah theu? Na ngaidam zo asile na ngaidam zomi pawl siatnak hrimhrim a ruat khal ruat nawn hlah aw la na ka hrimhrim in suak nawn hlah she! Na ngaidam zo mi mi/nu/pawlkom/mibur ih tthatnak an rel na theih tikah an tthatnak le thapek nak lawng kha na thinlung in ruat ve thlangin thlawsuahnak le thazang peknak tongkam lawng khan a kaa ihsin suak ve thlang sheh!

Na Pathian in a lo ngaidam zo vekin na thuanthu le midang thuanthu khal kha ngaidam aw la na nitin nun cu lungawi sopar ten diriam zetin na Pathian thawn kutkai in leng thlang aw! Milai damsung cu tawite lawng asi, na tuah theilo mi parah thinbang in um dah hlah aw! Na tuah thei lomi parah thinbang in na um ruangah na tuah thei mi hman ttha ten na tuah thei nawn lo theu asi lo maw! Bang thlang aw la, na neihmi, theihmi, ti theimi thawn na kiangkap ah Pathian in amai hmuihmel keng in a sersiam mi le a duhdawt ih a fapa thisen in a thlen mi milai, nangmah thawn pehtlai dingin Pathian na kiangkap ah a lo pekmi na miphunpi, zumnak le thisen ah na unau pawl kha duhdawtnak le hnam awknak thianghlim in hnam hai aw! Cuticun mangbangza na Pathian in a lo kamcia mi laksawng na co ngah ding. Na Pathian in thil pakhatkhat tuah dingin a lo fial tikah a lak in a lo fial dah lo. Curuangah, "ngaidam aw" a lo titikah "Ka ngaidam thei lo, amawhtuk, ka thin a naa tuk" ti hlah aw! Laksawng tumpi na ngah ding asi! Cui laksawng cu satan in na ngah ding a duh lo ruangah na thinnat nak le ngaidam thei lonak ding lawnglawng na hna sungah a lo thun ih na ruahnak sungah a lo cawkbuai ringring nak asi! Pathian thu maw na lung saw ding, satan thu, na Pathian ti lungawi in laksawng na co ding maw, satan na tilung awi dingih nangmah le nangmah na siat suah aw ding! Hril ding na hmai ah a um!

NA NGAMDAN DING MAW?