FIM: A tha bik hrilthiamnak THUTAK

Fimnak timi cu ziang asi tiah FCCI intermediate Sunday school mino pawl ka sut tikah Thangte in “A tha bik hril thiamnak asi” ati.

Tlawngta hrangah tlawng tha bik, thilri lei tu hrangah a tha bik, thuam awk tikah dinhmun le tikcu zir in zoh mawi bik, neih mi sumsaw a tha bik in hman thiamnak, refugee pawl hrangah khui tawk ramah feh asile a tha bik ding, umnak hmun tha bik, a ngai tu pawl theih nuam bik tongkam hril thiamnak, a tha bik in tikcu le can hman thiamnak, a tha bik lam hruai tu rualpi hril thiamnak, thinlung sung khawluah tu ruahnak tha bik hril thiamnak, tvp, in milai zokhal mai nitin mai hrilnak vekin nun le tlanlen asi. Asile, nitin te theihmi, neihmi, le hmanrua bungrua, kimcang lo le famkim lo lakah ziangtin a tha bik ka hril thiam dingih ka hril mi cu ziangtin a tha bik asi ti ka thei thei ding?

Milai in nitin nunah kan hril mi hi a tha maw a tha lo timi a rah a rah suak hnu lawngah kan theithei theu. Voi tampi cu tikcu reipi hnu lawngah hril fuh le fuh lo kan thei aw sal tikah hril fuh lo tu hrang ahcun can a liam hnu ah mai awm cum rero a tul theu.

Mi tampi cu an no lai can an hmandan an hril dik lo tikah an tar man hlanah leitlun an suahsan a tul theu. Mi tampi cun nupi pasal an hril fuh lo tikah ninghang riahsia ha cang rial in tthen awknak a suak theu, tthen awk lo hmanah damsung hellram vekin mai innsang sungah a ummi mi tampi an um. Voi tampi hmun tampi ah hotu an hril sual tikah pawlkom tthentthek awknak a suak theu. Mi tampi cu an tluak le thinlung sungah ruahnak suangtuahnak tha lo an um ter, thu sia in an thinlung khua a luah kau tuk, an awmsung hmun luahtu dingah thu sia  an hril ruangah mithmai sia le lungawi thei loin an nitin lungawinak siatsuah sak in an um theu. Mi tampi in rualpi an hril sual ruangah bum awknak thang sungah an tla lut ih bum in ka um asi ti khal thei aw loin an mit sawhcawt vekin an vak rero theu. Mi no tampi cun an no lai ah harsa tuar in fim le ca zir an paih lo ih nun awlsam le nuamnung cennak an hril sawn ruangah kum 30, 40 an kim tikah lungawi thei loin Pathian, dinhmun le midang vuihram in an um theu.

Cun mi tampi khrihfa ti aw pawl cun midang tthatnak hnakin siatnak le thangsiatnak an hril sawn ruangah anmah le anmah thei aw loin an pu satan lungawi zawng an tuah rero theu. Duhdawtnak in remnak daihnak tuahtu si hnakin huatnak le iksiknak karhzai ter tu si ding an hril sawn ruangah an theih lo, an pu-pi satan lungawi zawng an tuah rero theu. Voi tampi cu a tak le a lem thleidan thiam lo ruangah mi tampi in a lem an hril sual tikah a rei hlanah an neih sumpai, an cantha an seng lak asi ti an thei aw tlai tuk theu.

Samson mi cakpa in tisa thinlung duhzawng a hril in Pathian thu a ngai lo tikah a cahnak hmuahhmuah cu a hlo theh ta. David siangpahrang pa cun a tisa hiarnak in a thinlung a uk ih mi nupi cu a ihpi tikah a mualpho nak maksak a tawng. Saul siangpahrang cun Pathian thu hnakin amai ruahnak hmangin  a hril tikah Pathian thinhengnak a tawng.

Laimi pawl cun mi pakhatkhat kha hotu le hruaitu ah ret hnakin anmah le rualpi, kiangkap kawmkhawm malte cio in hruaitu si an hril sawn ruangah pawlkom tampi ah an tthen awk theh tikah a cakzet mi mibur thazang an nei thei lo.

Evi in amai hrang tthatnak sihmang ati ih Pathian thu hnakin satan thu ngai ding a hril sawn tikah a pasal cu ti mualpho in sersiam mi milai zapi ten sual sungah a luh pi.

Hril sual cu tuahsualnak hnak hmuahhmuah ih hram asi.

Hril sualnak thu thlangpi malte tahthimnak vekin zoh hnik uhsi.

I.                   Pakhatnak ah theihnak tlaksamnak:

Hril sualnak hmuahhmuah zohsal tikah theihnak tlaksamnak thawn a pehtlai theh ti theih asi.

“Leitlun ah ziang rawl a thaw bik?” thusuhnak sang thei dingin leitlun rawl hmuahhmuah na nei ih an thawtnak na theih thluh, an thawh dan thleidan thiamnak na neih lawngah mi senpi zapi a zate hrang a dik mi na sim thei ding. Mi pahnih lole burhnih an to aw, an do awk tikah zo a mawh deuh ti thu thleidang thiam dingin an buainak thu thawn a pehpar mi thu hmuahhmuah na thei hnu ah nangmai sunglam ih duhbik, huatbik, mi thleidannak mizia ih hnaihnok nak tel loin thu hla kimcang na theih mi parah na thluak in thu na tthen lawngah zo a mawh, mawh lo timi thu zapi hrang a dik mi na sim thei ding. Malaysia ah a ummi refugee pakhat cun leitlun khui tawk ramah ka feh ding tiah a ruat tikah a hrang a tha bik tiah a ruat mi cu midang hnen ihsin a theih sawng mi lak ihsin amai mizia thawn a rem aw bik ram kha a hril a tul, cucu a hrangah a tha bik asi ti theih nak a um lo nan a mai hrangah amah in a theih mi lak ihsin a mizia duhhrilnak in a duh bik mi ram lawng a hril thei.

Democracy, mipi uknak, ih tlaksamnak bik pakhat cu pawlkom hruaitu hril tikah ram, kumpi, mipi pawlkom cozah hruaitu ding hrangah ziangvek thiamnak, theihnak, pek awknak a tul ih hruaitu in ziangvek a tuan ding,  atuah dingmi hrangah ziangvek thiamnak, theihnak, le pek awknak a tul timi thei lo, theihnak tlasam mipi pawlin hruaitu an hril tikah anmai duhzawng, an lungawizawng tuah tambik, anmah thawn a naih awk bik an hril ringring tikah voi tampi cu senpi mipi hrangah a tha bik an hril fuh thei lo theu. Voi tampi cu vokpi in amah rawlpeknak kut a keu vekin theihnak tlasam tu mibur pi pawlin anmai hrang tthatnak tuah tu ding hruaitu an dodal can tampi a um. Theihnak tlaksamnak in an hril sual ruangah rampi thuanthu cu rapthlak zet dinhmun ah a ding theu. Theihnak tlasam tu pawlin ziangtik hmanah ka hril mi thawn a pehpar mi thu ka thei kim lo asi ti theihtheinak an nei lo. Tipithuamthum a thleng dah lo tu lai khawte fa pakhat in Rih lipi a hmuh tikah leitlun ah tili tumbik asi ti ah a zum vek khi asi.

Zir le fimkhur tul mi: Ni tin, second tin, na thluak le thinlung sungah khua a luah tu suangtuahnak, thu ruat mi, na lungput sersiam tu thuanthu paw, na kaa le hna sungah a lut dingmi, na hna le mit sungah a lut dingmi, na taksa thawn a dai aw dingmi, nangmah thawn a pehpar pehtlai ding ziangkim kha nangmai hril thei mi sungah a tha bik hril thei ringring dingin nangmai theihnak in a tlin lo asile nangmah hnakih theisawn hnenah bawmnak na dil ih a tha bik hril thei dingin a lo bawm duhtu na kiangah na nei ringring asile mi tlawsuak na si.

II.                 Pahnih nakah, milai mizia in thinlung a uk ruangah.

Tahtthimnak phun in simduh mi simfiang tum hnik sehla.

Voi tampi cu milai mizia in thinlung ruahnak a uk tikah mi tampi an rak ruat dah lo mi, ka dam sungah ka tuah ding tiah an ruat dah lo mi tla ruah lopi, tum lopi an hril sual theu. Taksa caaknak in milai thinlung cu a uk, sal ah a tuah tikah mipi tampi in nunau, nuahak , midang parah sual kawhmawh an bawl ih an pawng sual theu. Mit in a hmuh mi, hna in a theih mi, le taksa in a hiar mi pawl cu thinlung in a pai ih a thanglian vivo tikah milai in an ruahban lo tla tuah dingin an hril sual pang theu. A tawizawngin sim asile milai zo khal, a tisa duhnak in a uk tikah a siatha theihnak thinlung cu cang thei loin kaihrem bet, sal ah tuah asi theu. Curuangah, zuu in pa in zuu in a tha lo ti a thei, thinheng hmang pa in thinheng a tha lo ti a thei, mi relsiat hmang pa in midang relsiat a tha lo ti a thei, asinan a siatha theihnak thinlung cu a tisa mizia in a uk, sal ah a tuah tikah a duh lomi cu nitin a tuah rero. Cutin a tuah mi nuncan ziaza pawl cu a tha lo mi asi ti a siatha theihnak in a theihter tikah nun thleng awk lam si loin midang mawhnak in amai sualnak khuh dingin midang siatnak a sim ciamco theu. Cucu milai tampi, zate asi lo hmanah, cangvaihdan asi.

Cun, leitlun  milai kum pitling cin, a bik takin mipa pawl hi tisa mizia in hminthatnak (credit), le midang thu-nun (control) duh ruangah an siatha theihnak cu nambet, salah canter asi theu. Midang thunun (control) duh tuk tu pawl cun an mai thu hnuai ah a um thei lo tu pawl cu an hua mei, anmah hnakih a fim le thiam pawl cu an hua mei, mawh nei lo mifel le miding tla sual an puh mei. Hminthatnak duh tuk tu pawl cun midang hminthatnak le thiltha tuah mi parah an lung a awi thei lo. Cuticun, hminthatnak le midang uk duhtuk tu pawl tisa mizia in an thinlung le thluak pawl a ukbet tikah anmai hminthatnak le midang an uk thei nak ding asi ahcun thuphan thu, midang mithli tlaknak, senpi vangtlang lungawinak le hlawknak siatsuah tu,  le midang lungawinak siatsuah tahrat khalin ziang pohpoh an tuah mei.

Curuangah, milai cu a zalen mi, duhthlang thei asi kan ti lai ah amai milai mizia sal a rak si ziar. Kiosa hmaiah anttam hnahhring le cawsa na ret tikah ziangtik khalah cawsa kha a hril sawn ringring ding vekin milai pawl khal milai mizia salah an um ttheh tikah milai mizia in a fial mi lawng tuah thei dinhmunah an ding asi. Tisa mizia in a ukmi cu mitcaw lamzin feh vek fang khi asi. Ziangah tile a tisa mizia in a duhmi, huatmi, hiarmi, nuam ti mi, lungawi zawng lenglam thil hmuh thei nak le hril thei nak a nei lo. Zangfakza, tikhur sungah a tal rero mi arte titla vek fang khi asi.

Asile, a thabik hril thei dingin ziang lamzin hril ding a um?

Thil pahnih fimkhur hmaisa tulmi, a tlunah ngan zo mi: 1) Ka hril dingmi thawn pehpar mi thu ka theih tul mi zian a um?, 2) Ka tisa mizia in i-uk maw? Mah le mah fiah awk thei dingin bawm tu kan tul.

Bible in “Thutak na thei dingih thutak in a lo luat ter ding” ati vekin thutak a thei ih a nunpi tu cun a tlun lamih tihnung zet hrialsualnak lak ishin mi a luahter asi.

Cui THUTAK   cu na thei zo maw? Ziang a si?

Na hril mi in nangmah le nangmah thawn a pehpar mi milai pawl lungawinak a siatsuah rero lai asile na theih mi cu thutak lem tla asi pang thei. Mi zokhalin “a thabik” tiah an ruah mi an hril cio vekin, nangkhal, na hril mi in Satan maw, Pathian a cawimawi ih zo lung a awi ter timi in na thutak theih mi cu ziang asi ti a lo sim thei ding.

Na hrilmi in Pathian lungawi ter in Pathian hmin cawimawi hramseh tiah duhsaknak tumpi thawn!

God Bless You!