16.                   KHRIH THAWN PEHZAWMNAK NEI LO

                                   'Khrih thawn pehzawmnak kan rak nei lo'                                                                                                                                                           ( Eph.2:12 ).

                        Thuhmahruai ih ka hmanmi cang hin Ephesian zumtu pawl khristian an si hlanih an dinhmun kha a lailang. Cu lawng si loin Khrih ah zumnak nei lo tu pawl hmuahhmuah ih dinhmun khal a tarlang thluh a si. Hihnak ih dinhmun sia hi a thlen theih nawn lo ding ! Sumpai tlaksamnak, hrisel thei lonak, inn le lo neih lonak, rualpi the neih lonak, le mi hmuhsuam mi sinak pawl hi duh um lo zet dinhmun a si. Cu hmuahhmuah hnak in Khrih thawn pehzawm awknak neih lo cu a se bik le a pittawp bik dinhmun a si.

                        Hi thutak sungah ziangvek in zirh duh ti tuisun ah zoh hnik uhsi. Zovek milai hman in kan sim fiang thei lo ding nan Pathian thu in himi ca siar tu hnen ah theihter mi a nei ko ding.

1)                     Ziangvek dinhmun ah mi pakhat cu Khrih thawn pehzawm awknak a nei lo tiah kan ti thei ding ?

                        Ziangvek dinhmun ah mi pakhat cu Khrih thawn pehzawm awknak nei lo a si tiah kan ti thei ding, ti ih thusutnak hi a hmaisa ah ruat tlang hnik uhsi.

                        Khrih thawn pehzawm awknak nei lo tihi keimai duhzawng thu ka belh cawp men mi a si lo. Hi tongkam hi keimai phuahcawp men mi a si fawn lo, Thlarauthianghlim kaihhruainak hnuai ah rak nganmi a si. Paul in Ephesian kawhhran pawl hnen ah khristian an si hlan thu a theihter sal nak ih a hmanmi tongkam a si. Rinhlelh ding a um lo, khristian an si hlan ahcun theihnak nei lo, thimlak ih rak nung an si. Milem bia le Pathian nei lo, Pathian dik lo dianna rak be tu an si. Asinan hi pawl cu an rak lan thluh zo. A sim duhsan kha hi pawl lawng hi a si hmel lo : ' Hlan ahcun Khrih thawn pehzawm awknak nan rak nei lo' ( Eph.2:12).Asile ziang a sim duh a si ding ti ruat hnik uhsi.

a.                     Mi pakhatkhat cu a ruahnak sungah Khrih theihnak a neih lo ahcun Khrih thawn pehzawm awknak a nei lo a si. Milai thawngza tel in hivek dinhmun ah an um a si ti cu rinhlelh ding a um lo. Khrih cu zo a si, ziang a rak tuah, ziang a rak zirh, ziangruangah khenbet in a rak um, tu ah khui tawk ah a um, minung hrangah ziang a si ti khal an thei lo. A tawizawng in Khrih thu thawn peh aw in an pit thla bembem. Cuvek milai lak ahcun a pakhatnak ah Pathian nei lo pawl an tel. Asinan riahsiatthlak zet in, an mah lawng an si riai lo. Tulai ramtin ah Pathian biakmi nei vek siin Khrih thu zianghman theihmi nei lo mi tampi an um. Khrih thu ziang an thei tiah sut hai aw la, an theihlonak thim lak ihsin an lo saannak in na mang an lo bang ter ding. /An inn ah va leng aw la, Khrih ih thu hnak in Mahomet ih thu an lo sim thei sawn ding. Hivek dinhmun hin ram tampi le khawpi tampi cu an hloral cuahco a si. Cuvek milai pawl thu kan sim thei mi pakhat cu Khrih thawn pehzawm awknak an nei lo, ti a si.

                        A hrekhat tulai san ih Pathian mi ti aw pawl lak ah ka simmi a pom lo tu an um a si ti ka thei. Leitlun milai hmuahhmuah cun Khrih thu an thei maw, thei lo maw pehtlaihawknak an nei cio a si, an ti. Zokhal an nun lai ah Khrih thu an thei maw, thei lo maw an thih tikah Khrih ih zangfahnak in vanram ah laksoh an si thluh ding an ti! Cuvek ruahnak cu ziangti hman in Pathian thu thawn rem theih a si lo. Hitin ngan a si: 'Hihi kumkhua nunnak cu a si, Pathian diktak umsun nangmah le, na thlahmi Jesu Khrih theih hi a si' (John 17:3). Pathian theihlonak hi misual pawl ih sualnak langter tu pakhat a si ih Pathian in an par ah nineta bik ah thu a then leh ding(The. 1:8). An theih lomi Khrih cu an mah rundam tu a si thei lo. Pathian thei lo pawl hi an thih tikah ziangvek dinhmun ah an thleng ding; thuthangtha thei dah lo tu pawl hi Pathian in ziangtin thu a then ding-hivek thusutnak pawl hi him zet in kan tanta ding mi pawl an si. Hnangam zet in kan um thei nak pakhat cu 'Leitlun hmuahhmuah thuthen tu cun dikzet in thu a then ding a si'(Sam. 18:25). Asinan thuthiang cu tlansan men ding kan si lo. Bible in Khrih theih lonak cu Khrih thawi pehzawm awknak nei lo a timi a si maw, silo.

b.         Asinan, hi lawnghi a si hrih lo. Mi pakhat cu a thinlung in Khrih zumnak a neih lo ahcun Khrih thawn pehzawm awknak a nei lo a si. Khrih thu cu tamzet thei cingin a mah ah kan thinlung hngat aw lo in rak um ziar hi thil awlte a si. Khristian zumnak thurin.Khrih cu fala thianghlim ih hrinmi a si nak thu, Pontius Pilate hnuai ah thihnak tiang a rak tuarnak thu, a thihhnu ah phum in a um ih nihum hnu ah a thohsalnak thu pawl nal zet in a lo sim thei tu ding minung tampi an um. Tlawngah ca cu an zir ih an theihnak sungah ngawl tlengtleng in an thei. Asinan an theihnak cu zianghman nun mi an nei lo. Khrih a si lomi thildangah an thum aw. An nungcang tha le nuntudan a mawi, an khawm awk theunak le an nuntudan maw, tihnim zomi an sinak le lalpai zanriah an kil theunak pawl, hi pawl hi vanram kaitlak an sinak ah an hngat awknak a si. Asinan, Pathian zangfahnak in Khrih sungah zumnak ih nun ding thu-a a tak nunram ih Khrih thisen ah hngat awknak thu, Khrih ih diknak le ai awhnak ah hngat awknak thu-hi pawl hi zianghman an thei lo hulhual a si. Hivek minung pawl thu thawn pehaw in kan sim thei mi pakhat cu Khrih thawn pehzawm awknak an nei lo, ti a si.

                        Ka sim roro mi thutak hi mitampi in an pom lo a si ti ka thei. A hrekkhat cun Khrih hmin in tihnimnak la tu hmuahhmuah cu an tihnimnak ruangah Khrih taksa peng ah an zawm zo a si an ti. Cun midang hrekkhat cun an thinlung in Khrih cu an theih ahcun cubak kan nih in zianghman thusut ding kan nei lo a si an ti. Mi pakhatkhat cu zumnak nung a neih hlan lo cu Khrih thawn pehzawm awknak a neia si tiah sim dingah Bible in a khap a si. Tihnimnak cu Khrih ah kan nei a si ti theihthei nak a si lo. Simon Magus kha tihnim zo mi a si nan Lalpai rawngbawlnak ah zianghman covo le telnak khal a nei lo. Thluak sungah Khrih thu theihnak men in Khrih ah pehzawm awknak kan nei a si ti theinak kan nei lo. Ramhuai pawl khal in Khrih thu cu an thei ciang tuk nan Khrih ah zianghman covo le pehzawm nak an nei lo. Rinhlelh ding a um lo, Pathian in a mele sa pawl cu sankhuk rei ah a thei thluh zo a  si. Asinan, minung cun a zum hlan lo cu ziang thiamcoternak hman a nun ah theihmi a nei lo a si. Milai pakhat thiamcoter dingah milai theitheihnak le duhthlannak pawl kha zianghman ah siar lo in Pathian in hna a tuan lo. Curuangah thusutnak a ummi cu 'kan zum maw?' ti a si. Hitin ngan a si; 'Zokhal Pathian Fapa a zum lo tu cu nunnak a nei lo ding, Pathian thinhengnak cu a par ah a um a si'. 'Zokhal a zum lo tu cu siatsuah in an um ding'(John 3:36; Mark 16:16). Bible tongkam hin san a nei a si ahcun, zumnak um loin Khrih ah pehzawm awknak zindang a um lo a si.

c.         Thildangpakhat sim ding ka nei lai. Mi pakhatkhat nun ah Thlarau hnatuannak hmuh ding a um lo a si ahcun Khrih thawn pehzawm awknak an nei lo a si. Khristian ti aw pawl mi tampi in sungmuril ah Thlarau hrinnak in thinlung piantharnak ngaingai hi a thei lo an um ti cu mitmeng thei poh cun an hmu ding. Na sut hai a si ahcun khristian sakhua nak cu an zum thu an lo sim ding; biak inn ah pelh lo ten an khawm theu thu; siatni thatni ah kawhhran dan vek ih ziangkim tuah a tha an ti thu; an khristian zumnak le dan le dun pawl cu do kalhtu an um tikah thihngam ih an tan ngam thu; an neihmi cu Pathian ram hrang ah an peknak thu; thiltha  tuahnak ah cun an hman awk theinak thu pawl an lo sim ding. Asinan, khui ahsaw Thlarau in an nun ah hna a tuan mi a um ? An duhnak le an ngainat nak thinlung cu khui ah an thum? An nuntudan, an duhdan le an tlanlen dan ah zo ih thlam saw a lang? Aze! asannak ding cu pakhat lawng a um! Thlarau ih sersiam tharnak, le thianternak pawl hi an mai mimal nun ah zianghman theihmi le ton mi an nei lo. Pathian hmai ah mithi an si lai hrih. An nunnak an hman awknak ah Khrih ih thlam a lang lo ih midang sawn thlam a lang theu. Cu pawl dinhmun hrangah thil pakhat lawng sim thei mi kan nei. Khrih thawn peh zawmawknak an nei lo.

                        Tui ka simmi khal hi mimal te lawngin an pom ding ti ka thei. Mi tamsawn cun hitin an lo sang ding, hihi a luar tuk ih a atthlak tuk, khristian sinak taktak hrangah a tulmi hnak in a feh hla tuk ih a phut tamtuk, mi zate ih piantharnak phut awk cu a tul mi a si lo. Hivek um loin vanram ah mi thianghlim pawl vek in kan kai thotho ding, an lo ti ding. An hnen ah ka saan thei mi cu, thuthiang in ziang a sim, ti a si. Lalpa'n ziangtin a sim? Hitin ngan a si, 'Mi pakhatkhat cu a pianthar lo ahcun vanram ah a lut lo ding'. 'Na pianthar ih nauhak te vek ah na sal lo ahcun vanram cu na kai thei lo ding'. 'Zokhal Jesu Khrih thawn pehzawm awknak ka nei a ti tu cu Jesu Khrih vek ih ta a si lo' ( John 3:3; Math. 18:3; I John 2:6; Rom. 8:9). Thuthiang hi siatsuah theih a si lo. Bible tongkam hin ziangtal san a neih a si ahcun zokhal Thlarau a colo tu cu Khrih thawn pehzawm awknak an nei lo a si.

                        Thinnat thlak zet in mi tampi hi thu thei lo an um! Khristian sakhua nak ih a sinak taktak zianghman theihmi an nei lo. Khrih, Thlarau thianghlim, zumnak, zangfahnak, piantharnak, thianternak, ti pawl hi an hrang ahcun an sakhua nak ih hman lar zet mi tongfang le hmin pawl an si. Hi pawl hin an nun ah umziah nei in an rundam nak hrampi a si nan, an nun ah zianhman nunpi ding in san an nei lo. Cuti a sile cuvek pawl theihfiang nak um loin vanram ah mi pakhatkhat cu hruaisoh a si ding maw? A cang thei lo! Khrih thawn pehzawm awknak an nei lo, Khrih thawn peh zawm awknak an nei lo.

                        Riahsiatthlak zet in, milai ziangzat in mai mit hmuh ah mitha an ti aw ding? An mawhphurhnak ah tuah famkim thluh, mitinkim hnen ah tha tawk, kawhhran hnatuannak ah le khawm awknak ah fel tawk, mualphonak nei dah lo, cuvek an mai tuahthatnak pawl cu an lo sim cak zet mi a si ih cui an tuahthatnak pawl ruangah cun vanram kai dingah an ruat aw. Sual ih sungril, khrih thisen ih thawinam pekmi, ai awhnak le zumnak pwl cun an sakhua nak ah hmun an nei lo. An sim tambik mi cu an mai tuahnak a si ih zumnak thu cu an sim duh lem lo sawn theu. Cuvek minung lak ah mi pakhat tal teh vanram an kai thei pei maw? Lamlam! Zumnak an nei lo, Khrih khal an nei lo!

                        Riahsiatthlak zet in Pathianmi lo zet minung paziat an um ding? Pathian cawlhni, Pathian thuthiang, Lalpai zanriah, Pathian kawhhran pawl thu cu ruat setset lo in an nung tlaitluan. Pathian in tuahlo ding a ti mi pawl an tuah tikah zianghman pawiti nak an nei lo. Pathian thukam pawl dokalh zawng hlir in an nung. Cuvek Pathianmi lo pawl lakah mi pakhat tal rundam an si thei pei maw? A cang thei lo! Thlarauthianghlim an nei lo, Khrih thawn pehzawm awknak khal an nei lo.

                        Ka thu simmi pawl hi a thawk ahcun a khunghar tuk, a hriam tuk, a khirhkhan tuk, ih mi a sawhna tuk a si ti khal ka thei ko. Asinan hi pawl hi thuthiang in Pathian thu vek in a simmi an si lo maw si? Hi pawl hi thutak an si ahcun kan phuangsuak lo ding maw? A tul a si  ahcun fiang zet in kan tarlang lo ding maw si ? Ka thinlung ka thei aw lo a si lo ahcun, Pathian thinlung sungah duhdawtnak ih misual pawl hnen ah theihter ka duhmi a si. Pathian thinlung sungah duhdawtnak le zawnruahnak ti cawk lo a mah hawltu pwl hrangah a um a si. Cui Pai duhdawtnak le zawnruah nak cu leitlun misual pawl hnen ah theihter ka duhmi a si. Asinan, theihtheinak nei lo, zumnak nei lo, piangthar lo pawl hi Khrih thawn an pehzawm awknak ding zianghman ka hmu lo a si.

                        Keimah ka dik lo ih lamzin thasawn i hmuh theitu an um a si ahcun ka lung a awi zet ding. Curuangah, lamzin dang i hmuh theitu an um lo a si ahcun tui ka fehnak lamzin hlun te ahhin ka feh vivo ding. Zianruangah tile Pathian thu hi a si lo zawng ih lakkawi ruangah mawhsiat in ka um lo nak dingah hi thutak pawl hi ka hnawng thei lo a si. Thlarau tampi nunnak thisen cu ka kut parah mawhphurhnak a tlak lo nak dingah daiten ka ummen thei lo. Theihnak nei lo, zumnak nei lo, Thlarau thianghlim co lo tu pawl cu zokhal si hai seh la Khrih thawn pehzawm awknak an nei lo.

2.         Milai cu Khrih tello in ziangvek dinhmun ih ding saw a si? Thudang ka sim duhmi ah ka feh vivo dingih milai cu Khrih thawn peh zawm awknak a neih lo tikah ziangvek dinhmun ih um a si ti kan zohtlang hnik pei.

                        Hikhal hi ka thutlangpi sungih a tel mi, ngai pawimawh zet dingmi a si. A sinak vek ciah ih ka sim thei ahcun mi lungawi ka va si zik em. Himi casiartu lak ah mi hrekkhat cu ' Si e, Khrih thawn pehzawmnak nei lo in ka nungih ziang a pawi? ' tiah in ti men ding, ti ka zum. Asinan Pathian cu an par khal ah a thin a ti sau ringring ding tiah ka zum. " Kei cu midang mitmpi pawl hnak in thatlo nak ka nei ciamco cuanglo. A neta bik ahcun ziangkim a fel thluh leh men ding tiah ka ruat!" Thaten i ngai aw la, ninghan thlak zet ih bumin ummi pawl thu Pathian bawmnak in lo hmuhter ka tum ding. Khrih tel lo in ziangkim an tha leh thluh lo dingih, ziang hmuahhmuah siatsuah an si leh thluh sawn ding.

a)         Ahmaisa ah, Khrih thawi pehzawm awknak nei lo tu pawl cu Pathian thawn peh zawmnak nei lo an si. Paul in Ephesian pawl hnen ah himi thu thawn peh aw in fiang zet in a sim hai.' Khrih thawn pehzawmnak nan nei lo' a timi tongkam kha 'Pathian thawn pehzawmnak nan nei lo' timi tongkam thawn a tawp ter. Thaten a ruat lo tu cu a mang a bang thei men. A thianghlim le a ropi Thlarau ih nung lo tu cun Pathian a theihdan hi Pathian ih sinak hnak ih niam tuk in a rak thei theu a si. Milai mizai cu a sual, a se linglet thluh zo a si ti a hmu thei lo tucu a mti a caw a si ding. Asile, rulkhuk vek tluk ah ten um za a simi milai cun Pathian ti lungawi ding in ziangtin a pan thei ding? Tihnak um lo ten hnangam zet le duh aw zet in ziangtin Pathian cu hmaton in a zoh ngam ding? Zianghman thlaphannak le thlahrun awknak um lo ten ziangtin Pathian thawn pawl aw in, a kumkhuain um tlang dingah duh thu a sam ngam ding maw? Pathian in teh a sinak thianghlim thawn a hal (hal-sinak bang aw lo ih hmunkhat ah umtlang thei lo me ) aw mi sual le bawrhhlawhnak pawl ih thuam aw mi milai cu zianghman thina thianhlim ta lo in a pom thei ding maw? Curuangah Pathian le Palai karlak ah palai a um hrimhrim a tul ih cui Palai cu Khrih a si.

                        Pathian duhdawtnak le zawnruahnak cu Khrih thawn hnawmhnawihnak um lo in zo saw a sim ngam um nan si? Cuvek duhdawtnak le zawnruahnak thuthiang sungah ngan mi a um lo. Hihi thei ringring aw, ' Kan Pathian cu Khrih tel lo cun mi kangral tu meisa a si(Heb. 12:29). El awk ding a um lo, Kan Pathian cu zangfahnak le zawnruahnak ih khat a si. Asinan, a zangfahnak le a duhdawtnak cu Khrih sung lawng in minung hrangah remruat cia mi a si. Khrih zung lo in cu khui hmanah Pathian zangfahnak a luansuak nak ding lamzin a umlo. Hitin ngan a si: ' Fapa a cawimawi lo tu cu, a thlahtu Pa khal a cawimawi lo a si'. "Keimah cu Lamzin, thutak, le nunnak ka si: keimai sung loin zohman Pa hnen ah an feh thei lo " (John 5:23; 14:16). Khrih tel lo cun milai in Pathian thawn pehzawm awknak zianghman a nei lo.

b.         A dang ka sim duh sal mi cu, Khrih tel lo cun kan mah ah daihnak kan nei lo, ti a si. Mi zokhal in a sunglam ah sia-tha-theihnak a nei ih, a lung a awi ding a si ahcun a sia-tha-theihnak a lungkim hmaisak a tul a si. A sia-tha-theihnak hi a itthat a si lole a hrekkhat a thi vek in a um karlak sungcu zangfah zaten a rak lungawi tawk rero men ding. Asinan, mi pakhatkhat ih sia-tha-theihnan cu a thang harh ih a dunglam ih a sual tuah mi pawl le tulai fang ih sual a neih mi pawl a theihfiang awk tikah hmailam ih a ra thleng lai dingmi thuthennak ruangah a sunglam ah daihnak a um thei pawn lo ih daihnak pe tu a mamawh a si ti a thei aw. Cui daihnak cu zoin a pe thei? Sir awknak, thlacamnak, Bible siarnak, biak inn ah khawm awknak, Lalpai zanriah kil khawmnak, mai tisa duhnak hrem awknak pawl le sakhua nak ih thil tul dang pawl ah hman awknak in a rak zuam rero zo tla a si men ding. Hi pawl ahhin mi pakhatkhat ih sia-tha-theihnak sungih phurrit cu lakkiang theihnak a um lo. Curuangah daihnak cu a tlasam ringring ding!

                        Milai sia-tha-theihnak sungih phurrit cu laking in daihnak a pe thei tu thil pakhat lawng lawng a um; cucu Khrih ih thisen ih sual thianfainak a si. Khrih ih thihnak in Pathian hnen ih kan leiba cu in pek sak zo; cule cui leiba in peksak nak ih hlawknak cun milai thinlung sungah daihnak thuruk a pek a si. Cucun milai sia-tha-theihnak ih a beisei nak hmuahhmuah cu a di a riam ter. Cui sual thianfainak cun ziangvek mawhsiatnak khal a hlawnhloh thluh. Cucu milai thinlung sungih tihnak pawl khal a hlohter thluh. Hitin ngan a si, " Hi pawl nan hnen ah ka simnak hi keimah ah daihnak nan neih nakdingah a si". "Zumnak ih thiamcoternak ruangah kan Lal Jesu Khrih sungin Pathian thawn rualrem nak kan nei" (John 16:33; Ephe. 2:4; Rom. 5:1). Khros par ih thisen zar ah daihnak kan nei: thinlung sung daihnak le tiva luangvek ih a luang suak mi daihnak kan nei. Asinan Khrih tello in zohman in daihnak kan nei lo.

c.         A dang ka sim duh bet mi cu, Khrih thawn pehzawm awknak a nei lo tu pawl cu zianghman ruahsannak nei loih nung mi an si, ti thu a si. Cui ruahsannak cu mitin in kan nei si hmang tiah an rak ruat awk theu mi a si. Ka thlarau hrangah zianghman ruahsannak ka nei lo ti ah raltha zet in a lo sim ngam tu mimal te lawng ana hmu ding. Cun an sungih a ummi an ruahsannak cu ziangruangah a si ti lo sim thie tu cu cuhnak ih mal sinsin lawng an um ding (I Pit. 3:15). An ruahsannak ih a hramthawk, a umtuzia, le a cian zia pawl lo sim thei tu mimal te lawng na hmu ding! Minung tampi suangtuahnak cu zianghman lo men a sizia le siat tonni ah hngat awknak le harsatnak lak ihsin mi run thei dingah ruahsan tlak a si lozia a lang.

                        Asinan, Khrih lungpi parih sakmi, rundamnak hrampi, a hngetkhohmi nunnak ruahsanding a um a si(I Kor. 3:11). Himi nunnak hrampi par ih dinmi pohpoh cu a siatral lo ding. Hinahhin ruahsannak nung a um. Hi ruahsannak cu zaingvek hniksaknak khal a dawl ih a zohfiang tu pohpoh in a cianzia le a hngetkhah zia an hmu fiang sinsin. Thaten na zohfiang ahcun zianghman sawselnak a um lozia na hmu vivo ding. HImi ruahsannak hrampi ih a thum aw lomi ruahsannak cu zianghman man nei lo a si. Thal ih a kaang theu mi tiva hrek te vek in a tulcaan taktak ahcun a kang fai thluh theu. Hivek ruahsannak pawl cu lawngpi sunglam khawl tha lo vek a si, tikap ih a um lai ahcun a lenglam cu a mawi thlenthlen ih an fehsuak ih tipi parah a um lai fangah a khawl a siat tikah a par ih milai hmuahhmuah an pil hlo thluh theu.Khrih tello in khui hman ah nunnak lam ah mi hruai thei ruahnak dik a um lo, curuangah Khrih thawi pehzawn awknak neih lo cu ruahsannak um lo ih nun a si (Ephe. 2:12).

d.         A dang pakhat leh ah, Khrih thawn pehzawm awknak nei lo tu pawl cu vanram thawn sianghman pehtlaih awknak an nei lo a si. Hitin ka sim tikah an hrangah vanram ticket a um lo ka tinak men a si lo, Khrih tel lo in vanram ah an hrangah zianghman hmun a um lo, an hrangah nawmnak ding khal zianghman a um lo. Tlentu le rundam tu nei loin zohman in vanram cu an inn ah an hmang thei lo ding. Vanram ah um theinak a neih lozia a thei aw ding; ralthal zet, thinlung diriam zet le thinlung hahdam zet ih um theinak zianghman a nei lo ding. A thianghlim Pathian, a thianghlim mi Pathian fale pawl, a thianghlimmi vancung mi pawl hmai ah a ningzak in a lu hman a tung ngam lo ding. Hihi Khrih ih umnak vanram cu kan theihthei nak a fiang bik a si.

                        Khrih ih umlonak vanram ah um a tum tu cu zo saw na si? A dinhmun cu thei aw thlang aw. Bible in a simmi vanram cu Khrih ih umnak hmun a si, St. John in a simmi cu ' An rak thah mi tuu fano ka hmu '. Vancung ramih lal tohkham cu Pathian le Tuu fano tokham tiah kawh misa si. Pathian Tuu fano cu vancungram biaknak hmun ih Eng a si. Vancungram ih a ummi mithianghlim pawl cu Tuu fano ih a cawm dingih nunnak tiva kiangah a hruai hai ding. Mithianghlim pawl vanram ah an tawnkhawm nak cu Tuu fano mo lawm puai tiah kawh a si.(Thup. 5:6 ;  22:3 ;  21:22,23  ;  7:17 ; 19:9). Khrih tel lonak vanram cu Bible ih a simmi vanram a si thei lo. Curuangah Khrih thawn pehzawm awknak nei lo tu cu vanram thawn zianghman pehzawm awknak nei lo tinak a si.

                        Hi pawl tlun ah awlsam set ih theih ding thildang pawl ka bet hrih ding. Khrih thawn pwhzawm awknak neih lo cu nunnak, thazang, himnak, nei loin lamzin dik ih ummi khal an si loih vanram ah zianghman diknak nei lo le zohman dinpi tu rualpi tha khal nei lo an si. Khrih thawn pehzawm awknak nei lo tu pawl vek in zohman an nun tawpnak a se dah lo!

                        Noah hrangah lawng; Igypt tram ih Israel pawl hrangah lantak puai; nelrawn ramcar ih Israel pawl hrangah manna, tisuaknak lungpi, darrul tarmi, vanparih zan ah meisa le sun ah khawdur, an rai thawinak rannunghi pawl hmuahhmuah hi an thlarau hrangah Jesu Khrih a rak tarlang awk nak a si. Hi pawl a rak colo ih a hlawknak rak co ve lo tu pawl cu siatralnak ah an thleng.

                        Thinghram cu a hnge hrangah ziangtluk a tha, thli cu lung hrangah ziangtluk a thupi, rawl le tidai cu kan taksa hrangh ziangtluk a thupi, ni cu sersiammi hrangah ziangtluk a thupi-hi pawl hmuahhmuah hi an mah le tulnak cio ah an thupit hnak in Khrih cu kan hrang ha a lotheihlo ih tulmi le thupi tuk a si. Khrih thawn pehzawk awknak nei lo tu pawh vek in zohman bawmtu nei lo zangfah um an um lo!

                        Hi leitlun milai pawl hi an thanglian ih an hung upat tikah tarlam pan in cawr le nat le thih ti an neih lo ahcun ka cangan rero mi hin zianghman man a nei lo ding. Asinan, na theih ding mi cu cawrnatnak, thihnak le thlanmual cun ruahsiatthlak zet in na hmailam ah an lo hngak ringring a si.

                        Hi leitlun nun hnu ah thuthennak, vanram, le helram tivek pawl a um lo a si ahcun cuvek pakhatkhat ton dingah timtuah cia ding in lo fawrhfial nak ah tui ka ca ka ngan rero nak khal hi a lak a si ding. Ka tha a bang lak men, ka tikcu a cem lak men, ka neihnak a cem lak men, mi huat ka hlawh lak men a si. Asinan, na sunglam ah sia-tha-theihnak na nei. Na thei fiang keukeu. Thlanmual lenglam na thlen tik ah ziangkim na tuahmi pawl cu hmaton in lo salhsuah tu ding aum a si ti lo sim sal a tul lo. A ra thleng lai dingmi thuthennak a um a si.

                        Hi thu hi thu namen a si lo. Sakhua ngiahsak lo pawl in an ngaih sak lo ruangah an luat theinak a um cuang lo. Curuangah zokhal Pathian in sia-tha thleidan theinak thinlung  a pek mi hmuahhmuah in tha zet ih ngaithla in an nunnak hrangha ngaihtuah ding an si. Hihi kan thlarau thu ihsin a thawk mi thusutnak thupi zet a si. Hihi kan thlarau thu ihsin a thawk mi thusutnak thupi zet a si. Curuangah Khrih tawi pehzawm awknak a nei lo tu cu unsedawng an si!

1)         Tucu himi casiartu nan zaten pakhat hnu pakhat mahle mah cek aw fel dingah thusutnak malte ka lo sut duh. Khrih thawn pehzawm awknak na nei  maw?

                        Na nunnak hi thu thaten cek fel lo in le zianghman ruat loin liam ter men aw hlah. Tui sun ih na nun vek hin na nung ringring thei lo. Ei le in caan, ihthah caan , thuam awk caan, sumpai i hawl caan, thiltha tuah caan le thiltha lo tuah caan pawl a tawpnak ni a thleng leh ding. Tui na umnak hmun cu a lawng leh dingih, mithi cia pakhat ih thu kan rel vek in na thu khal rel a si leh ding. Hi leitlun na nun sungah Khrih le Pathian thawn pehzawm awknak nei lo in na rak nung ih cuti thotho in na thi a siahcun na thih hnu ah khui tawk ah saw na feh ding? Khrih tawn pehzawm awknak neih lo hnak cun leitlun ah sumpai nei lo, rual le pi neilo, taksa hriselnak le lennak neihlo khal hi a letthawngkhat in a tha sawn a si. Khrih thawn pehzawm awknak neih lo hnak in leitlun milai in thiltha lo a ton theimi leitlunah a um lo.

2.         Khrih thawn pehzawm awmnak nei lo in na rak nung a si ahcun duhdawtnak in ka lo sawm, na nuntudan thlakthleng thlang aw. Khrih cu hmuh theih ih a um lai ah hawl lohli aw. Na kiang ih a um lai ah a mah cu ko aw. Amah cu Pathian kut vawrhlam kap ah a to ih na hnen ih a ra tu pohpoh cu ziangtluk ih sual le santlailo, le mi tha lo khal siseh la a pom ih rundamnak a pek hai. Amah cu Pathian vawrhlam kap ah a to ih, zokhal a hnen ah sual sirnak thawn a pan tu hmauhhmuah, tui hlan ah Pathian duh lo zawng in ka rak hmang aw sual zo ih tucu ka sinai vek in Pathian hnen ah bawmnak ka dil, ti ih a mah pan tu hmuahhmuah pawl thlacamnak thei ding ah le sang dingah a hngak ringring. Khua a tlai hlan ah Khrih cu hawl aw. Na nunnak kha Khirh hnen ah hngat aw mei aw. Amah pan dingah na ningzak hlah seh. Tuikum hi Khrih thawi nan rualpi that awk kum ah hmang aw la, lehhnu ah kan dungkum kha ka lungawi bik kum a si na ti leh ding.

3.         Khrih thawn pehzawm awknak nei in a mah cu na rualpi thal ah na neih zo a si ahcun na lung awi dingah ka lo fawrh  duh. Na rundam tui zangfahnak, na sankhuk umhmun ding vanram, na sankhuk innpi, a thi dah lo ding na rualpi thal le na nitin nunah lam a lo hruainak thu pawl hi tuhnak ih thuk le kau sinsin ih thei dingha zuam sinsin aw. Tui hnu rei lo te ah tui a um zat nan sungza hman kha nan kim thei nawn lo can a thleng cing ding. Curuangah na innsang zaten Khrih ah a hlo thei lo mi le a hngetkhoh mi ruahsannak nan neih mi cu ziangtluk ropi saw a si? Khui tawk hmun le khui ram khal ah na duhdawtmi pawl thawn hi leitlun nun ah then aw hman uhla a siat thei lo ruahsannak nan neih mk Khrih ih innsang ah nan tawng aw thluh leh ding, ti ruahzannak na neih mi in na nunah hnangamnak a lo pe ding.

                        Thangharh thlang aw la, Khrih thawn pehzawm awknak a nei lo tu pawl ih dinhmu a tih nunzia hi theihter hai aw. Vawi tampi sumpai tlaksamnak, ti le rawl tlaksamnak le kawhhran thubuai ti pawl cu cawp le cawp ah kan thei leuhleuh. Harsatnak a tong tu pawl cu  kan theitawk suah in bawm cio uhsi. Asinan, cuhnak ih zangfag umza dinhmun ah a ding tu pawl an um a si ti theihhngilh hlah uhsi. Cu pawl cu zosaw an si? Khrih thawi pehzawm awknak a nei lo tu pawl cu!

                        Kan sungkhat Khrih thawn pehzawm awknak a nei lo tu an um lai maw? An hnen ah thuthangtha cu simin Pathian lalram hrangah an hawl ve thei nak dingin thlacam sak in fawrhfial cio uhsi. An mah pawl Khrih hnen ih kan hruai thei nak dingha n daltu lungte pakhat hman hlawnlo in tanta hlah uhsi.

                        Khrih thawn pehzawm awknak a nei lo tu innhnen na nei maw? An thlarau rundam an si theinak didngah a cang theimi lamzin um pohpoh tuah uhsi. Zohman hna an tuan thie lo caan, zaan a thleng cing ding. Khrih thawn pehzawm awnak nei ih nun cu daihnak, himnak, le lungainak a si ti thei tu le Khrih thawn peh zawm awknak nei lo ih nun cu siatral nam kham tlang ih ding an si ti a thei tu cu mi thlawsuak an si.